Gelir Düzeyinin İş Doyumuna Etkisinde Mesleki Bağlılığın Düzenleyici Rolü

: Bu araştırmanın amacı, konaklama işletmeleri yöneticilerinin gelir düzeyinin iş doyumuna etkisinde mesleki bağlılığın düzenleyici rolünü belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, Nevşehir ilinde turizm işletme belgeli konaklama işletmelerinde çalışan yöneticilerden Ocak ve Mayıs ayları arasında 2021 tarihinde anket tekniği ile veriler toplanmıştır. Bu çalışmada kullanılan verilerin toplanması için gerekli olan etik kurul izin belgesi Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Etik Kurulu'nun 28.01.2021 tarih ve 02 sayılı kararı ile alınmıştır. Konaklama işletmelerinde çalışan yöneticilerin gelir düzeyinin iş doyumuna etkisinde mesleki bağlılığın düzenleyici rolünü belirlemek için korelasyon ve düzenleyici değişken regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda; konaklama işletmeleri yöneticilerinin gelir düzeyi, iş doyumu algıları ve mesleki bağlılıkları arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca konaklama işletmelerinde çalışan yöneticilerin gelir düzeyinin iş doyumuna etkisinde mesleki bağlılığın düzenleyici rolünün olduğu ve gelir düzeyi ile iş tatmini arasındaki ilişkinin mesleki bağlılıkla şekillendiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar yoluyla uygulamaya dönük önerilerde bulunulmuştur.

The Moderating Role of Occupational Commitment in the Effect of Income Level on Job Satisfaction

This research aims to determine the moderator role of professional commitment in the effect of the income level of accommodation business managers on job satisfaction. For this purpose, data were collected from managers working in accommodation establishments with tourism operation certificates in Nevşehir province between January and May 2021 by survey technique. The ethics committee permission document required for the collection of data used in this study was obtained with the decision of the Ethics Committee of Niğde Ömer Halisdemir University, dated 28.01.2021 and numbered 02. Correlation and regulatory variable regression analyzes were conducted to determine the moderator role of professional commitment in the effect of the income level of managers working in accommodation businesses on job satisfaction. As a result of the research; It has been determined that there are positive and significant relationships between the income level, job satisfaction perceptions, and professional commitment of accommodation business managers. In addition, it was concluded that professional commitment has a regulatory role in the effect of the income level of managers working in accommodation businesses on job satisfaction, and the relationship between income level and job satisfaction is shaped by professional commitment. Through the results obtained from the research, practical suggestions were made

PDF

___

Aiken, L. S., & West, S. G. (1991). Multiple regression: Testing and interpreting interactions. Newbury Park: Sage.
https://books.google.com.tr/books?hl=en&lr=&id=LcWLUyXcmnkC&oi=fnd&pg=PP11&dq =Aiken,+L.+S.,+%26+West,+S.+G.+(1991) (Date of Access 20.03.2021).
Akbaş, D. (2015). Örgütsel bağlılık ve iş doyumu. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. https://tezarsivi.com/orgutsel-baglilik-ve-is-doyumu
Aslan, Ş. (2008). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile örgüte ve mesleğe bağlılık arasındaki ilişkilerin araştırılması. Yönetim ve Ekonomi, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (2), 163-178. https://doi.org/10.18657/YECBU.54059.
Avcı, G., Öztürk, G., Azaklı, N., & Çekinmez, T. S. (2016). Determination of work-related tension levels and coping styles of nurses working in a private group hospital, 4th Current Approaches and Problems in Nursing Congress, İzmir.
Aydemir, P., & Erdoğan, E. (2013). Employee wage satisfaction, job satisfaction and perception of performance. Kamu-İş, 13 (2), 127-153. https://doi.org/10.9775/kauiibfd.2017.003.
Balaban, Ş. (2010). Job satisfaction and performance (Productivity) relationship. http://www.ikpaylasim.com/isdoyumu-ve-performansverimlilik-iliskisi (Date of Access 05.04.2021).
Barutçugil, İ. (2004). Strategic human resources management. Istanbul: Kariyer Publishing. Baş, T. (2002). Öğretim üyelerinin iş tatmin profillerinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Dergisi, 17 (2), 19-37. https://doi.org/10.26466/opus.887856.
Baycan, F. A. (1985). Farklı gruplarda çalışan kişilerde iş doyumunun bazı yönlerinin analizi. Bilim Uzmanlığı Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
Becker, H.S. (1960). Notes on the concept of commitment. The American Journal of Sociology, 66 (1), 32-40. https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/222820 (Date of Access 10.02.2021).
Bilginoğlu, E., Yozgat, U., & Artan, İ. E. (2019). Respect and trust in organizations: A research about their effect on job satisfaction. OPUS International Journal of Society Studies, 12, 527-543. https://doi.org/10.26466/opus.590684.
Blau, G. (1985). The measurement and prediction of career commitment. Journal of Occupational Psychology, 58, 277-288. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.1985.tb00201.x.
Blau, G. (2003). Testing for a four-dimensional structure of occupational commitment. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76, 469-488. https://doi.org/10.1348/096317903322591596.
Büyükyılmaz, O., Karakule, İ. & Karataş, İ. (2018). Örgütsel kariyer yönetiminin duygusal bağlılık üzerindeki etkisinde iş tatmininin aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-29. https://doi.org/10.47097/piar.806783.
Çekmecelioğlu, H. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarının işten ayrılma niyeti ve verimlilik üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi: Bir araştırma. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8 (2), 153- 168. https://dergipark.org.tr/tr/pub/isguc/issue/25506/268938.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Multivariate for social sciences statistics: SPSS and LISREL applications. Ankara: Pegem Academy.
Dignani, L., & Toccaceli, A. (2013). Nurses and job satisfaction: Results of an Italian survey. Journal of US-China Public Administration, 10(4), 379-387. http://tursbad.hku.edu.tr/tr/pub/issue/57516/752947.
Eğinli, A.T. (2009). Çalışanlarda iş doyumu: Kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 35-52. https://doi.org/10.18182/tjf.779371.
Erdinç, S. B., & Kahraman, S. (2012). Turizm mesleğine seçme nedenlerinin incelenmesi. VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 12-15 Nisan s.229- 237.
Ertürk, E., & Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış, 12(1), 39- 52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eab/issue/39897/473677.
Feldman, D., & Hugh, A. (1986). Managing individual and group behavior in organization. Avakland, McGrow-Hill International Book Company.
Gee, Y. C. (2002). Tourism employment issues: The PATA viewpoint. Human Resources in Tourism: Towards A New Paradigm, January 26--27, Madrid, Spain
Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Research methods in social sciences. Philosophy-Method Analysis, Ankara: Seçkin Publishing / Social Sciences, Second Edition.
Hulpia, H., Devos, G., & Rosseel, Y. (2009). The relationship between the perception of distributed leadership in secondary schools and teachers 'and teacher leaders' job satisfaction and organizational commitment. School Effectiveness and School Improvement, 20(3), 291--317. https://doi.org/10.1080/09243450902909840.
Kara, D., Uysal, M., & Magnini, V. P. (2012). Gender differences on job satisfaction of the five-star hotel employees the case of the Turkish hotel industry. International Journal of Contemporary Hospitality Management, Vol. 24 (7), 1047-1065. http://dx.doi.org/10.1108/09596111211258919.
Keser, A. (2006). Çağrı merkezi çalışanlarında iş yükü düzeyi ile iş doyumu ilişkisinin araştırılması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11(1), 100-119.
https://dergipark.org.tr/en/pub/kosbed/issue/25709/271282 ((Date of Access 25.04.2021).
Koçak, E., & Tunç, B. (2020). İş doyumu ve çalışma yaşamında yalnızlık: Mersin Üniversitesi idari çalışanlarına ilişkin bir araştırma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(4), 2092-2112. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1109992 (Date of Access 05.03.2021).
Korkmaz, M., Germir, H.N., Yücel, A.S. & Gürkan, A. (2015). Yaşam memnuniyeti üzerine etkili olan sosyodemografik bileşenler üzerine bir analiz. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi, 3(2), 79-111. https://doi.org/10.17360/UHPPD.2015310996
Kuşluvan, Z. (2009). Turizm işletmelerinde iş tatmini, İçinde Z. Sabuncuoğlu (Edt). Turizm İşletmelerinde Örgütsel Davranış (ss. 49-82). Bursa: Mkm Yayıncılık.
Lam, S. K. (1995). Quality management and job satisfaction. International Journal of Quality and Reliability Management, 12(4), 72-78. https://doi.org/10.1108/02656719510087337.
Lee, K., Carswell, J.J., & Allen, N.J. (2000). A meta-analytic review of occupational commitment: Relation with person and work-related variables. Journal of Applied Psychology, 85, 799-811. https://doi: 10.1037/0021-9010.85.5.799.
Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. In M. D. Dunette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology. Chicago: RandMcNally.
Luthans, F. (2011). Organizational behavior an evidence-based approach. New York: McGraw- Hill Irwin
Mengenci, C. (2015). To examine relationship between jop satisfaction, emotional exhaution and emotional Laboring. Ege Academic Perspective, 15(1), 127-139. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pes/issue/64305/976269
Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78 (4), 538-551. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.4.538
Morgenstern, J. (2004). Efficiency and satisfaction in business life both in one. First Edition. Translated by: Özlem Tüzel Akal. Optimist Publications.
Örücü, E., & Esenkal F. (2005). Konaklama işletmelerinde işgören tatminini etkileyen faktörler (Bandırma ve Erdek Örneği). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (4), 141- 166. https://dergipark.org.tr/en/pub/baunsobed/issue/50338/651835 (Date of Access 25.02.2021).
Özdevecioğlu, M., & Aktaş, A. (2007). Kariyer bağlılığı, mesleki bağlılık ve örgütsel bağlılığın yaşam tatmini üzerindeki etkisi: İş aile çatışmasının rolü. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 28, 1-20. https://dergipark.org.tr/en/pub/erciyesiibd/issue/5885/77845 (Date of Access 05.02.2021).
Özsoy, E. (2015). Türkiye’de iş tatmini araştırmalarının genel görünümü, İçinde R. Ö. Kutanis (ed.), Türkiye’de Örgütsel Davranış Çalışmaları I (ss. 103-128). Ankara: Gazi Kitabevi.
Porter, L. W., & Lawler, E. E. (1968). Managerial attitudes and performance. Homewood, IL: RD Irwin. https://doi.10.7202/027936ar.
Rajput, S., Singhal, M., & Tiwari, S. (2016). Job satisfaction and employee loyalty: Astudy of academicians. Asian Journal Management, 7(2), 1-5. https://doi.org/10.5958/2321- 5763.2016.00015.9
Rode, Martin, Bodo Knoll ve Hans Pitlik, (2013). Ekonomik özgürlük, demokrasi ve hayat memnuniyeti. (Çev: Arda Akçiçek), Liberal Düşünce, 18(72), 85-108. http://liberal.org.tr/upresimler/LD-sayi-72.pdf
Scarpello, V., & Vandenberg, J.R. (1994). A longitudinal assessment of the determinant relationship between employee commitment to the occupational and organizations. Journal of Organizational Behavior, 15, 535- 547. https://doi.org/10.1002/job.4030150605 (Date of Access 25.04.2021).
Sevimli, F., & İşcan, Ö.F. (2005). Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu. Ege Akademik Bakış, 5(1-2), 55-64. https://dergipark.org.tr/en/pub/eab/issue/39836/472327 (Access of Date: 14.11.2020).
Soal, F.A., & Knight P.A. (1988). Industrial and organizational psychology. Science and Practice Books / Cole Publisher.
Stiglitz, J. (2015). Eşitsizliğin bedeli. İstanbul: İletişim Yayınları.
Tak, B., & Çiftçioğlu, B. A. (2009). Üç boyutlu mesleki bağlılık ölçeğinin Türkçe ‘de güvenilirlik ve geçerliliğinin incelenmesine yönelik bir alan araştırması. İşletme Fakültesi Dergisi, 10(1), 35-54. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/92305 (Date of Access 22.04.2021).
Taşdan, M., & Tiryaki, E. (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(147), 54–70.
http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/viewFile/687/137 (Access of Date: 18.12.2020).
Thiagaraj, D., & Thangaswamy, A. (2017). Theoratical concept of job satisfaction: A study. International Journal of Research Granthaalayah, 5(6), 464- 470. https://doi.org/10.29121/granthaalayah.v5.i6.2017.2057.
T.R. Ministry of Culture and Tourism (2020). Tourism statistics, https://yigm.ktb.gov.tr/Eklenti/72701,turizmistatistikleri2020-1pdf.pdf?0 (Access Date: 14.11.2020).
TUİK (2020) Gelir ve yaşam şartları. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Income-and-LivingConditions-Survey-2020-37404. (Access Date: 14.11.2021).
Unesco (2020) Dünya mirası listesi. https//www.unesco.org.tr/Pages/125/122/UNESCOD%C3%BCnya-Miras%C4%B1 List (Access of Date: 14.11.2020).
Uştu, H., & Tümkaya, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mesleki bağlılık, işten ayrılma niyeti ve bazı sosyo-demografik özelliklerinin örgütsel bağlılığı yordama düzeylerinin incelenmesi, İlköğretim Online, 16(3). https://doi.10.13189/ujer.2019.070133.
Vroom, V.H. (1964). Work and motivation. Oxford, England: Wiley https://www.wiley.com/enus/Work+and+Motivation-p-9780787900304 (Access of Date: 10.01.2021).
Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W., & Lofquist, L. H. (1967). Manual for the minnesota satisfaction questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation: xxii. Minnesota University: Washington.
Weng, Q.D., Wu, S., McElroy, J. C., & Chen, L. (2018). Place attachment, intent to relocate and intent to quit: The moderating role of occupational commitment. Journal of Vocational Behavior, 108, 78 -91. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2018.06.002.
Yeşı̇lyurt, H., & Koçak, N. (2014). İş doyumu ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin otel işletmeleri açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 303-324. https://doi.org/10.16953 / deusbed.76900
Yıldız, S., Göktaş, L. S., Habil, T., & Dinçer, F. İ. (2019). Turizm meslek lisesi öğrencilerinin demografik değişkenlerine göre mesleki bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1- 12. https://doi.org/10.26677/tutad.2019.43
Zopiatis, A., Constanti, P., & Theocharous, A. L. (2014). Job involvement, commitment, satisfaction and turnover: Evidence from hotel employees in Cyprus. Tourism Management, 41, 129-140. http://dx.doi.org/10.1016/j.tourman.2013.09.013.