Türkiye Tarımının Genel Görünümü ve Küçük Üreticilerin Varlığı Üzerine Sosyolojik Bir Analiz

Tarım ve küçük üreticilik meselesi tarihsel süreçte tüm toplumların üzerinde önemle durduğu meselelerin başında gelmektedir. İnsanlığın yerleşik hayata geçmesinden günümüze dek pek çok değişim ve dönüşüm geçiren tarımsal üretim sisteminin en önemli ayağını küçük üreticiler oluşturmaktadır. Gerek dünya geneline gerekse Türkiye tarımına bakıldığında, tarımsal üretimin büyük bir bölümünün küçük üreticiler tarafından gerçekleştirildiği görülebilmektedir. Bu bağlamda ele alınacak olan bu çalışmada, Türkiye tarımsal sisteminin genel bir çerçevesi çizilerek bu sistem içinde en önemli noktayı oluşturan küçük üreticilerin hayatta kalma süreçlerini nasıl oluşturdukları ve yönettikleri anlaşılmaya çalışılacaktır. Küçük üreticiler tarımda ortaya çıkan tüm olumsuz gelişmelere karşın geçmişten gelen kültürel motiflere sarılarak ve yeni değişen şartlara göre strateji belirleme yeteneklerini kullanarak halen güçlü bir biçimde Türkiye tarımsal sistemi içerisindeki varlıklarını devam ettirmeyi başarabilmektedirler.

Anahtar Kelimeler:

Tarım, Küçük Üreticilik, Hayatta Kalma Stratejileri, Kültür, Sosyolojik Motifler

The Overview of Agriculture in Turkey and A Sociological Analysis on the Existence of Small Producers

The issue of agriculture and small-scale production is one of the most important issues of all nations in the historical process. Small producers constitute the most important pillar of the agricultural production system, which has undergone many changes and transformations, since the humanity has adopted a sedentary life. When looking at both the world and Turkey, it can be seen that large part of agricultural production has been maintained by small producers. In this study, which will be discussed in this context, a general framework of Turkey's agricultural system will be drawn and tried to understand how they create and manage the process of survival of small producers that make up the most important point in this system. Despite all the negative developments in agriculture, small producers can still be strongly able and successful on maintaining their existence in agricultural system in Turkey by embracing the cultural patterns of the past and using the ability of identifying strategies in the face of new/changing conditions.

Keywords:

Agriculture, Small Production, Survival Strategies, Culture, Sociological Motifs,

PDF

___

Akşit, B. (1987). Kırsal Dönüşüm ve Köy Araştırmaları, Türkiye’de Tarım Sorunu, 11. Tez Kitap Dizisi, Uluslararası Yayıncılık, İstanbul, 11-30.
Başaran, E. (2018). Tarımsal Küçük Üreticilerin Hayatta Kalma Stratejileri: Konya Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
Başkaya, F. (2016). Başka Bir Uygarlık İçin Manifesto Nasıl Üretmeli, Nasıl Tüketmeli, Nasıl Yaşamalı?, Yordam Kitap, İstanbul.
Bayaner, A. (2013). Türkiye Tarımı Beklentiler ve Gelişmeler, TEPGE Yayınları.
Bernstein, H. (2014). Tarımsal Değişimin Sınıfsal Dinamikleri, (Çev: Oya Köymen),Yordam Kitap, İstanbul.
Chayanov, A. (1991). The Theory of Peasant Co-operatives, (Çev: David Wedgwood Benn), Ohio State University Press.
Geray, C. (1974). Planlı Dönemde Köye Yönelik Çalışmalar, TODAİE Yayınları, Ankara.
Geray, C. (2011). Dünden Bugüne Kırsal Gelişme Politikaları. Ankara: Phoenix Yayınları.
Günal, E. (2012). Türkiye’de Siyaset ve Demokrasi, (Editör: Memet Zencirkıran), Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Bursa: Dora Yayıncılık, 153-187.
Gürel, B. (2013). Türkiye’de Kırda Sınıf Mücadelelerinin Tarihsel Gelişimi-II (1980-2012), Devrimci Marksizm, Kış/İlkbahar, 47-104.
IFC Report (2013). Working with Smallholders A Handbook for Firms Building Sustainable Supply Chains, https://www.ifc.org/wps/wcm/connect/8dc56280421 12fdbba2fff494779b2ad/Hand book+- +Working+with+Smallholders.pdf?MOD=AJPERE S, Erişim Tarihi: 10.01.2017.
İnalcık, H. (1990). Köy, Köylü ve İmparatorluk. 5. Milletler Arası Türkiye Sosyal ve İktisat Tarihi Kongresi 1989. A.D.T.K.K. Yayınları, 1990.
Kalkınma Bakanlığı (2014). Tarım Arazilerinin Sürdürülebilir Kullanımı Çalışma Grubu Raporu, Ankara.
Kautsky, K. (1988). The Agrarian Question, London: Zwan Press.
Kazgan, G.(1999). 1980'lerde Türk Tarımında Yapısal Değişme, (Editör: Oya Baydar), 75 yılda Köylerden Şehirlere, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 31-37.
Keyder, Ç. (1993). Dünya Ekonomisi İçinde Türkiye (1923- 1929), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Keyder, Ç. ve Yenal, Zafer (2013). Bildiğimiz Tarımın Sonu Küresel İktidar ve Köylülük, İstanbul: İletişim Yayınları.
Köymen, O. (1999). Cumhuriyet Döneminde Tarımsal Yapı ve Tarım Politikaları, 75 Yılda Köylerden Şehirlere, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
Lenin, V. İ. (1989). 5. Defter Tarım ve Köylü Sosunu, (Çev: İsmail Yarkın), İstanbul: İnter Yayıncılık.
Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev: Osmank Akınhay, Derya Kömürcü), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Marx, K. (2003). Kapital (1. Cilt), (Çev: Alaattin Bilgi), Eriş Yayınları.
Özer, S. (2014). Demokrat Parti Dönemi Zirai Makineleşme Hareketi ve Sonuçları, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 31, 61-80.
Özkaya, T., Uzmay, A. ve Adanacıoğlu, H. (2002). Türkiye Tarım Ekonomisinin 1980- 2002 Dönemindeki Gelişimi, Küreselleşme ve Türkiye Tarımı, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yayını, Ankara, 39-59.
Öztürk, Ş. (2014). Yeni Köy Sosyolojisi Tartışmaları Küreselden Yerele Tarım Politikaları ve Yoksulluk, Doğu Kitabevi, İstanbul.
Pamuk, Ş. (2013). Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi 1500- 1914.(8.Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
Polanyi, K. (2010). Büyük Dönüşüm- Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri, Çev: Ayşe Buğra), İstanbul: İletişim Yayınları.
Suiçmez, B. R. (2002). Tarım Alanındaki Özelleştirmeler, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yayını, Ankara, 74-121.
Toprak, Z. (1988). Türkiye Tarımı ve Yapısal Gelişmeler 1900-1950, Türkiye’de Tarımsal Yapılar (1923- 2000). (Derleyen: Şevket Pamuk, Zafer Toprak) , İstanbul: Yurt Yayınları,19-37.
TÜİK (2001). Tarımsal İşletme Yapı İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=1003, Erişim Tarihi: 23.01.2016.
TÜİK (2016). Tarımsal İşletme Yapı Araştırması, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1003, Erişim Tarihi: 30.09.2019
Unctad (2014). Commodities and Development Report 2015 Smallholder Farmers and Sustainable Commodity Development, 1-3. http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/suc2014d5_ en.pdf, Erişim Tarihi: 13.02.2016.
Wolf, E. R. (2000). Köylüler, (Çev: Abdulkerim Sönmez), Ankara: İmge Kitabevi.