Yeni Fizikten Kaynaklı Dilde Meydana Gelen Dönüşümler

Bu makalenin amacı bilimdeki gelişmeler ile beraber dilin de genişlediğini göstermektir. Fiziğekatılan yeni teoriler beraberinde çok ciddi sorunları gündeme getirmiştir. Özellikle görelilik vekuantum teorileri olarak da bilinen “yeni fizik”, önümüze açılan bilimsel gerçekliğe ayakuydurabilme adına bizleri uygun bir bilim dili arayışına mecbur bırakmıştır.Determinist-mekanist şemayı zedeleyen yeni fizik, bilimsel camianın kullandığı dilin algılayışbiçimini de değiştirmiştir. Bu durum sadece bilim insanlarının değil bu dili kullanan birçok kesiminde bilimsel gerçekliği tanımlamak için kullandıkları gündelik dili değiştirme ihtiyacınıhissettirmiştir. Diğer bir ifadeyle bu durum yeni fizikle beraber fizikte kullanılan kavramlarıntürlerini ve alanlarını da değiştirmiştir.

The Transformations in Language Due to New Physics

The aim of this article is to show that language has expanded along with the progress of scientific knowledge. The new theories involved in physics brought along serious problems. New physics, also known as relativity and quantum theories, forced scientists to seek a proper scientific language to keep up with the scientific reality brought before them. The new physics, which damaged the determinist-mechanist schema, also changed the perception of the language used by the scientific community. This was true not only for scientists, but also for many people who had to change their everyday language to define scientific reality. In other words, it has changed the types and fields of concepts used in physics with new physics.

PDF

___

Akarsu, B. (1998). Dil-Kültür Bağlantısı. 3. Baskı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
Aksakallı, A. (2019). Modern Fizik Öğretiminde Kavramların Algılanması. 1.Baskı. Erzurum: Ertual Akademi Yayıncılık.
Altuğ, T. (2000). Dile Gelen Felsefe. İstanbul: YKY.
Arı, V. (2015). Rölativite’denKuantum’a. Evrenin Gerçekliği. 1. Baskı. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Aristoteles (2002). Kategoriler. Çev. Saffet Babür. 2. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
Bugajska, K. & Bugajska, S. (1973). “TheLatticeStructure of Quantum Logics”. Annales de I’I. H.P. Section A, Volume XIX, 333-338.
Capra, F. (1998). Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası. İstanbul: İnsan Yayınları.
Cassirer, E. (2008). Rölativite Teorisi Üzerine Felsefi İnceleme. Çev: Milay Köktürk. Ankara: Hece Yayınları.
Chibeni, S.S. (2004). Holism in Microphysics Epistemologia. Vol 27(2).
Crease, R.P.,& Goldhaber, A.S. (2016). Kuantum Dönemi. Planck, Bohr, Einstein ve HeisenbergBelirsizliği Sevmeyi Bize Nasıl Öğretti.Çev: Vural Arı. 1. Baskı. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Davies, P. (1994). Tanrı ve Yeni Fizik. Çev: Murat Temelli. 2. Baskı. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Ergin, M. (2013). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları.
Foucault, M. (2017). Kelimeler ve Şeyler. 6. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
Gribbin, J. (2006). Schrödinger’in Kedisinin Peşinde. 2. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
Heisenberg, W. (1964). İdealizm. Determinizm’den Olasılığa Doğru. 3. Baskı. İstanbul: Belge Yayıncılık.
Hoffman, B. (1992). Einstein. Yaratıcı ve Başkaldıran. Çev. Celal Kapkın. 1. Baskı. İstanbul: Evrim Yayıncılık.
Işıklı, Ş. (2012). Kuantum Felsefesi. Postmodern Bilimin Doğuşu. Ankara: Birleşik Yayınları.
Kohestler, A. (1979). “Nothing but…?”, LyingTruths (eds. K. Duncanand M. Weston-Smith; Pergemon).
Landau, L. D. (2013). TheClassicalTheory of Fields. Vol (2). Nagel, E.,&Newman J. (2010). Gödel Kanıtlaması. Çev. Bülent Gözkan. 3. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Omnes, R. (2017). Kuantum Felsefesi. Çev. Ercüment Akat. 1. Baskı. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Öner, M. Y. (2000). Fizik ve Felsefe. Diyalektik Olasılıktan Determinizme Doğru. 3. Baskı. İstanbul: Belge Yayıncılık.
Öner, N. (1986). Klasik Mantık. 5. Baskı. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
Özlem, D. (2004). Mantık-Klasik/SembolikMantık/Mantık Felsefesi. 9. Baskı. İstanbul: Inkılap Kitapevi.
Russell, B. (2013). Rölativitenin ABC’si. Çev. Vahap Erdoğdu. 3. Baskı. İstanbul: Soy Yayınları.
Smolin; L. (2018). Fiziğin Krizi. Çev. Tonguç Rador. 1. Baskı. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Soykan, Ö.N. (2016). Felsefe ve Dil. 1. Baskı. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
Susskind,L.,&Friedman, A. (2017). Kuantum Mekaniği. Çev. Zekeriya Aydın. 1. Baskı. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Şahinoğlu, A.O. (2018). Tractatus: Mantıksal Pozitivizme İçeriden Bakmak. Düşünbil. Aylık Felsefe Dergisi. 72, 15-17.
Ural, Ş. (1998). Bilim Tarihi. 2. Baskı. İstanbul: Kırkambar Yayınları.
Verçin, A. (2001). “Harekete İki Farklı Bakış: Determinizm ve Atomizme Karşı Olasılıkçılık” ve Bütüncülük. Popüler Bilim. Sayı: Ağustos 2001.
Woods, A. & Grant, T. (2011). Aklın İsyanı. Markist Felsefe ve Modern Bilim. Çev: Ömer Gemici, Ufuk Demirsoy. 5. Baskı. İstanbul: Tarih Bilinci Yayınları.
Yüksel, H. G. (2009). Felsefenin Gözü İle Dilin Bazı Problemleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 151-163.