Türkiye’de Çiftlik Hayvanları ile İlgili Refah Uygulamaları

Hayvan refahı, hayvanın yaşam kalitesini yansıtan bir tanımlama olup, hayvanın zihinsel ve fiziksel sağlık durumunu, mutluluğunu ve uzun yaşam gibi özellikleri içermektedir. Hayvan refahı konusu, 1960’1ı yılların başından beri dünyanın farklı yerlerinde üzerinde durulan ve tartışılan bir konu olmuştur. Bu tartışmaların etkisiyle, hayvan hakları ve refahı konusunda uluslararası düzeydeki en önemli metin olan Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi 1978 tarihinde ilan edilmiştir. Günümüzde Avrupa Birliği kuruluşları ve üye ülkelerde hayvan refahı konusunda önemli gelişmeler kaydedilmiş ve birçok yasal düzenleme yapılmıştır. Hayvan refahı ile ilgili yeni yaklaşımlar, dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye’de de güncel bir konu haline gelmiştir. Çalışmada, hayvan refahı kavramı, hayvan refahının tarihçesi ve Türkiye’de çiftlik hayvanlarının refahı ile ilgili yasal gelişmeler incelenecek; ayrıca, Türkiye’de çiftlik hayvanlarının nakilleri sırasında refahı ve korunmasına ilişkin yeni yasal düzenlemeler ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Çiftlik hayvanı, Hayvan refahı, Nakil, Kesim, Yasal düzenleme

Welfare Applications Related to Livestocks in Turkey

Animal welfare is a concept which underlines life quality of animals, it includes physical and mental health, happiness, and a long life. Subject of animal welfare has been considered and discussed since the beginning of the 1960, in different parts of the world. Owing to these discussions, Universal Declaration of Animal Rights which is the most important text on the international degree in animal rights and welfare was declared in 1978. Today, many significant developments and legal regulations have been declared about animal welfare in Organizations EU and member countries. New approaches related to animal welfare became topical subjects in Turkey as parallel to developments in the world. The objectives of this study were to determined animal welfare concept, animal welfare history and legal structures related to livestock welfare in Turkey; also, new legal regulations were deal with concerning the protection and welfare of livestocks during transport in Turkey

Keywords:

Animal welfare, Legal regulation, Livestock, Slaughter, Transport,

PDF

___

Altınçekiç ŞÖ ve Koyuncu M (2010). Nakil koşullarının hayvan refahı üzerine etkileri. Hayvansal Üretim, 51, 48-56.
Anonim (2004). 5199 sayılı hayvanları koruma kanunu. 01/07/2004 tarihli 25509 sayılı Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr, Erişim tarihi: 01.02.2012.
Anonim (2004a). 5262 sayılı organik tarım kanunu. 03/12/2004 tarih ve 25659 sayılı Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr, Erişim tarihi: 01.02.2012.
Anonim (2005). Organik tarımın esasları ve uygulanmasına ilişkin yönetmelik. 10/06/2005 tarih ve 25841 sayılı Resmi Gazete. http:// www.resmigazete.gov.tr, Erişim tarihi: 01.02.2012.
Anonim (2010). 5996 no’lu Veteriner hizmetleri, bitki sağlığı, gıda ve yem kanunu. 13/06/2010 tarih ve 27610 sayılı Resmi Gazete. http:// www.resmigazete.gov.tr, Erişim tarihi: 05.03.2012.
Anonim (2011). Çiftlik hayvanlarının refahına ilişkin yönetmelik. 23/12/2011 tarih ve 28151 sayılı Resmi Gazete. http://www. resmigazete.gov.tr, Erişim tarihi: 28.01.2011.
Anonim (2011a). Yurt içinde canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin nakilleri hakkında yönetmelik. 17/12/2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr, Erişim tarihi: 20.12.2011.
Anonim (2011b). Hayvanların nakilleri sırasında refahı ve korunması yönetmeliği. 24/12/2011 tarih ve 28152 sayılı Resmi Gazete. http:// www.resmigazete.gov.tr, Erişim tarihi: 20.12.2011.
Anonim (2012). Hayvan hastalıkları ile mücadele ve hayvan hareketleri kontrolü genelgesi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü 02/01/2012 tarih ve 001 sayılı genelge.
Antalyalı AA (2007). Avrupa Birliği ve Türkiye’de hayvan refahı uygulamaları. AB Uzmanlık Tezi, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Ankara.
Appleby MC, Mench JA and Hughes BO (2004). Poultry behaviour and welfare. Trowbridge: Cromwell Press, pp.118-208.
Aslım G ve Yaşar A (2012). Avrupa Birliği ve Türkiye’de çiftlik hayvanları gönenci (refahı) yasal durumunun genel değerlendirmesi. http:// www.turkvet.biz/yazi.htm, Erişim tarihi: 31.01.2012.
Atasoy F (2011). Hayvan refahının tanımı, önemi ve yetiştiricilikte refahın değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2332, Web-Ofset Tesisleri, Eskişehir, s.108.
Council Directive (1991). 91/629/EEC of 19 November 1991 laying down minimum standards for the protection of calves OJ L 340, 11.12.1991, pp. 28–32. http://eur-lex.europa.eu/RECH_naturel.do, Erişim tarihi: 04.02.2012.
Council Directive (1999). 99/74/EC of 19 July 1999 laying down minimum standards for the protection of laying hens OJ L 203, 3.8.1999, pp. 53–57, http://eur-lex.europa.eu/RECH_naturel.do, Erişim tarihi: 01.03.2012.
Council Regulation (2005). (EC) No 1/2005 of 22 December 2004 on the protection of animals during transport and related operations and amending. OJ L 3, 5.1.2005, pp. 1–44, http://eur-lex.europa. eu/RECH_naturel.do, Erişim tarihi: 04.01.2012.
Duncan IJH (2002). Poultry welfare: science or subjectivity. Br Poult Sci, 43, 643-652.
Genç SV ve Elmaz Ö (2009). Hayvan kesiminde gönenç (refah) kıstasları. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 80, 25-29.
Giovagnoli G, Trabalza Marinucci M and Bolla A (2002). Transport stress in horses: an electromyographic study on balance preservation. Livestock Production Science, 73, 247-254.
Kaplan S ve Boztepe S (2011). Çiftlik hayvanlarında refah. Konya Ticaret Borsası Yayını, Adım Matbaacılık, Konya.
Osmanağaoğlu Ş (2005). Hayvan hakları ile hayvan gönencinin ayrımı ve veteriner hekimin yeri. Türkiye’de Birinci Hayvan Refahı ve Veteriner Hekimliği Eğitim Konferansı, 9-10 Haziran 2005, Ankara, s. 67-74.
Petek M (2011). Hayvanlarda kesim öncesi ve sırasındaki uygulamalar. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2332, Web-Ofset Tesisleri, Eskişehir, s. 197.
Savaş T, Yurtman İY ve Tölü C (2009). Hayvan hakları ve hayvan refahı: Felsefi bakış-nesnel arayışlar. Hayvansal Üretim, 50, 54-61.
Şentürk B (2006). Hayvan refahı. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 77, 46-51.
Ünal N (2011). Avrupa Birliği ve Türkiye’de yetiştiricilikte hayvan refahıyla ilgili yasal düzenlemeler. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2332, Web-Ofset Tesisleri, Eskişehir, s. 159.