VERGİ YARGILAMASI BAKIMINDAN GEREKÇELİ KARAR HAKKI

Mahkeme kararlarının gerekçeli olması zorunluluğu, T.C. 1982 Anayasası’nda herhangi bir istisna getirilmeksizin hükme bağlanmıştır. Bu bağlamda gerekçeli karar hakkı, mutlak bir nitelik taşımaktadır. Vergi yargılamasının ayırıcı özellikleri dikkate alındığında vergi yargılaması bakımından gerekçeli karar hakkının anlam ve kapsamının ayrıca incelenmesi gerektiği düşünülmektedir. Vergi idaresinin hukuka ve gerçeğe uygun bir vergilendirme işlemi yürütebilmesi için yargı kararlarının doğru anlaşılıp uygulanması önemlidir. Bunun yanında vergilendirmenin vergi ödevlilerinin mülkiyet hakkı başta olmak üzere birtakım temel hak ve özgürlüklerine doğrudan bir müdahale niteliği taşıması, bu müdahalelerin öngörülebilir olmasını gerektirmektedir. Yargı kararlarının öngörülebilirliği ise yeterli ve makul bir gerekçeyle açıklanması ile sağlanabilecektir. Öte yandan vergi yargılamasına ilişkin olarak kamu hukuku kapsamında diğer bir yargı disiplini olan ceza yargılamasında verilen mahkûmiyet kararlarından farklı olarak gerekçenin kapsamı konusunda doyurucu bir yasal düzenleme yer almamaktadır. Bu itibarla çalışmada, söz konusu hakkın anlam ve kapsamına ilişkin olarak T.C. Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararları başta olmak üzere ilgili yargı kararları incelenmekte ve konuya ilişkin görüş ve değerlendirmelerimize yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

VERGİ YARGILAMASI, GEREKÇELİ KARAR, GEREKÇELİ KARAR HAKKI, ADİL YARGILANMA HAKKI, ANAYASA MAHKEMESİ

PDF

___

AKINCI, Müslüm (2008). İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı, Ankara: Turhan Kitabevi. ALANGOYA, Yavuz (1979). Medeni Usul Hukukunda Vakıaların ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler, İstanbul: Fakülteler Matbaası. ALP, Mustafa (2001). “Anayasa Hukuku Açısından Mahkeme Kararlarında Sözde (Görünürde) Gerekçe”, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan (ss. 425-441), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını. ARSLAN, Ramazan; YILMAZ, Ejder; TAŞPINAR AYVAZ, Sema; HANAĞASI, Emel (2020). Medeni Usul Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları. ASLAN, Zehreddin; BARLASS, İrfan; BERK, Kahraman; ARAT, Nilay; KAĞITÇIOĞLU, Mutlu; SAYHAN, Şebnem; BARDAKÇI, Mehmet Akif; GÜMÜŞKAYA, Gamze; ALTINDAĞ, Halil (2020). Açıklamalı ve İçtihatlı İdari Yargılama Usulü Kanunu (Vergi Yargılaması Dahil), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
ATAY, Ender Ethem (2007). “İptal Davasının Nitelikleri ve İptal Kararının Uygulanması”, Danıştay ve İdari Yargı Günü 139. Yıl Sempozyumu, Danıştay Yayını No: 74, ss. 13-97.
BEKRİ, M. Nedim (2014). “Gerekçeli Karar Hakkı”, Ankara Barosu Dergisi, C. 1., S. 3., ss. 205-228.
BUDAK, Ali Cem; KARAASLAN, Varol (2017). Medeni Usul Hukuku, Ankara: Adalet Yayınevi.
CANDAN, Turgut (2017). Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, Ankara: Yetkin Yayınları.
FURTUN, İdris Hakan (2009). Vergi Hukukunda Mahkemelerin Hukuk Yaratma – Kanun Boşluğu Doldurma Yetkileri, Ankara: Yetkin Yayınları.
GÖLCÜKLÜ, A. Feyyaz; GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref (2005). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi), Ankara: Turhan Kitabevi.
GÜMÜŞKAYA, Gamze (2021). Hukuk Devleti Perspektifinden Vergi Hukukunda Özelgeler, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
GÜNDOĞDU, Süleyman Burak (2021). Medeni Yargıda Usûl Kurallarına Aykırılığın Anayasa Mahkemesi’nce Bireysel Başvuru Yoluyla Denetlenmesi, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.