1914

Seçilmiş OECD Ülkelerinin Ruh Sağlığı Hizmetleri Performansının Değerlendirilmesi

Ruh sağlığı hastalıkları tüm dünyada giderek artmaktadır. Gerek bireylerin refahı ve sağlığı gerekse ekonomik ve sosyal sistemler üzerine olan etkisi, ruh sağlığı hizmetlerini önemli kılmaktadır. Bu önemine rağmen, ruh sağlığı hizmetleri sağlık sistemleri içerisinde politika önceliği bakımından gerilerde görülmektedir. Ruhsal hastalıkların sebep olduğu sosyal ve ekonomik kayıpların artması, ruh sağlığı hizmetlerinin etkinliğini gündeme getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, seçilmiş OECD ülkelerinin ruh sağlığı hizmetleri performansının değerlendirilmesi ve söz konusu ülkeler arasında karşılaştırma yapmaktadır. Bu kapsamda girdi yönelimli veri zarflama analizinin (VZA) ölçeğe göre sabit (CRS) ve değişken getirili (VRS) modellerinden faydalanılmıştır. Girdi değişkenleri olarak; psikiyatri hasta yatağı sayısı, psikiyatri sayısı, psikiyatri hemşiresi sayısı ve psikolog sayısı; çıktı değişkeni olarak ise, kaba intihar hızı kullanılmıştır. CRS Modeline göre üç, VRS Modeline göre dört ülke etkin bulunmuştur. Ülkelerin ruh sağlığı hizmetlerini geliştirerek kaba intihar hızlarını düşürecek önlemler almaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ruh Sağlığı Hizmetleri, Veri Zarflama Analizi (VZA), Etkinlik

Evaluation Of Mental Health Services Efficiency Of Selected OECD Countries

Mental health diseases are increasing all over the world. Mental health services’ impacts on welfare and health of the individual in addition to economic and social systems make them important. Despite this importance, mental health services are among the areas with low policy priority in health systems. The increase in social and economic losses caused by mental illness brings the effectiveness of mental health services to the agenda. The aim of this study is to assess the performance of mental health services of selected OECD countries and to make comparisons among them. In this context, input-oriented Data Envelopment Analysis (DEA) with both Constant Return to Scale (CRS) Model and Variable Return to Scale (VRS) Model has been utilized. In the study; number of psychiatric patient beds, number of psychiatry, number of psychiatric nurses and number of psychologists were used as input variables and as the output variable, the crude suicide rate was used. According to the CRS Model, three countries and according to the VRS Model, four countries were found efficient. It is suggested that countries should take measures to reduce the rate of suicide by improving mental health services.

Keywords:

Mental Health Services, Efficiency, Data Envelopment Analysis (DEA),

PDF

___

Akar, Ç. (2011). 2. ve 3. Basamak Sağlık Kurumları Finansal Tablo Konsolidasyonu, Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Akarçay D. (2013). Türkiye’de Yürütülen Ruh Sağlığı Hizmetleri Politikalarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Aladağ Z., Alkan A., Güler, E., & Özdin, Y.(2018). “Akademik Birimlerin Veri Zarflama Analizi ve Promethee Yöntemleri ile Performans Değerlendirmesi: Kocaeli Üniversitesi Örneği.” Journal of Institue Of Science and Technology 34(1): 1-13.
Ayanoğlu, Y., Atan, M., Beylik, U. (2010). “Hastanelerde Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemiyle Finansal Performans Ölçümü ve Değerlendirilmesi”. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi Sayı 2, s. 40-62.
Bal, V., Bilge, H.(2013). “Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), s.1-14.
Banker D. R., Charnes, A. & Cooper W. W. (1984). “Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis”. Management Science 30(9), s. 1078-1092.
Birleşmiş Milletler. (2014), “Mental Health Matters Social Inclusion of Youth With Mental Health Conditions”. http://www.un.org/esa/socdev/documents/youth/youth-mental-health.pdf (Erişim Tarihi: 18.04.2018).
Bloom D.E. vd. (2011). “The Global Economic Burden of Non-communicable Diseases”. http://apps.who.int/medicinedocs/documents/s18806en/s18806en.pdf (Erişim Tarihi: 1.04.2018).
Charnes A., Cooper, W., Rhodes, E. (1978). “Measuring the Efficiency of Decision Making Units”. European Journal of Operational Research, 2(6), s. 429-444.
Charnes A., Cooper, W., Rhodes, E. (1981). “Evaluating Program and Managerial Efficiency: An Application of Data Envelopment Analysis to Program Follow Through”, Management Science 27(6), s. 668-697.
Demir, H., Çakmak, C. (2017). “Halk Sağlığı Problemi Olarak İntiharlar: Türkiye Örneği”. Sağlık ve Sosyal Politikalara Bakış Dergisi 2017-2(99):94-117.
Demir, P., Derbentli Ö., Sakarya E. (2012). “Kars İlinde Bulunan Mandıraların Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi”. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18 (2), s. 69-176.
Farrell, M. J. (1957). “The Measurement of Productive Efficiency”. Journal of the Royal Statistical Society Series, 120(3), s. 253-290.
Gülsevin, G. ve Türkan, A. H. (2012). “Afyonkarahisar Hastanelerinin Etkinliklerinin VZA ile Değerlendirilmesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 12(2): 1-8.
Horton, R. (2007). “Launching a New Movement for Mental Health”. The Lancet, 370(9590), s. 806.
Jacobs, R. ve Mcdaid, D. (2009). “Performance Measurement in Mental Health Services”. Performance Measurement for Health System Improvement: Experiences, Challenges and Prospects, (Editörler) Smith, Peter C. vd. Cambridge University Press, United Kingdom, s.426-471.
Knapp M. vd. (2007), “Financing Mental Health Care in Europe”. Journal of Mental Health, 16(2), s. 167–180.
Kocaman A. M., Mutlu M. E., Bayraktar D. & Araz Ö. (2012). “OECD Ülkelerinin Sağlık Sistemlerinin Etkinlik Analizi”. Endüstri Mühendisliği Dergisi 23(4), s.14-31.
Narcı, H. Ö. (2012), “Sağlık Kurumlarında Verimlilik Ölçümü ve Yöntemleri”, Sağlık Kurumlarında Operasyon Yönetimi, (Editörler) İsmet Şahin ve Narcı H.Özgen. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir, s.112-139.
OECD. (2018a). Mental Health Systems in OECD Countries, http://www.oecd.org/els/health-systems/mental-health-systems.htm (Erişim Tarihi: 29.08.2018).
OECD. (2018b). OECD Health Data.
Özcan, Y. (2014). Health Care Benchmarking and Performance Evaluation, Springer Science+ Business Media, Second Edition: New York.
Songur, C., Saylavcı E. & Kıran, Ş. (2017). “Avrupa’da ve Türkiye’de Ruh Sağlığı Hizmetlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. Social Sciences Studies Journal 3(4):276-289.
Taipale, V. (2001). “Mental Health and Quality of Mental Health Care”. Medicine & Law 20(4), s. 531–542.
Vigo, D., Thornicroft, G. & Atun, R. (2016). “Estimating the True Global Burden of Mental İllness”. The Lancet Psychiatry 3(2) 171-178.
WHO Regional Office for Europe. (2003), “Mental Health in the WHO European Region”. http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0004/215275/RC63-Fact-sheet-MNH-Eng.pdf (Erişim Tarihi: 8.04.2018).
WHO. (2013). “Investing in Mental Health: Evidence For Action”. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/87232/9789241564618_eng.pdf;jsessionid=575422BB0926B4BA477A8320CBC2EDB7?sequence=1 (Erişim Tarihi: 18.04.2018).
WHO. (2014). “Indicator Code Book, Mental Health Resources”.
http://www.who.int/gho/mental_health/mental_health_indicatorbook.pdf (Erişim Tarihi: 29.08.2018).
WHO. (2018a). “Mental Health: a State of Well-Being”. http://www.who.int/features/factfiles/mental_health/en/ (Erişim Tarihi: 28.08.2018).
WHO. (2018b), WHO Database.
Yıldırım, E. (2010). “Veri Zarflama Analizinde Girdi Ve Çıktıların Belirlenmesindeki Kararsızlık Problemi İçin Temel Bileşenler Analizine Dayalı Bir Çözüm Önerisi”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1): 141-153.