Aile planlaması yöntemi kullanan üreme çağındaki kadınlarda cinsel fonksiyonlar ve cinsel yaşam kalitesi

AMAÇ: Bu araştırma aile planlaması (AP) yöntemi kullanan üreme ça- ğındaki kadınlarda cinsel fonksiyonlar ve cinsel yaşam kalitesinin ince- lenmesi amacıyla yapılmıştır. GEREÇ ve YÖNTEMLER: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan araştırma Haziran-Eylül 2021 tarihleri arasında 257 katılımcı ile yürütülmüş- tür. Araştırmaya 18–49 yaş arasında olan, son 3 aydır herhangi bir AP yöntemi kullanan, cinsel olarak aktif olan ve araştırmaya katılmaya gönüllü olan kadınlar dâhil edilmiştir. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Kadın Cinsel Fonksiyon Sorgulama İndeksi (Index of Female Sexual Function-IFSF) ve Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın (CYKÖ-K) kullanılarak toplanmıştır. Veriler SPSS 26,0 programı ile değerlendirilmiştir. BULGULAR: Kadınların AP yöntemi olarak çoğunlukla geri çekme yöntemi (%38,5) ve kondomu (%37,4) kullandığı ve AP yöntemleri- ni çoğunlukla güvenli olması (%64,3) nedeniyle tercih ettikleri belir- lenmiştir. Kadınların IFSF puan ortalaması 32,69±8,41 ve CYKÖ-K puan ortalaması 84,33±19,21’dir. Cinsel disfonksiyonu olan kadınla- rın oranı %16,0 olup kadınların cinsel yaşam kalitesi düzeyleri orta de- recede yüksektir. Genç yaş grubunda olan, eğitim düzeyi yüksek olan, gelir durumu yüksek olan, evlilik değerlendirmesi iyi olan, modern AP yöntemi kullanan, AP yöntem türüne eşi ile birlikte karar veren ve AP yönteminden kendisi ve eşi memnun olan kadınların IFSF ve CYKÖ-K puan ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksektir (p

Sexual functions and sexual quality of life in the reproductive age women using method of family planning

OBJECTIVE: This study aims to examine the sexual functions and sexual quality of life in the reproductive age women using method of family planning (FP). MATERIAL and METHODS: The descriptive and cross-sectional study was conducted with 257 participants between June and September 2021. Women who is between the ages of 18–49, using any method of FP for the last 3 months, sexually active and volunteering to participate were included in the study. Data were collected using Personal Information Form, Index of Female Sexual Function Questionnaire (IFSF) and Sexual Quality of Life-Female (SQOL-F). Data were analyzed with the SPSS 26.0 program. RESULTS: It was found that women mostly used the withdrawal method (38.5%) and condom (37.4%) as method of FP, and they preferred method of FP mostly because they were safe (64.3%). The mean total IFSF score women was 32.69±8.41 and the mean total SQOL-F score was 84.33±19.21. The rate of women with sexual dysfunction was 16.0% and their sexual quality of life level was moderately high. It was found that the mean of IFSF and SQOL-F scores of the women who are in the young age group, having a high education level, having a high income level, having a good marital evaluation, using the modern method of FP, who are decided on the method of FP with their spouses, and who are satisfied with the method of FP were statistically significant were higher (p

PDF

___

1. World Health Organization. Contraception Methods. 9 November 2020. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/family- planning-contraception
2. T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Aile planlaması danışmanlığı katılımcı kitabı. Ankara; 2009. https://ekutuphane.saglik.gov.tr/Yayin/323
3. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. World contraceptive use estimates and projections of family planning; 2019. https://www.un.org/ en/development/desa/population/publications/dataset/ contraception/wcu2019.asp
4. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara; 2019. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/2018- turkiye-nufus-ve-saglik-arastirmasi-sonuclari-aciklandi/1639284
5. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), 2019. Committee on Health Care for Underserved Women. Access to Contraception. Committee Opinion Number 615; January 2015 (Reaffirmed 2017). https://www.acog.org/clinical/ clinical-guidance/committee-opinion/articles/2015/01/access-to- contraception
6. Center for Disease Control and Prevention. Reproductive Health, Contraception. https://www.cdc.gov/reproductivehealth/ contraception/index.htm
7. Kaplan E, Zeyneloğlu S. Geri çekme yönteminin kadınların cinsel doyumları ve evlilik uyumlarına etkisinin belirlenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Derg. 2018;1:10–7. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/586474
8. Oskay U, Dissiz M. Effect of the contraceptive methods on female sexual function. Int J Caring Sci. 2017;10(1):366–76. http:// www.internationaljournalofcaringsciences.org/docs/40_dissiz_ original_10_1.pdf
9. Gölbaşı Z, Şentürk Erenel A, Turan Z. Gebelikten koruyucu yöntem kullanan kadınlarda cinsel fonksiyon bozukluğunun belirlenmesi. Gazi Sağlık Bilim Derg. 2017;2(1):9–17. https:// dergipark.org.tr/tr/download/article-file/332611
10. Taşkın Ş. Üreme çağındaki kadınların kullandıkları aile planlaması yöntemi ile cinsel yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi; 2021.
11. Faul F, Erdfelder E, Buchner A, Lang A-G. Statistical power analyses using Gpower 3. 1: tests for correlation and regression analyses. Behav Res Methods. 2009;41(4):1149–60. [CrossRef ]
12. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2nd ed. New York: Lawrence Erlbaum Associates; 1988. http:// www.utstat.toronto.edu/~brunner/oldclass/378f16/readings/ CohenPower.pdf
13. Karabulutlu Ö, Ersöz B. Kars ili, susuz ilçe merkezine bağlı aile planlaması yöntemi kullanan 15-49 yaş grubu evli kadınlarda kullanılan yöntem ve yöntem seçimini etkileyen faktörler. Kafkas J Sci. 2017;4:26–44. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/408412
14. Kırıcı P, Kaplan S, Karaçor T, Nacar MC. Aile planlaması danışmanlık hizmetinin kadınların kontraseptif yöntem tercihine etkisi: bir tersiyer merkez deneyimi. Forbes J Med. 2020;17:425– 30. [CrossRef ]
15. Kaplan SA, Reis RB, Kohn IJ, Ikeguchi EF, Laor E, Te AE, et al. Safety and efficacy of sildenafil in postmenopausal women with sexual dysfunction. Urology. 1999;53(3):481–6. [CrossRef ]
16. Yılmaz CA, Eryılmaz HY. Kadın Cinsel Fonksiyon Sorgulama İndeksinin (IFSF) Geçerlik- Güvenirlik Çalışması. Androl Bül. 2004;18:275–6.
17. Symonds T, Boolell M, Quirk F. Development of questionnaire on sexual quality of life in women. J Sex Marital Ther. 2005;31(5):385– 97. [CrossRef ]
18. Tuğut N, Gölbaşı Z. Cinsel yaşam kalitesi ölçeği-kadın Türkçe versiyonun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Med J. 2010;32:172–80. http://cmj.cumhuriyet.edu.tr/tr/download/ article-file/47694
19. Acar Z, Şahin N, Demirci FN. Preference of contraceptives of married women between 18-49 and causes of discontinuation. J Ordu University Nurs Stud. 2021;4(1):29–38. [CrossRef ]
20. Avcı S, Mutlu S, Yiğit F. Evli kadınların aile planlaması yöntem tercihlerine etki eden faktörler. J Midwifery and Health Sci. 2021;4(2):128–38. https://dergipark.org.tr/tr/download/article- file/1739805
21. Gavas E, Inal S. The family planning methods using status and attitudes of women in Turkey: A systematic review. J Health Life Sci. 2019;1(2):37–43. [CrossRef ]
22. Koçak DY, Duman NB, Topuz Ş, Yılmazel G, Güngör T, Başçı AB. Üreme çağındaki kadınların acil kontrasepsiyon ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Derg. 2016;13(3):112–6. https://dergipark.org.tr/tr/download/ article-file/932771
23. Kaplan SE, Duman M, Yilmaz S. Sexual life quality and marital adjustment in women with and without diabetes. Sex Disabil. 2020;38:625–35. [CrossRef ]
24. Keseroğlu B, Özgür B, Yıldız A, Gülen E. Kadın Cinsel İşlev Ölçeğine Etki Eden Faktörler. Kırıkkale Üni Tıp Derg. 2018;20(3):269–73. [CrossRef ]
25. Ramezani Tehrani F, Farahmand M, Simbar M, Malek Afzali H. Factors associated with sexual dysfunction; a population based study in Iranian reproductive age women. Arch Iran Med. 2014;17(10):679–84. http://www.aimjournal.ir/Article/720
26. Aras EN. Kadınlarda evlilik doyumunun cinsel yaşam kalitesi ve bilişsel çarpıtmalar bağlamında incelenmesi. J Social Humanities and Administ Sciences. 2020;6(22):70–87. [CrossRef ]
27. Dehghankar L, Panahi R, Khatooni M, Fallah S, Moafi F, Anbari M, et al. The association between sexual health literacy and sexual function of women in Iran. J Educ Health Promot. 2022;11:1–6. [CrossRef ]
28. Khaleghinezhad K, Kariman N, Nahidi F, Ebadi A, Nasiri M. Prevalence of sexual dysfunction and some related factors among Iranian rural women. Koomesh. 2018;20(2):310– 6. http://koomeshjournal.semums.ac.ir/browse.php?a_ id=4059&sid=1&slc_lang=en
29. Leon-Larios F, Macías-Seda J. Factors related to healthy sexual and contraceptive behaviors in undergraduate students at university of Seville: a cross- sectional study. Reprod Health. 2017;14(1):179. [CrossRef ]
30. Asadi Sarvestani K, Khoo L. Determinants of withdrawal contraceptive method and its impact on sexual satisfaction: a case study of shiraz county, Iran. J Midwifery Reprod Health. 2019;7:1621–9. [CrossRef ]
31. Çakmak V, Uysal Keme Z, Ünal İ, Öztürk Can H. Etkili aile planlaması yöntemi kullanmak üzere aile planlaması kliniğine başvuran kadınların geri çekme yöntemini kullanma ve bırakma nedenleri. Forbes J Med. 2021;2(1):31–40. [CrossRef ]
32. Tadayon M, Honarjoo M, Abbaspoor Z. The relationship of male condoms and withdrawal contraceptive methods with female sexual function and satisfaction: a cross sectional study. Int J Reprod Contracept Obstet Gynecol. 2016;5:2629–33. [CrossRef ]
33. Egelioğlu Cetişli N, Top ED, Arkan G, Kaba F, Ertop F. Evli kadınların kullandıkları aile planlaması yönteminin cinsel yaşam ve benlik saygısına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Derg. 2016;13:101–6. https://jer-nursing.org/Content/files/ sayilar/77/7.pdf