Bir idari davada, idari yargı mercii tarafından uyuşmazlığın çözümünde uygulanacak bir kanun kuralının hem Anayasa’ya hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) aykırı olduğu yönünde bir tespitte bulunulabilir. Bu hâlde temel hak ve özgürlüklerin etkin bir biçimde korunabilmesi açısından, davaya bakan idari yargı merciince “somut norm denetimi” ve “uyuşmazlığın çözümünde milletlerarası antlaşmanın esas alınması” yöntemlerinden hangisinin öncelikle uygulanması gerektiği bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada öncelikle mülkiyet hakkının korunmasında Anayasa ve AİHS temelinde devletin negatif ve pozitif yükümlülükleri incelenecek, daha sonra bu hukuk kaynaklarının idari davalarda doğrudan uygulamasında temel alınacak pozitif hukuk düzenlemelerine değinilecektir. Bu incelemelerden sonra bu çalışmanın konusu, Anayasa ve AİHS’e aykırılık taşıyan kuralın “bir maddi hakkın esas boyutunu ihlal edici nitelikte olması” ile “adil yargılanma hakkını ya da bir maddi hakkın usul boyutunu ihlal edici nitelikte olması” ayrımı temelinde ele alınacaktır. Daha sonra yargı kararıyla iadesine hükmedilen alacaklarda değer kaybının giderimi açısından Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) uygulaması incelenecektir. Son olarak teori ve uygulamaya dönük bu temel esas alınarak yargı kararıyla iadesine hükmedilen vergilerde, davacının mülkiyet hakkını koruyabilecek nitelikteki giderim yöntemini konu alan ısrar kararına yöneltilen temyiz isteminin incelendiği Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu kararı değerlendirilecektir.