“İdari Yargının Görev Alanının Daraltılmasına Yönelik Yeni Bir Girişim Olarak “İnsan Zararları Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevlerine Dair Kanun Teklifi” Üzerine Bir Değerlendirme

İdari rejimi benimseyen ülkemizde, idari yargının görev alanına giren birtakım uyuşmazlıkların yasa ile adli yargının görev alanına aktarıldığına ya da aktarılmak istendiğine, öteden beri sıklıkla şahit olunmaktadır. “İnsan Zararları Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevlerine Dair Kanun Teklifi” de, bu doğrultuda gerçekleştirilen en son kapsamlı “girişim” olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira anılan Teklif, adli yargı bünyesinde bir ilk derece ihtisas mahkemesi olarak kurulması öngörülen “insan zararları mahkemeleri”nin, “insan zararı” olarak ifade edilen “ölüm ve cismani (bedensel) zararlar”dan doğan tüm tazminat davalarını karara bağlamakla görevli olacağını düzenlemektedir. Söz konusu düzenleme, mevcut sistemde idari yargının görev alanında bulunan tam yargı davalarının “insan zararları”na ilişkin bölümünün, adli yargıya aktarılması anlamına gelmektedir. “Geniş görevli idari yargı sistemi”ne dayanan idari rejim ile bağdaştırılması güç biçimde, önemli bir idari uyuşmazlık kategorisinin blok hâlinde adli yargıya transferi sonucunu doğuran bu düzenleme, hukukilik ve yerindelik yönünden pek çok soruna gebe görünmektedir. Bunlardan en önemlisi ise, “idari yargının görev alanının Anayasal dayanakları” bağlamında, “insan zararları mahkemeleri”nin Anayasa’ya uygunluğu sorunudur. İşte bu makalede de, esasen bu sorun temelinde bir değerlendirme yapılarak, anılan Kanun Teklifi analiz edilmektedir. Bu kapsamda, Teklif’in gerekçesi ve içeriği ortaya konulduktan sonra, “görev”e ilişkin hükmün anlam ve kapsamı açıklığa kavuşturulmakta ve bu bağlamda bir Anayasallık tartışması yürütülmektedir.

AN ASSESSMENT ON THE “LAW PROPOSAL REGARDING ESTABLISHMENT AND DUTIES OF HUMAN DAMAGES COURTS” AS A NEW ATTEMPT TOWARDS RESTRICTION OF THE JURISDICTION OF ADMINISTRATIVE JUSTICE

In our country, where the administrative regime is adopted, laws transferring some disputes that fall under the jurisdiction of administrative justice to ordinary justice has been frequently encountered. “Law Proposal Regarding Establishment and Duties of Human Damages Courts” is the most recent comprehensive “attempt” in this sense as the aforementioned Proposal regulates that, “human damages courts” are foreseen to be established as first instance specialized courts within the ordinary justice and are going to be responsible to adjudicate all the actions for compensation arising from “death and personal injuries (corporal damages / corporal injuries / bodily harms / bodily injuries)” which are formulated as the “human damages”. Therefore, the regulation indicates that, full remedy actions regarding “human damages”, which are within the jurisdiction of administrative justice in the existing system, are to be transferred to ordinary justice. This regulation, which gives rise to a result of transferring the significant category of administrative disputes to ordinary justice in block, by means hard to reconcile with administrative regime based on “wide jurisdiction administrative justice system”, seems to conceive many problems, in terms of legality and expediency. One of the most significant is the Constitutionality problem of “human damages courts”, in the context of “the Constitutional basis of the jurisdiction of administrative justice”. This article aims to analyze the aforesaid Law Proposal by firstly revealing the ground and content of the Proposal, secondly clarifying the meaning and scope of the provision concerning “jurisdiction” and lastly and especially arguing the Constitutionality of the relevant provision in this context.
Ankara Barosu Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-9885
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1942
  • Yayıncı: Ankara Barosu Başkanlığı