Uluslararası Silahlı Çatışmalarda Gazetecilerin ve Medya Araçlarının Korunması

Günümüzde, teknoloji ve iletişimde yaşanan gelişmeler sayesinde uluslararası silahlı çatışmalar, çatışma bölgesinden neredeyse canlı yayınla kamuoyuna ulaştırılmaktadır. Bu durum o bölgede çalışan gazeteciler sayesinde gerçekleştirilmektedir. Ancak gazeteciler bu zor görevi yerine getirirken saldırıların hedefi olabilmektedir. Bu nedenle silahlı çatışma bölgesinde çalışan gazetecilerin ve medya araçlarının korunması önem taşımaktadır. Silahlı çatışma bölgelerinde iki tür gazeteci görev yapmaktadır: Savaş muhabiri ve tehlikeli profesyonel görevlerde bulunan gazeteciler. Savaş muhabirleri, 1949 Cenevre Sözleşmeleri’nde sadece yaralanma, hastalanma, kazazede olma ve esir düşme hali açısından düzenlenmiş, yakalandığında bu kişilere savaş esiri statüsü verileceği öngörülmüştür. Cenevre Sözleşmeleri’nde gazetecilerle ilgili, yerine getirdiği görev açısından bir düzenleme yapılmamıştır. 1977 tarihli Ek I. Protokol, silahlı çatışma bölgelerinde tehlikeli profesyonel görevlerde bulunan gazeteciler çatışmalara doğrudan katılmadıkça sivil olarak kabul edilmiştir. Ancak günümüzde değişen çatışma şartları yüzünden bu düzenlemelerin yetersiz kaldığı ileri sürülmektedir. Buna bağlı olarak ya mevcut düzenlemelerin farklı yorumları veya yeni gazeteci tanımları ile uluslararası silahlı çatışmalarda gazetecilerin korunması konusu tartışılmaktadır. Yürürlükteki insancıl hukuk kuralları, medya araçlarını kural olarak sivil mal olarak kabul etmektedir. Gelişen iletişim teknolojisi ile birlikte sayısı artan ve çeşitlenen medya araçlarının korunması konusu da güncelliğini korumaktadır. İşbu çalışmada insancıl hukuk açısından gazetecilerin ve medya araçlarının korunması ile ilgili mevcut düzenlemeler ve içerikleri ile yeni tanımlama, görüş ve önerileri ele alınacaktır.

THE PROTECTION OF JOURNALISTS AND MEDIA OBJECTS IN INTERNATIONAL ARMED CONFLICT

Nowadays, along with the developments in technology and communication, international armed conflicts are transmitted to the public through live broadcasts from the conflict zone. This is achieved through journalists working in that region. However, journalists can be the target of attacks when they are carrying out this difficult task. For this reason, the protection of journalists and media tools in the armed conflict area is important. Two types of journalists work in the armed conflict areas: war correspondents and journalists engaged in dangerous professional missions. War correspondents, in the 1949 Geneva Conventions, regulated only in terms of injury, illness, casualties and captivity. It is foreseen that these people will be given prisoner of war status when they are captured. No arrangement has been made in the Geneva Conventions with regard to the task that journalists are performing. In Additional Protocol I of 1977, journalists engaged in dangerous professional missions were considered civilian unless they were directly involved in the conflict. Today, however, it is argued that these regulations are inadequate due to the changing conditions of conflict. Accordingly, the protection of journalists in international armed conflict are discussed through either the different interpretations of existing regulations or the definitions of new journalists. The humanitarian law in force, as a rule, accepts media instruments as civil property. Increasingly diversified, along with evolving communication technology, the issue of protecting media tools has been updated. In the present work, the protection of journalists and media objects in terms of humanitarian law will be addressed regarding the existing regulations, contents and new definitions, opinions and recommendations.

___

  • 1907 La Haye Sözleşmesi ve Eki Düzenlemesi (Metnin Türkçe çevirisi) http://askerihukuk.net/FileUpload/ds158941/File/ kara_harbinin_kanunlari_ve_adetleri_hakkinda_sozlesme.pdf (Erişim Tarihi: 2.1.2018). Abbasbeyli, Ağalar / Ramazanov, Gaşgay, “Uluslararası İnsancıl Hukuk Ve Savaş Ortamında Gazetecilik Faaliyetinin Hukuki Yönleri”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, XLI, 2016/2, s. 29-51. Balguy-Gallois, Alexandre, “The Protection of Journalists and News Media Personnel in Armed Conflict”, IRRC, V. 86, No. 853, (Mar. 2004), pp. 37-67. Bosch, Shannon, “Journalists: shielded from the dangers of war in their pursuit of the truth?”, South African Yearbook of International Law, No. 34, (2009), s. 70-100. Civilian “direct participation in hostilities”: overview, https://www.icrc.org/en/document/civilian-direct-participation-hostilities (Erişim Tarihi: 2.1.2018). Commentary on the Additional Protocols to the Geneva Conventions (Commentary), (Editors: Yves Sandoz, Christophe Swinarski, Bruno Zimmermann), ICRC, Geneva, 1987. Çeçen, Anıl, “İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk”, Yaşar Üniversitesi Dergisi (Aydın Zevkliler Armağanı), Cilt:8, 2013, (s. 809-830). Dinstein, Yoram, The Conduct of Hostilities under the Law of International Armed Conflict, Cambridge University Press, (Second Edition 2010). Droege, Cordula, “The Interplay Between International Humanitarian Law and International Human Rights Law in Situations of Armed Conflict”, Isr. L. Rev., V. 40, No. 2 (2007). Düsterhöft, Isabel, “The Protection of Journalists in Armed Conflicts: How Can They Be Better”, Merkourios-International and European Law, V. 29, Issue. 76, (2013) s. 04-22. Final Report to the Prosecutor by the Committee Established to Review the NATO Bombing Campaign Against the Federal Republic of Yugoslavia, http://www.icty.org/en/ (Erişim Tarihi: 2.1.2018). Gasser, Hans Peter, “The Protection or Journalists Engaged In Dangerous Professional Missions”, lRRC, January-February-1983, No. 232. https://www.icrc.org/eng/resources/documents/article/review/review-1983-p3.htm, (Erişim Tarihi: 2.1.2018). Levin, Elizabeth, “Journalists as a Protected Category: A New Status for the Media in International Humanitarian Law”, UCLA Journal of International Law and Foreign Affairs. Vol.17, No.1 & 2 (Spring 2013), pp. 215-250. Melzer, Nils, Interpretative Guidance on the Notion of Direct Participation in Hostilities Under International Humanitarian Law, International Committee of the Red Cross, Geneva, May, 2009. Moore, Douglas W. “Twenty-First Century Embedded Journalists: Lawful Targets?”, Army Law. 1, (July 2009): pp.1-32, http://www.au.af.mil/AU/AWC/awcgate/law/moore.pdf, (Erişim Tarihi: 2.1.2018). Parvaz, D., The Arab Spring: Chronicled Tweet by Tweet, AL-JAZEERA (Nov. 5, 2011), http://www.aljazeera.com/indepth/features/ 2011/11/2011113123416203161.html. (Erişim Tarihi: 2.1.2018). Rathnayake, R. M. T. S. K., “Protection of Journalists in Armed Conflicts: An International Law Perspective”, OUSL Journal, Vol. 12, No. 2, (2017), s. 63-73. Saul, B., “The International Protection of Journalists in Armed Conflict and Other Violent Situations”, Australian Journal of Human Rights, V. 14 (2008). Turner, Lisa / Norton, Lynn, “Civilians at the Tip of the Spear”, The Air Force Law Review, V. 51/1, (2001), s. 33-34. Tütüncü, Ayşe Nur, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2006. Yalçınkaya, Haldun, “Savaşlarda Asker-Medya İlişkilerinin Geldiği Son Aşama: İliştirilmiş Gazetecilik”, Uluslararası İlişkiler, Cilt: 5, Sayı:19 (Güz 2008), s. 29-56. 12 Ağustos 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve Ek Protokolleri, (Yayına Hazırlayanlar: Melike Batur Yamaner, A. Emre Öktem, Bleda Kurtdarcan, Mehmet C. Uzun) GÜ ve ICRC, İstanbul. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 27 Mayıs 2015 tarihli 2222 sayılı kararı. http://undocs.org/S/RES/2222(2015) (Erişim Tarihi: 2.1.2018). Nahimana et al. (Media case), Judgement and Sentence, 3 December 2003, Case No. ICTR-99-52, Karar metni için bakınız: http://unictr.unmict.org/en/cases/ictr-99-52 (Erişim Tarihi: 2.1.2018).