Mardin’de Turizm Gelişimi İle Otantik Olgusu Arasındaki İlişkinin Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi

Turizm, günümüzde ulaştığı evrensel boyutlar ve kapsadığı psiko-sosyolojik, sosyokültürel ve ekonomik faktörler nedeni ile hem toplumu etkilemekte hem de toplumdan etkilenmektedir. Turizm sektörünün toplum üzerindeki etkilerinden biri kültürlerin ve çekim merkezlerinin otantikliği üzerinde olmaktadır. Özellikle “otantik yemek, otantik el sanatları, otantik turlar, otantik otel, otantik köy” söylemleriyle turizmde kullanılan otantik kavramı, metalaşma sürecinde “otantikmiş ve yöreselmiş” gibi olana dönüşebilmektedir. Bu kapsamda araştırmada “Turizm gelişimi ile birlikte üretim-tüketim ve pazarlama anlayışı çerçevesinde ortaya çıkan sistemin Mardin’de otantisite üzerindeki etkisi nasıldır? sorusuna yanıt aranmıştır. Yapılan araştırmada, amaçlı örnekleme yöntemine uygun olarak seçilen idari ve yerel yönetici, turizm işletmecisi ve/veya yöneticisi ve toplum bilimci olan 24 kişi ile görüşülmüştür. Görüşmeler sonucunda Mardin ilinde turizm gelişiminin devam edeceği ve bu gelişimin turistlerin “otantik olanı, farklı olanı” arayışında ön plana çıkaracağı sonucu elde edilmiştir. Bu sonuç çerçevesinde katılımcıların hem fikir olduğu en önemli konu; turizm gelişimi ile birlikte turistlerin aradığı Mardin’in ve Mardin’e özgü, gerçek otantik ürünlerin sadece sahneleme çerçevesinde kalacağına yönelik kaygıları olmuştur.

Nowadays tourism both affects society and is affected by it due to the universal dimensions it has reached and the psycho-sociological, socio-cultural and economic factors that it has covered. One of the effects of tourism on society is on the authenticity of culture and attractions. The concept of authentic which is particularly used in tourism as the sayings of “authentic food, authentic crafts, authentic tours, authentic hotel, authentic village” may turn into “as if it is authentic and local” during the process of commodification. Thus this research searches for an answer of; what is the impact of the system that emerges with the development of tourism as a part of production-consumption and marketing on authenticity in Mardin? In research conducted, 24 people were interviewed who were selected in accordance purposeful sampling method from local administrator, administrative and tourism operator and / or manager and a social scientist. At the end of the interviews, the results showing that the improvement of tourism will continue in the province of Mardin and this will indicate on tourists seeking “an authentic one, a different one” have been obtained. Within the scope of this result, the most important issue on which the participants agreed is about the concerns that Mardin’s real authentic products, which are unique to Mardin, remain at staging frame with the development of tourism

Keywords:

Tourism Authenticity, Commoditization, Mardin,

PDF

___

Altunışık, R., Çoşkun, Y., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S.

(2002). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya

Kitabevi.

Akman, A. D. (2007). Turizm Gelişmesinin Yarattığı Doğal ve

Kültürel Değişimler: Kaş Örneği (Yayınlanmamış Yüksek

Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü.

Avcıkurt, C. (2009). Turizm Sosyolojisi Genel ve Yapısal Yaklaşım.

Ankara: Detay Yayıncılık.

Aytaç, Ö. (2006). Turist Bakış’ın Yapısökümü, Turist Deneyimleri

ve Otantisite Sorunu, Sosyologca, 4: 179-207.

Boorstin, J. D. (1971). The Image: A Guide to Pseudo-Events in America.

New York: Atheneum.

Cohen, E. (2004). Contemporary Tourism Diversity and Change.

Boston: Elsevier.

Cole, S. (2007). Beyond Authenticity and Commodification, Annals

of Tourism Research, 34 (4): 943-960.

Doğan, H. Z. (2004). Turizmin Sosyo-Kültürel Temelleri. Ankara:

Detay Yayıncılık.

Goffman, E. (1959). The Presentation of Self in Everyday Life. Harmondswart: Pengvin.

Greenwood, D. T. (1977). Culture by The Pound: On Antropological

Perspective on Tourism as Cultural Commoditization.

İçinde V. L. Smith (Editör) Hosts and Guests: The Anthropology

of Tourism (ss.171-186). Philadelphia: Blackwell Publishers.

Güler, Ş. (1978). Turizm Sosyolojisi: Turist Rehberleri İçin. Ankara:

Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Turizm Eğitimi Genel Müdürlüğü

Yayınları.

Günal, A. (1998). Otantik Olanı Aramak, Birikim, 111-112, http://

www.birikimdergisi.com/birikim/dergiyazi.aspx?did=1&dsid=

&dyid=2416&dergiyazi=Otantik%20Olan%FD%20Aramak,

Erişim tarihi: 13.02.2012.

Günlü, E. (2007). Turizm Sosyolojisi ve Turistik Tüketici Davranışı.

İçinde O. İçöz (Editör) Genel Turizm Turizmde Temel

Kavramlar ve İlkeler (ss. 167- 181). Ankara: Turhan Kitabevi.

Hall, C. M. (2007). Current Issues in Tourism Response to Yeoman

et all: The Fakery of The Authentic Tourist, Tourism

Management, 28: 1139-1140.

Heitmann, S. (2011). Authenticity in Tourism. İçinde P. Robinson

S. Heitmann ve P. Dieke (Editörler) Research Themes

for Tourism (ss. 45- 58). Wallingford: CABI.

Hillman, W. (2007). Revisiting The Concept of (Objective) Authenticity

The Australian Sociological Association (TASA)

Held in Auckland. Yeni Zelanda. 4-7 Aralık 2007, http://

www.tasa.org.au/conferences/conferencepapers07/papers/26.

pdf, Erişim tarihi:15.04.2012.

Karadeniz, S. (2012). Müze Kentin Çağrışımlarını Mardin’de

Aramak, İçinde K. Alver (Editör) Kent Sosyolojisi (ss. 529-

. Ankara: Hece Yayınları.

Karlıtaş, H. Nasıl Bir Turizm? 8 Ocak 2012 tarihli yazı, http://

www.kibrisgazetesi.com/index.php/cat/23/news/131736/Page-

Name/KonukYazarlar, Erişim tarihi: 30.06.2012.

Kaypak, Ş. (2009). Küreselleşme Sürecinde Kültürel Kimlik Açılımları

ve Kentsel Çevreye Yansıması. İçinde Kerman U.

ve diğerleri (Yayına Hazarlayanlar), 1.Uluslararası Davraz

Kongresi (2373- 2389). Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi

ve İdari Birimler Fakültesi. 24-27 Eylül 2009.

Li, Y. (2003). Heritage Tourism: The Contradictions Between

Conservation and Change, Tourism and Hospitality Research,

(3): 247-261.

MacCannell, D. (1999). The Tourist a New Theory of The Leisure

Class. California: University of California Press.

Macleod, N. (2006). Authenticity and Commodification. İçinde

M. K. Smith ve M. Robinson (Editörler) Cultural Tourism

in a Changing World: Politics, Participation and (Re)presentation

(ss.177- 190). Bristol: Channel View Publications.

Mantecon, A. ve Huete, R. (2009). The Value of Authenticity in

Residential Tourism: The Decision- Maker’s Point of View,

Tourist Studies, 8 (3): 359-376.

Mardin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012). http://www.mardinkulturturizm.

gov.tr/belge/1-95940/konaklama-istatistikleri.

html, Erişim tarihi: 22.01.2013.

Müstecaplıoğlu, T. Turizm Yaşamın Ta Kendisidir, 21 Mart 2012

tarihli yazı, http://www.turizmaktuel.com/kose_yazisi-14738-

Turizm_yasamin_ta_kendisidir, Erişim tarihi: 30.06.2012.

Olsen, K. (2002). Authenticity as a Concept in Tourism Research,

Tourist Studies, 2 (2): 159-182.

Ozan, R. (2004). Kültürlerarası Ortamda Yerellik Olgusu, 2nd

Int. Symposium, Communication in The Millennium (ss. 955-

Düzenleyen Association of Turkish and American

Communication Scholars, Teksas Üniversitesi, Anadolu

Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi. 17-19 Mart 2004.

Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim

Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma, Eskişehir Üniversitesi

Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1): 323-343.

Özen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve Eğitim Bilimleri Araştırmalarında

Evren-Örneklem Sorunu, Atatürk Üniversitesi

Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15: 394-422.

Özünel, Ö. (2001). Kültür Turizminde Yöresel ve Otantik Olanı

Sorgulamak ve Tüketilmiş Mekanları Yeniden Üretmek

Üzerine, Turkish Studies-International Periodical for The

Languages, Literature and of History of Turkish or Turkic, 6

(4): 255-262.

Pearce, L. P. ve Moscardo, M. G. (1986). The Relationship Between

Travellers Career Levels and The Concept of Authenticty,

Australian Journal of Psychology, 37 (2): 157-174.

Sarı, E. (2007). Kültür, Kimlik, Politika: Mardin’de Kültürlerarasılık

(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Schouten, F. (2007). Cultural Tourism: Between Authenticity

and Globalization. İçinde G. Richards (Editör) Cultural

Tourism Global and Local Perspective (ss. 25- 37). New York:

The Haworth Press.

Sedmak, G. ve Mihalic, T. (2008). Authenticity in Mature Seaside

Resorts, Annals of Tourism Research, 35 (4): 1007-1031.

Sharpley, R. (1999). Tourism, Tourists and Society. Huntingdon: ELM.

Shen, J. (2011). The Effects of Globalized Authenticty on Souvenir,

International Journal of Innovative Management, Information

and Production, 2 (1): 68- 76.

Shepherd, R. (2002). Commodification, Culture and Tourism,

Tourist Studies, 2 (2): 183- 201.

Starr, G. R. (2011). The Certification of Authenticity Effects on

Product Perception (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Auckland:

Auckland Üniversitesi.

Steiner, J. C. ve Reisinger, J. (2006). Understanding Existential

Authenticity, Annals of Tourism Research, 33 (2): 299-318.

Şahin, B., Poyraz, T., Öktem, P. ve Şimşek, A. (2003). Bir Popüler

Kültür Ürünü Olarak Asmalı Konak Dizisinin Yöre Turizmine

Etkisi, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/asmalimakale.

htm, Erişim tarihi: 13.02.2012.

Tataroğlu, E. (2006). Conceptual Analysis of Tourism: The Case

of Marmaris Town in Turkey (Yayınlanmamış Doktora Tezi).

Ankara: The Gradute Scholl of Social Sciences of The

Middle East Technical University.

Taylor, J. P. (2001). Authenticity and Sincerity in Tourism, Annals

of Tourism Research, 28 (1): 7-26.

TDK (2012). http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_

gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.4ff94efb90d 325.81876762,

Erişim tarihi: 02.01.2012.

Trilling, L. (1972). Sincerity and Authenticity. Londra: Oxford

University Press.

Urry, J. (1999). Mekanları Tüketmek. Çev. Rahmi G. Öğdül. İstanbul:

Ayrıntı Yayınları.

Urry, J. (2009). Turist Bakışı. Çev. Enis Tataroğlu. ve İbrahim Yıldız.

Ankara: Bilgesu.

Uyanık, N. (2011). Geleneksel Kültürden Popüler-Medyatik

Kültüre: İnanç Turizmi ve Midyat, Uluslararası Midyat

Sempozyumu Keşf-i Kadim: Matiate’tan Midyat’a 7-9 Ekim 2011.

Wang, N. (1999). Rethinking Authenticity in Tourism Experience,

Annals of Tourism Research, 26 (2): 349-370.

Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2011). SPSS Uygulamalı Bilimsel

Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.

Yıldırım, Ş. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma

Yöntemleri. Ankara: Seçkin.

Yılmaz, Ö. D. (2007). Turizm Sektörünün Tanımı, Yapısı ve Özellikleri.

İçinde O. İçöz (Editör) Genel Turizm Turizmde Temel

Kavramlar ve İlkeler, (ss. 1- 19). Ankara: Turhan Kitabevi.