Milletlerarası deniz kirliliği sorumluluk ve tazminat rejimi içinde Türkiye'nin yeri

Bu makalenin gayesi, milletlerarası sözleşmelerle kurulan deniz kirliliği sorumluluk ve tazminat rejimi içinde Türkiye’nin yerini ortaya koymak, rejimin ülke menfa- atleri de dikkate alınarak sağlıklı biçimde işleyebilmesi için sağlanacak katkı ve önerileri belirlemektir. Çalışmada öncelikle milletlerarası deniz kirliliği sorumluluk ve tazminat rejimini (tazmin rejimi) kuran milletlerarası sözleşmelere genel olarak temas edilerek rejimin genel çerçevesi çizilmiştir. Bilahare, rejime uyum sağlamak amacıyla Türkiye’nin ilgili milletlerarası sözleşmelere taraf olma çabaları ile iç hukukta yapılan düzenlemeler incelenmiştir. Değerlendirme kısmında ise mevcut durum ve yapılan tespitler ışığında tazmin rejimine tam uyum sağlanması husu- sunda ayrıntılı ve somut önerilere yer verilmiştir. Çalışmamızda Türkiye’nin son yıllardaki dikkati çeken gayretlerine rağmen tazmin rejimine tam olarak uyum sağlamakta geciktiği sonucuna varılarak uzun dönemli, sağlam ve istikrarlı denizcilik politikalarının oluşturulmasının önemine temas edilmiştir.

The position of Turkey in the international marine pollution libality and compensation regime

This article’s purpose is to present the situation of Turkey in the marine pollution liability and compensation regime established by international conventions, to set contributions and recommendations to be provided for that the regime could precisely function, also taking account of the State’s interests. In this study, it is primarily drawn a general framework for the regime by addressing the international conven- tions establishing the international marine pollution liability and compensation regime (compensation regime) Afterwards, it is examined the efforts which Turkey proved on the subject of becoming state party interested international conventions and the regularisations realized in the national law, with the object of harmonizing the regime. As to assessment part, in consideration of current situation and detec- tions, it is given placed to detailed and substantial recommendations on exactly harmonizing the compensation regime there. In this study, it is dealt with the importance of creating the maritime policy with long term, durable and steady, concluding that Turkey is late on harmonization the compensation regime, in spite of its remarkable efforts in recent years.

___

  • Abdullayev, C.: Uluslararası Hukuk Açısından Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği (Yetki – Sorumluluk – Zararın Tazmini), Ankara 2005.
  • Abdullahzade, C.: “Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği: Türk Hukukundaki Son Gelişmelerin Değerlendi- rilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 58, S. 4, (2009), s. 693 vd.
  • Atamer, K.: Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Deniz Hukukunda Cebrî İcra, İstanbul 2006.
  • Atamer, K.: “1976 Sınırlı Sorumluluk ve 1992 Petrol Kirliliği Sözleşmelerinin Tatbikatı”na Dair Yasal Düzenleme Taslağı ve Gerekçesi”, Ünal Tekinalp’e Armağan, Bilgi Toplumunda Hukuk, C. I, İstanbul 2003, s. 849 vd.
  • Atamer, K.: “1989 Londra Sözleşmesinde ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısında Kurtarma”, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, C. I, İstanbul 2007, s. 807 vd.
  • Ataol, H.: “Deniz Alacaklarına Karşı Sorumluluğun Sınırlandırılmasına İlişkin 1976 Londra Konvansiyonu’nda Öngörülen Sınırlı Sorumluluğun Kapsamı”, Prof. Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan, İstanbul 2000, s. 57 vd.
  • Bayamlıoğlu, E.: “1976 Deniz Alacaklılarına Karşı Sorumluluğun Sınırlanmasına Dair Konvansiyon Üzerine Notlar”, Deniz Hukuku Dergisi, Y. 4, S. 1 – 2, Mart – Haziran 1999, s. 129 vd.
  • Can, M.: “Donatanın Sorumluluğu Bakımından 19 Kasım 1976 tarihli Deniz Alacaklarından Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılmasına İlişkin Londra Konvansiyonu’nun Yürürlüğe Girip Girmediği Meselesi”, XVII. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu (9-10 Haziran 2000), Ankara 2000, s. 191 vd.
  • Chau, W.: “Liability and Compensation for Bunker Pollution”, The Journal of Maritime Law & Commerce, Vol. 33, No. 5, October 2002, s. 553 vd.
  • Çetingil, E.: “Deniz Alacaklarına Karşı Sorumluluğun Sınırlanmasına Dair 1976 Tarihli Milletlerarası Sözleşmenin Uygulama Alanı”, Deniz Hukuku Dergisi, Y. 3, S. 1 – 2, Mart – Haziran 1998, s. 3 vd.
  • Demir, İ.: Londra Konvansiyonu Çerçevesinde Kurtarma, Ankara 2010 (Anılış: Kurtarma).
  • Demir, İ.: Nairobi Sözleşmesi Çerçevesinde Enkaz Kaldırma, Ankara 2013.
  • Demir, İ.: “1992 Petrol Kirliliği Zararının Tazmini İçin Bir Uluslararası Fonun Kurulması İle İlgili Uluslararası Sözleşmede 2003 Tarihli Protokol İle Kabul Edilen Değişiklikler”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 1, Ocak-Haziran 2012, s. 213 vd.
  • Demir, İ.: “1996 Tarihli Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınmasına İlişkin Zararlardan Sorumluluk ve Tazminata Dair Milletlerarası Sözleşme’de 2010 Tarihli Protokol ile Kabul Edilen Değişiklikler”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. XXVII, S. 3, Eylül 2011, s. 199 vd. (Anılış: HNS).
  • Demir, İ.: “Hukuki Sorumluluk ve Tazminat Esasları Açısından Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Değerlendirilmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 1, Ocak-Mayıs 2011, s. 239 vd.
  • Faurea, M. – Hui, W.: “Financial Caps for Oil Pollution Damage: A Historical Mistake?”, Marine Policy, Vol. 32, (2008), s. 592 vd.
  • Gurumo, T. S. – Han, L.: “The Role and Challenge of International Oil Pollution Liability Legislations in the Protection of Marine Environment”, International Journal of Environmental Science and Development”, Vol. 3, No. 2, April 2012, s. 183 vd.
  • Günay, B.: “1976 Tarihli Deniz Alacaklarına Karşı Sorumluluğun Sınırlandırılması Hakkındaki Sözleşmede Fon Kurulması ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. XXVII, (2011), s. 51 vd.
  • Güner-Özbek, M.: “The Carriage of Dangerous Goods by Sea, Hamburg Studies on Maritime Affairs, Springer – Verlag Berlin Heidelberg 2008.
  • Ilgın, C.: Bunker Konvansiyonu ve Konvansiyon’un Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2003.
  • Ilgın, S.: “LLMC (Deniz Alacaklılarına Karşı Sorumlulukların Sınırlandırılmasına İlişkin Sözleşme) Hakkında”, Deniz Hukuku Dergisi, Y. 3, S. 1-2, Mart – Haziran 1998, s. 67.
  • Jacobsson, M.: “The International Liability and Compensation Regime for Oil Pollution from Ships – Inter- national Solutions for a Global Problem”, Tulane Maritime Law Journal, Vol. 32, No. 1, Winter 2007, s. 1 vd.
  • Kara, H.: Uluslararası Sözleşmeler ve Türk Hukuku’na Göre Gemilerin Sebep Olduğu Deniz Kirliliği Zararlarından Hukuki Sorumluluk, İstanbul 2005.
  • Karan, H.: “The Process of Revising Liability Limits Under International Maritime Conventions”, Prof. Dr. Turgut Kalpsüz’e Armağan, Ankara 2003, s. 429 vd.
  • Kender, R. – Çetingil, E. – Yazıcıoğlu, E.: Deniz Ticareti Hukuku, Temel Bilgiler, C. 1, B. 14, İstanbul 2014.
  • Ling, Z.: Compulsory Insurance and Compensation for Bunker Oil Pollution Damage, Springer 2007.
  • Mason, M.: “Civil Liability for Oil Pollution Damage: Examining the Evolving Scope for Environmental Com- pensation in the International Regime”, Marine Policy, Vol. 27, (2003), s. 1 vd.
  • Ooesterveen, W.: “Some Recent Developments regarding Liability for Damage Resulting from Oil Pollution – from the Perspective of an EU Member State”, Environmental Law Review, Vol. 6., (2004), s. 223 vd.
  • Özçayır, Z. O.: “The “Erika” and its Aftermath”, International Maritime Law, Vol. 7, No. 7, September 2000, s. 230 vd.
  • Özman, A.: Birleşmiş Milletler Üçüncü Deniz Hukuku Konferansı, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, İstanbul 1984.
  • Pavliha, M. / Grbec, M.: The 2003 Supplementary Fund Protocol: An Important Improvement to the Interna- tional Compensations System for Oil Pollution Damage, Collected Papers of Zagreb Law Faculty, Vol. 58, No. 1-2, January 2008, s. 307 vd.
  • Pawlow, J.: “Liability for Shipments by Sea of Hazardous and Noxious Substances”, Law and Policy International Business, Vol. 17, (1985), s. 459 vd.
  • Sav, Ö.: Akdeniz Deniz Çevresinin Korunması ve Bölgesel Bir Düzenleme Örneği, Ankara 2001.
  • Somers, E. / Gonsaeles, G.: “The Consequences of the Sinking of the M/S ERIKA in European Waters: Towards a Total Loss of International Shipping Law?”, The Journal of Maritime Law & Commerce, Vol. 41. No. 1, January 2010, s. 57 vd.
  • Tütüncü, A.: Gemi Kaynaklı Deniz Kirlenmesinin Önlenmesi, Azaltılması ve Kontrol Altına Alınmasında Devletin Yetkisi, Yenilenmiş B. 3, İstanbul 2004.
  • Ünan, S.: “Üç Güncel Deniz Hukuku Sorunu, 1976 Sorumluluğu Sınırlama Sözleşmesinin Uygulama Alanı ve Sorumluluğu Sınırlama Fonunun Nasıl Kurulacağı, Tazminatın Hangi Para Üzerinden Karara Bağlanacağı, Donatanın Karar Verdiği Kurtarma-Yardımın Müşterek Avarya Olup Olmayacağı”, Prof. Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan, İstanbul 2000, s. 639 vd.
  • II. RAPORLAR
  • Adalet Bakanlığı, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı, Ankara 2005.
  • IMO LEG 82/12, November 6, 2000 [Annex 2, Resolution Leg.1 (82)].
  • IMO LEG 82/12, November 6, 2000, [Annex 3, Resolution Leg.2 (82)].
  • IMO LEG 19/14, April 24, 2012, [Annex 2, Resolution Leg. 5(99)].
  • IMO LEG/CONF. 10/DC.2, May 2, 1996.
  • IMO LEG/CONF. 10/DC.3, May 2, 1996.
  • IMO LEG/CONF. 14/29, May 27, 2003.
  • IMO LEG/CONF. 14/21, May 27, 2003.
  • IOPC/OCT 11/3/5, September 28, 2011.
  • III. İNTERNET KAYNAKLARI
  • _____http://anadoluraylisistemler.org/tr/content/11-ulastirma-surasi-sonuc-raporu/189>.
  • _____http://www.imo.org/About/Conventions/StatusOfConventions/Documents/Status%20-%202014.pdf>.
  • _____http://www.imo.org/About/Conventions/StatusOfConventions/Pages/Default.aspx>.
  • _____http://www.imo.org/includes/ blastDataOnly.asp/data_id%3D21262/9711.pdf>.
  • _____http://www.iopcfunds.org/incidents/incident-map/#145-2012-190-March>.
  • _____http://www.iopcfund.org/npdf/incidents2010_e.pdf>.
  • _____http://www.intertanko.com/conferences/tankerevent2000/Erika.html>.