Avrupa Birliği ve Türkiye'de Bölgesel Kalkınma Bağlamında Devlet Yardımları

Türkçe öz yok

-

State-aids aiming at fostering industrialization and supporting regional development are being allowed in the European Union (EU) provided that they are compatible with the regulations. Despite that the aid discriminating between entrepreneurs and affecting the foreign trade is not being allowed in principle, there are substantial aids, based on some certain principals, to some enterprises, particularly the ones in relatively backward regions. Similar regulations such as "Priority Regions for Development" have been designed also in Turkey, as a country expecting a date for the EU membership in the near future. However those regulations have been altered quite often not necessarily for the primary aim, but particularly for the political rent expectations. Thus there have been some deviations in regulations, and failure in practice particularly in term of reducing regional income gaps. Despite that it is not a precondition for the adjustment procedure of Turkey to the EU, the revision of the regional development policy to set certain principals for state-aids will both ease to get the expected benefit and will also be helpful in adjusting to the fiscal rules of the Union in a possible membership period.

___

  • 1.J.J. Laffont, "Competition, Information and Development", Paper prepared for the Annual World Bank Conference on Development Economics, 1998.
  • 2 D. Swann, The Economics of the Common Market, Penguin Books, 1995, Eighth Edition.
  • 3.EC, Ninth Survey on State Aid in the European Union. 2001, Brussels.
  • 4. DPT, Bölgesel Gelişme Özel ihtisas Komisyonu Raporu, 2000, DPT:2502-ÖİK:523.
  • 5. AB'de bölgesel politikalarla ilgili daha geniş bilgi için bkz. _____http://europa.eu.int/comm/ regional_ policy/intro/regions2_en.htm>
  • 6.D. Swann, a.g.e, s. 160-68.
  • 7.D.R. Collie, State Aid in the European Union: The Prohibition of Subsidies in an Integrated Market, International Journal of Industrial Organization, 2000, Cilt.] 8, s.867-84.
  • 8. EC, Competition Law in the European Communities: Rules Applicable to State Aid, Volum II, 1999.
  • 9.D. Swann, a.g.e., s. 164.
  • 10. Elimizdeki son rapor 2001 tarihli 9. Rapordur (bkz. EC, 2001: ag.e.).
  • 11.Eski kodlama sistemine göre 92 olan bu madde 1.Mayıs.1999 tarihinde yürürlü ğe giren Amsterdam anlaşmasına göre 87 olarak değiştirilmiştir (daha geniş bilgi için bkz. EU, Vademecum: Community Rutes on State Aid, 1999, _____http://europa.eu.int/commidg04/aid/
  • 12.EC, 2001, a.g.e.
  • 13. EC, Eighth Survey on State Aid in the European Union, 2000, Brussels.
  • 14.Uygulamalar açısından üyeler arasında bir uyum henüz sağlanamadığından bu rakamlarında yeterli olmadığı söylenebilir.
  • 15. Bu iller, kişi başına gelire göre büyükten küçüğe, Mardin, Aksaray, Adıyaman, Kars, Van, Iğdır, Yozgat, Ardahan, Hakkari, Bingöl, Bitlis, Şırnak, Muş ve Ağrı 'dır.
  • 16. DPT, a.g.e., s.50-71.
  • 17. Bu bölümde tartışılan teşvik tedbirleri 21.01.1998/4325 ve 18.01.2001/24291 sayılı kararlara dayanmaktadır. Son olarak 09.07.2002/24810 sayılı "yatırımlarda devlet yardımları hakkında karar" ile bazı değişiklikler yapılmıştır.
  • 18. Türkiye'de yatırım teşviklerine ilişkin daha geniş bilgi için bkz. M. Duran, Türkiye'de Yatırımlara Sağlanan Teşvikler ve Etkinliği, Hazine Müsteşarlığı Araştırmaları , 2002, Ankara.
  • 19. M. Duran, a.g.e., s.7.
  • 20.Özel önem taşıyan sektör yatırımları : Teknopark ve teknoparklarda yapılacak yatırımlar, enerji dahil altyapı yatırımları , Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu tarafından belirlenen öncelikli teknoloji alanında yapılacak yatırımlar, elektronik sanayi yatırımları , gemi ve yat inşa yatırımları , tersane yatırımları , uçak ve helikopter yatırımları , eğitim yatırımları , sağlık yatırımları, turizm yatırımları , maden istihracına yönelik yatırımlar, bilişim teknolojisi yatırımları , yazılım geliştirme yatırımları , genel amaçlı rehabilitasyon merkezleri ve huzurevleri yatırımları , bölgesel gelişmeye yönelik yatırımlar, Sanayi ve Ticaret Bakanl ığı 'nca belirlenen küçük sanayi siteleri ile küçük sanayi sitelerinden oluşan organize küçük sanayi bölgelerinde yapılacak yatırımlar, ileri teknoloji gerektiren, katma değeri yüksek, vergi gelirleri ve istihdam artırıcı özelliklerden en az birini içeren ve sabit yatırım tutan 50 milyon ABD Dolan karşılığı Türk Lirasının üzerindeki yatırımlar.
  • 21.Türkiye'de devlet yard ımları nın hukuki çerçevesi ve AB'ye üyelik sürecindeki gelişmeler için bkz. T. Köksal, Avrupa Birliğine Tam Üyelik Sürecinde Türkiye'de Devlet Yardımlarının Hukuki Çerçevesi, Rekabet Dergisi, 2001, No.7, s.3-25.
  • 22. R. La Porta, F. Lopez-de-Silanes and A. Shleifer, "Government Ownership of Banks", 2000, Harvard University, mimeo.
  • 23 P. Sapienza, "What do State-owned Firms Maximize? Evidence from the Italian Banks, 2000, Northwestern University, mimeo" çalışmasında benzeri bir yaklaşımla Italya'daki kamu bankalarının amaç fonksiyonlarını incelemiş ve kredi kararlarında siyasal rant beklentilerinin daha baskın olduğu sonucuna varmıştır. Aynı konuda AB ve ABD karşılaştırması için bkz. G. Cacciato, "Subsidies, Competition Laws and Politics: A Comparison of the E.U. and the U.S.A.", European Policy Paper Series, 1996.
  • 24.Türkiye'de yatırım teşviklerinin bölgeler açısından değerlendirilmesine ilişkin daha geniş bilgi için bkz. H. Afşar, Türkiye'de Uygulanan Yatırım Teşvik Politikaları ile Mevcut Teşvik Mevzuatının Değerlendirilmesi. Hazine Müsteşarlığı Araştırmaları , 2003, Ankara.