Ramazanoğluları Beyliği 14. yy başlarında tamamen Memlüklere bağlı bir beylik olarak siyasi ve kültürel faaliyetlerini sürdürmüştür. 1608 yılından itibaren Osmanlıların bölgede güçlenmesinden sonra hakimiyet el değiştirmiştir. Osmanlı ve Memlük arasındaki bölgede kalan Ramazanoğulları’nın kültürel ve sanatsal faaliyetleri de bu durumdan etkilenmiştir. Bölgede ki siyasi değişiklikler mimari ve sanat faaliyetlerini de önemli ölçüde değişikliğe uğratmıştır. Osmanlıların bölgeye geç gelmesinden dolayı üslup özellikleri daha çok batılılaşma döneminde ortaya çıkmıştır. Bu durum yeni sanat ve mimari anlayışların oluşturduğu kendine özgün bir kimlik için ortam hazırlamaktadır. Beyliğin sınırları içerisindeki en büyük, zengin ve önemli özelliğe sahip camisi, şüphesiz Adana Ulu Cami’dir. Cami; türbe, medrese, mescit, imaret, hamam, arasta, çarşı, çeşme, konak, selamlık adıyla tanınan bir külliye içerisinde bulunmaktadır. Konumuzun başlığını oluşturan Adana Ulu Cami mihrabı ise; hem tipolojik hem de üslup açısından değerlendirilmiştir. Mihrap süsleme ve kütleselliğiyle dikkat çekmektedir. Söz konusu mihrapta Osmanlı, Kuzey Suriye, Zengi, Memluk özellikleri bir arada görülmektedir. Güneyli etkiler diye basitçe tanımlayamayacağımız renkli taş işçiliği sembolizm ile fonksiyonellik arasında ifadesini bulmaktadır. Bu etkileşimlerin sonucu olarak Ulu Cami mihrabı kendine özgü sanatsal bir kimlik meydana getirmektedir. Çalışma kapsamında mihrabın yalnızca kıble yönünü tayin eden bir unsur olmadığı aynı zamanda mihrabın kendine özgü sanatsal bir kimliğinin olduğu ortaya konulmaktadır. Söz konusu mihrap Adana’nın kendine özgü sanat yorumu içinde önemli bir yer tutmaktadır. Araştırma verileri gözlem, fotoğraf çekimi, literatür taraması gibi nitel araştırmalara dayandırılmıştır. Bu araştırmayla mihraptaki süslemeler ve sembolik işaretler kapsamlı bir şekilde detaylandırılmıştır. Yakın bölgedeki mihraplarla karşılaştırmaları yapılmıştır. Bu değerlendirme kapsamında temel amaç farklı üslup özelliklerinin beraber görülmesi, kandil gibi simgesel motiflerin ön plana çıkartılmış olmasıdır.

Najib Mahfouz is a famous Egyptian writer known for his novels in Modern Arabic literature and was awarded the Nobel Prize in literature in 1988. His works include historical, socialist realist and symbolic novels. In his early years, Najib Mahfuz became interested in the Pharaonic period, which was a continuation of Ancient Egypt, and he wrote three novels called ‘Abesu'l-Akdar (1939), Radubis (1943) and Kifah Tibe (1944). Like many writers, there are different types of women in Najib Mahfuz's novels. Female types, who are generally one of the main characters of the novel take an important role in the plot of the novel. These types of women can sometimes be a mother longing to have a child, or sometimes a passionate woman who seduces the man with all her lust. In this context, Necîb Mahfûz focused on women from all parts of the society and revealed types of women with various identities in his novels. In this study, the types of women mentioned in Najib Mahfuz's historical novels ‘Abesu'l-Akdar, Radubis and Kifah Tibe will be discussed by analyzing the physical and psychological situation of these women. In this way, the portrait of women drawn by Najib Mahfuz in his historical novels will be tried to be revealed.