1928’DEN GÜNÜMÜZE KADAR TDK YAZIM KILAVUZLARINDAKİ KELİME SAYILARI ÜZERİNE

Bu çalışmada, 1928 yılında yayımlanan İmlâ Lûgatinden başlamak üzere Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanan on bir farklı kılavuzun dizinlerinin tamamı taranarak karşılaştırma tablosuna aktarılmış; dizinlerindeki toplam kelime sayıları incelenmiş, kelimelerin artış ve azalış nedenleri, harfler bazındaki kelime sayılarının bütün dizine oranı değerlendirilmiştir. Karşılaştırma neticesinde elde edilen veriler, kelime sayıları açısından değerlendirildiğinde genel olarak dizinlerdeki kelime sayılarında artış olduğu gözlemlenmiştir. Bu artışın önemli bir kısmının dilin canlı yapısıyla bağlantılı olarak değişen ve gelişen dünyada ortaya çıkan ihtiyaçların bir sonucu olduğu görülmüştür. Artışın bir diğer nedeni ise kılavuza sonradan dâhil edilen kelimelerden kaynaklanmaktadır. Ayrıca yıllar içinde dizinlere hangi kelimelerin gireceği ya da hangilerinin dizin dışında kalacağı konusunun da çok net kurallarla belirlenemediği görülmüştür. Bu konuda dilin doğal seyrinde kullanımdan düşen kelimeler görülmüş, diğer taraftan Kurumun yapısındaki değişikliklerin, dünya görüşlerinin ya da siyasi düşüncenin de kelime sayısını etkilediği tespit edilmiştir.

DIRECT ELECTION OF THE PRESIDENT BY THE PEOPLE: THE CASE OF TURKEY

Hukuk devleti, hukuk kurallarına bağlı ve vatandaşlarına her türlü hukuki güvenceler sağlayan devlet olarak bilinmektedir. Demokratik hukuk devleti ise temel hak ve özgürlükler başta olmak üzere vatandaş haklarını korumakla yükümlüdür. Demokrasinin en önemli özelliği, halkın kendi egemenlik hakkını demokratik ilkeler yoluyla bir yapıya, kuruma veya kuvvete devretmesidir. Demokrasi anlayışının bu bağlamda odaklandığı alan temel hak ve özgürlükleri sağlamak, korumak ve geliştirmek olmalıdır. Demokrasinin uygulandığı rejimlerde kuvvetlere (erk) birer görev yüklenmiştir. Yasama üyeleri olan milletvekilleri halk tarafından demokratik yöntemlerle seçilerek parlamento çatısı altında toplanmaktadır. Yasama kuvveti egemenlik ve demokrasi kavramları bağlamında halk adına toplumsal yaşamı düzenleyici kuralları düzenler ve kararlar almaktadır. Yürütme üyeleri ise yasama organının oluşturduğu kurallar ve düzenlemeleri uygulamaktan sorumludur. Yürütmenin başı Cumhurbaşkanı devleti temsil eder ve hükümet etme görevini üstlenmektedir. Yargı erki ise kanunları hukuka uygun olarak uygulamak görevini üstlenmiştir. Anayasa’nın 8. Maddesine göre yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir. Türkiye’de 2014 yılındaki 12. Cumhurbaşkanlığı seçimleri tarihe geçmiştir. 2007 yılında TBMM’de yaşanan 367 krizi sonrasında yapılan referandum ile Cumhurbaşkanı’nın doğrudan halk tarafından seçilmesi kabul edilmiştir. Böylelikle 2014 yılında ise bir ilk yaşanmış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. Cumhurbaşkanını belirlemek için seçmen sandığa giderek oyunu kullanmış ve ülkesinin Cumhurbaşkanını TBMM’deki temsilcileri yoluyla değil doğrudan kendisi seçmiştir. Bu çalışmada, sistematik derleme yöntemi kullanılmıştır. Türkiye’de Cumhurbaşkanını doğrudan halkın seçmesinin demokrasi lehine bir adım olduğu sonucuna varılmıştır

___

  • Akbaş, Ali (2018). Türkçedeki sal/sel Sorunu. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, C: CXIV, S. 795, s. 36-38.
  • Akdağ, E. (2020). Türkçe Yazım Kılavuzları ve Yazımda Sağlanamayan Birlik. Pesa International Journal of Social Studies, C:6, S:1, s. 69- 81.
  • Aksan, D. (1977b) Yazım, Önemi ve Yazım Sorunları. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, C: XXXV, S: 307, s. 311-314.
  • Bağdemir, A. (2020). Alfabe Raporu. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
  • Bayraktar, S. F. (2019). İşlekliği Artan Bir Yapım Eki: +sal, +sel. Prof. Dr. Hidayet Bayatlı Hatıra Kitabı içinde, Kerkük Vakfı İktisadi İşletmesi, İstanbul, s. 131-140.
  • Bulut, M. (2013). Cumhuriyet Dönemi’nden Günümüze Yapılan Türkçe Yazım Kılavuzu Çalışmaları ve Türkçe Yazım Kılavuzları Üzerine Bir Kaynakça Denemesi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASS) C: 6 S: 6, s. 277-304.
  • Gözütok, A. (2008) Türkiye Türkçesinde Karma Kelimeler. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.36, s. 17-22.
  • Kaplan, M. (1983) Kültür ve Dil. Dergâh Yayınları, İstanbul.
  • Kaya, C. (1993). Türkçenin Yazım Kılavuzu Üzerine Düşünceler. Acun Türkçe’nin Gücü, Ağustos 1993, 5-6.
  • Parlakyıldız, H. (1995) İmlâ Kılavuzları Üzerine Bir İnceleme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Bilim Dalı.
  • Sağol Yüksekkaya, G. (2013). Türk Dünyasının Alfabeleri. Elginkan Vakfı Geçmişten Geleceğe Türkçe, I. Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı Bildirileri, 17-19 Nisan 2013, İstanbul, s. 393-407.
  • Topaloğlu A., Kaçalin, S. M. (2009) Sözlük. TDV İslam Ansiklopedisi içinde, C: 37, s. 402-414, İstanbul.