İmparatorluktan Ulus Devlete Kimlik Arayışında İlk Durak: Namık Kemal

19. Yüzyıl’dan 20. Yüzyıl’a geçiş her açıdan ayakta kalan imparatorluklar açısından acılı ve zorlu süreçleri beraberinde getirmiştir. Namık Kemal, zorlu süreci Osmanlı’nın en az hasarı alarak atlatabilmesi için devreye girmiş az sayıdaki organik münevverlerden birisidir. Tartıştığı konular; anayasa, devletin niteliği, vatan, Osmanlı milliyetçiliği, hürriyet, biat kültürü, meşveret vb. Namık Kemal’in piyes, gazete yazıları ve edebiyat ürünleri üzerinden yapmaya çalıştıkları kendinden sonra gelen nesiller tarafından da benimsenmiş ve İkinci Meşrutiyet ve Yeni Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluş felsefesi üzerinde önemli doğrudan ve dolaylı etkileri olmuştur.

The First Stop in the Search for Identity from the Empire to the Nation State: Namık Kemal

The transition from the 19th century to the 20th century brought painful and difficult processes in all respects for the empires that survived. Namık Kemal is one of the few organic intellectuals who stepped in to help the Ottomans overcome the difficult process with minimal damage. The topics he discussed were constitution, nature of the state, homeland, Ottoman nationalism, freedom, allegiance culture, etc. What Namık Kemal tried to do through his plays, newspaper articles and literary works was adopted by the generations that came after him and had significant direct and indirect effects on the 2nd Meşrutiyet and on the founding philosophy of the new Republic of Turkey.

PDF

___

Aron, R. (1979). Aydınların afyonu (Çev: İzzet Tanju). İstanbul: Tur Yayınları.
Aydın, M. (2016). Sistematik din sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap.
Berkes, N. (2005). Türkiye’de çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Bumin, K. (2013). Batı'da devlet ve çocuk. Konya: Çizgi Kitabevi.
Çağan, K. (2020). Bir roman kahramanı: Namık Kemal. (Su, H. Ed.) içinde, ss:207-227. İstanbul: Ketebe Yayınları.
Çetinsaya, G. (2005). İslamcılıktaki Milliyetçilik. Aktay, Y. (Ed.) Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, 6, içinde ss: 420-451. İstanbul: İletişim Yayınları.
Demir, U. (1937). Kuleli Vakası Hakkında Bir Araştırma. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Durgun, S. (2011). Memalik-i Şahane'den Vatan'a. İstanbul: İletişim.
Fichter, J. (2019). Sosyoloji Nedir? 4.Baskı (Çev: Nilgün Çelebi). Ankara: Anı Yayınları. Gençlik Marşı, (2021) www.wikipedia.org erişim tarihi 14.02.2021,
Göçgün, Ö. (1999). Namık Kemâl'in şairliği ve bütün şiirleri (Vol. 197). Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
Grant, J. (1999). Rethinking the Ottoman “decline": Military technology diffusion in the Ottoman Empire, fifteenth to eighteenth centuries. Journal of World History, 10 (1), 179-201.
Hayes, C. J. (1995). Milliyetçilik: Bir din (Çev. Murat Çift kaya). İstanbul: İz Yayıncılık.
İnalcık, H. (1990). Osmanlı toplum yapısının evrimi. Türkiye Günlüğü, 11, 30-41.
İnalcık, H. (Tarihsiz). Sened-i İttifak ve Gülhane Hatt-i Humâyûnu. Osmanlı Toplum Yapısı Üzerine Makaleler, Derleyen: Ertan Özensel, 259-282.
İnalcık, H. (Tarihsiz). Tanzimat’ın uygulanması ve sosyal tepkileri. Osmanlı Toplum Yapısı Üzerine Makaleler, Derleyen: Ertan Özensel, 317-350.
Kara, I. (1997). Türkiye’de İslamcılık Düşüncesi I. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Karpat, K. (2004). Osmanlı-Cumhuriyet, İdeolojiler-3. Doğu Batı Dergisi 30: Ankara.
Karpat, K. (2005). İslâmın siyasallaşması: Osmanlı Devleti'nin son döneminde kimlik, devlet, inanç ve cemaatin yeniden yapılandırılması, (Çev: Şiar Yalçın). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Koçak, C. (2006). Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Lewis, B. (1993). Modern Türkiye’nin doğuşu, 5. Baskı (Çev: Metin Kıratlı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Mardin, Ş. (1991). Türk modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1998). Yeni Osmanlı düşüncesinin doğuşu. İstanbul: İletişim Yayınları.
Özkul, M. M. (2020). Namık Kemal siyasetinin dinamikleri: Siyasal düşünce ve kavramlar, Hüseyin Su (Ed.) Namık Kemal içinde, ss.119-155. İstanbul: Ketebe Yayınları.
Öztan, G. (2011). Türkiye’de çocukluğun politik inşası. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Sağıroğlu, E. (1998). Ulusa tapınmak ya da milliyetçilik dini. Umran Dergisi, 48:30.
Süklüm, İ. (2021). Gara Dağı Un-Ufacık Olasın, facebook.com, internet erişimi 14 Şubat 2021.
Şakar, C. (2012). Dünyevileşmenin Paradoksu. Eskiyeni, (14), 5-9.
Tanğ, E. (2017). Türkiye'de 1923-1950 dönemi ulus devlet yapılanması ve gençlik politikaları. Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Tuna, K. (2002). Yeniden sosyoloji (Vol. 3). İstanbul: Karakutu.
Turhan, M. (1994). Kültür değişmeleri. İstanbul Marmara Üniversitesi İFAV Yayınları No:16.
Türkmen, H. (2014). Türkiye’de İslamcılığın Kökleri. İstanbul: Ekin Yayınları.
Türköne, M. (1991). İslamcılığın doğuşu. İstanbul: İletişim.
Uysal, B. (2020). Namık Kemal’in hayat algısı, devlet ve yönetim anlayışı, Editör: Alacahan O., Öztaş, S. (Eds.). Namık Kemal, Tekirdağ.
Uzun, T. (2003). Ulus, milliyetçilik ve kimlik üzerine bir değerlendirme. Doğu Batı Dergisi, 23(6), 131-154.
Yıldız, A. (2009). Kemalist Milliyetçilik. Tanıl Bora (Ed.). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce 2: Kemalizm. İstanbul: İletişim Yayınları.