Yapı İpoteği

Medenî Kanunun 895 ve 897. maddeleri arasında düzenlenen yapı ipoteği, tescile tâbi kanunî ipotek haklarından biridir. Yüklenici ve zanaatkârlar, taşınmaz üzerindeki yapı ya da diğer işlerde emek veya emek ve malzeme sarf ederek yürüttükleri faaliyetlerden doğan alacaklarını yapı ipoteği ile teminat altına alabilirler. Taşınmaz üzerinde ipotek hakkı sahibi olan diğer alacaklılar karşısında, tescil tarihine bakılmaksızın kendi aralarında aynı sırada sayılan yapı ipoteği sahipleri (yüklenici ve zanaatkârlar), taşınmazda meydana gelen değer artışı üzerinde bir öncelik hakkına sahiptir. Medenî Kanunun 897. maddesine göre öncelik hakkına konu bu değer artışı, arsanın üzerindeki mevcut yapı ile birlikteki satış bedelinden arsa bedelinin çıkarılması suretiyle elde edilir.

CONSTRUCTION HYPOTHEC

Construction hypothec which is regulated between 895. and 897. articles of Turkish Civil Code is one of the registration-based legal hypothecs. Thanks to construction hypothec, contractors and craftspeople can guarantee their credits which arising from their works that they perform by making effort or both making effort and using material in structures or other affairs on immovable property. Against to other hypothec right holders, holders of construction hypothec (contractors and craftspeople) who rank equally among themselves without taking into account the registration date, have a pre-emptive right in increasing value of immovable property. According to 897. article of Civil Code this increasing value obtains thereby taking away sale price of land from its sale price with structure that is on it.

___

  • Akın, Levent: “İnşaatçı İpoteği”, Ankara Barosu Dergisi, , Yıl: 48, Kasım 1991, s. 751 – 769. Akıntürk, Turgut: Eşya Hukuku, İstanbul 2009. Akipek, Jale G.: Türk Eşya Hukuku (Aynî Haklar), C. III, Ankara 1974. Avcı, Ali/ Köksal Oruç, Buket: “İnşaatçı İpoteği (Yapı Alacaklısı İpoteği)”, Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi, Yıl: 1, S. 2, Ankara 2014, s. 93–123. Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku III: Sınırlı Aynî Haklar, 8. Baskı, Ankara 2017. Bıçakçı, Levent: “Yapı Alacaklısı İpoteği (MK 807/3)”, İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası, Yıl: 1979–1981, C. 45–47, S. 1- 4, s. 537–568. Büyükay, Yusuf: Eser Sözleşmesi, 2. Baskı, Ankara 2014. Can, Mertol: “Yeni Medenî Kanun’un İnşaatçı (Yapı) İpoteği Hakkındaki Hükümleri İle İpoteğin Kendi Adına Tescilini Talep Edebilecek Kişiler Bakımından Bir Değişiklik Yapılıp Yapılmadığı Meselesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 1–2, Haziran–Aralık 2004, s. 49–55. Davran, Bülent: Rehin Hukuku Dersleri, İstanbul 1972. Duman, İlker Hasan: “İnşaatçı İpoteği”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 9, S. 100, Aralık 2014, s. 189–200. Erel, Şafak: Eşyaya Bağlı Borç, Ankara 1982. Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18. Baskı, Ankara 2015. Ertaş, Şeref: Eşya Hukuku, 13. Baskı, İzmir 2016. Esener, Turhan/ Güven, Kudret: Eşya Hukuku, 5. Baskı, Ankara 2012. Gürsoy, Kemal/ Eren, Fikret/ Cansel, Erol: Türk Eşya Hukuku, 2. Baskı, Ankara 1984. Helvacı, İlhan: Türk Medenî Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan İpotek Hakkı, İstanbul 2008. Kaşak, Fahri Erdem: “İnşaatçı İpoteği (MK m. 895–897)”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Medenî Hukuk) Anabilim Dalı Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2011. Kaşak, Fahri Erdem (Çeviren): “İsviçre Federal Mahkemesinin Başkasının Arazisine Kendi Malzemesini Kullanarak İnşaat Yapan Kişiye Kanunî Bir İpotek Hakkı Tanınmasına İlişkin 06.12.2007 Tarihli (BGE 134 III 147) Kararı”, Doç. Dr. Melike Batur Yamaner’in Anısına Armağan, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2014/2, s. 1069–1072. Kocabaş, Gediz: “İsviçre Hukukundaki Değişiklikler Doğrultusunda Yapı Alacaklısı İpoteğinin Kurulması”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 1, Haziran 2013, s. 83–105. Köprülü, Bülent/ Kaneti, Selim: Sınırlı Aynî Haklar, 2. Baskı, İstanbul 1982. Oğuz, Cemal: “Yapı Alacaklısı Rehninin Konusu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, S. 1–2, 2009, s. 61–75. Oğuzman, M. Kemal, “Eşyaya Bağlı Haklar ve Borçlar”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 31, S. 1–4, 1965, s. 209–219. Oğuzman, Kemal M./ Seliçi, Özer/ Oktay-Özdemir, Saibe: Eşya Hukuku, 18. Baskı, İstanbul 2015. Pfäffli, Roland/ Byland, Daniela: “Aktuelles zum Bauhandwerkerpfandrecht” “İnşaatçı İpoteğine İlişkin Güncel Gelişmeler”, Çeviren: Fahri Erdem Kaşak, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVI, S. 2, 2012, s. 231–235. Reisoğlu, Safa: Türk ve İsviçre Hukukunda Müteahhit ve İşçilerin Kanunî İpotek Hakkı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara 1961. Sirmen, A. Lale: Eşya Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2016. Sümer, Binnur N.; “Müteahhit ve Diğer Çalışanların Kanuni İpotek Hakkı”, Halil Cin’e Selçuk Üniversitesi’nde 10. Hizmet Yılı Armağanı, Konya 1995, s.601–615. Süral, Nurhan: “Müteahhit ve İşçilerin Yasal İpotek Hakkı”, Ankara Barosu Dergisi, S. 6, 1980, s. 690–703. Şener, Yavuz Selim: Türk Hukukunda İpotek ve Uygulaması, İstanbul 2005. Tekinay, Selahattin Sulhi: Menkul Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Haklar, İstanbul 1994. Tekinay, Selahattin Sulhi: “İnşaatçı İpoteğinin Tescilini İsteme Hakkının Mahiyeti”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 4, 1969, s. 133–139. Tiryaki, Faruk: “Taşınmaz Rehni Hukukunda Sabit Dereceler Sistemi ve Hükümleri”, Ankara Barosu Dergisi, 1996/4, s. 540 – 560. Uyumaz, Alper: “Yapı (İnşaatçı) İpoteği”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, S. 1–2, 2008, s. 225–258.