İş Kazalarında Hukuki, Cezai ve İdari Sorumluluk

İ ş, hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Öyle ki, gündelik yaşamın her anını kapsamaktadır. İş kelimesi, geniş ve dar olmak üzere iki farklı anlamda kullanılabilir: Geniş kapsamda iş, insanın bir amaca yönelen her türlü faaliyeti / çabasıdır. Bu anlamda iş için kazanç elde edip etmeme önem taşımaz. Bir tür, meşguliyettir. Dar anlamda iş ise, bir insanın kazanç elde etmek (geçimini sağlama) için yaptığı faaliyetlerdir. İster geniş isterse dar anlamda kullanılsın bir iş yapılırken, kaza yapmamak esastır. Ancak, ne kadar tedbir alınırsa alınsın kaza yapılması kaçınılmaz bir gerçektir. Bizim için önemli olan, iş kazalarını en düşük seviyede tutabilmektir. İnsanoğlu günümüzde; demokrasi, insan hakları, temel hak ve özgürlüklerin korunması ve kullanılması, insan sağlığı, teknolojik gelişmeler ve teknolojiden yararlanma bakımından (dünyanın her yerinde aynı şey söylenmese de) her geçen gün daha iyi konuma gelmek için çaba harcamaktadır. Bu çabalar sonucu her geçen gün daha da mesafe kat etmektedir. Günümüz ekonomik zenginliğinin temelinde iş yatmaktadır. Ekonomik zenginliğin artması kadar iş alanındaki hukuksal güvencelerin de artması gerekir. İş, işveren ve işçiden oluşan iki temel maddi esasa dayanır. İş Kazalarında Hukuki, Cezai ve İdari Sorumluluk 216 Ankara Barosu Dergisi 2015/2 İş görülürken, işveren ve işçinin karşılıklı hak ve yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu yükümlülükler, işin sorunsuz görülmesine hizmet ederler. Taraflardan birinin yükümlülüklerine uymaması, hukuki sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunlar, bazen oldukça ağır olabilmektedir. Bu sorunların en önemlilerinden biri, iş kazalarıdır. İş kazaları, günümüzde hem nitelik hem de nicelik bakımından hızla artmaktadır. Nitelik bakımından artış, kazaların doğurduğu zararların büyüklüğünü ifade eder. Nicelik bakımından artış ise, kaza sayılarının her geçen gün artmasıdır. İş kazalarındaki bu artış, kamuoyunda ciddi tepkilere, sosyal olaylara neden olabilmektedir. Bu durum, ülkemiz açısından üzerinde ciddi düşünülmesi ve bir an evvel gerekli hukuki, teknik ve bilimsel tedbirlerin alınmasını gerektirmektedir. Bu çalışmamızda, iş kazalarından doğan hukuki ve cezai sorumluluk incelenecektir.