Anglo-Amerikan hukukunda mahkeme tarafından tayin edilen bilirkişiler

İngiliz ve Amerikan hukuklarında bilirkişiler, geleneksel olarak taraflarca tayin edilmektedir. Bununla birlikte, her iki hukuk düzeni, mahkeme tarafındantayin edilen bilirkişileri de bünyesinde barındırmaktadır. Bu çalışmada, esas itibariyle, mahkeme bilirkişilerinin Anglo-Amerikan hukukundaki görünümbiçimleri üzerinde duracağız. Daha sonra ise, yaptığımız açıklamaların ışığında Türk medenî usûl hukukubakımından kısa bazı değerlendirmelerde bulunmayaçalışacağız.

Court-appointed experts in Anglo-American law

In English and American legal systems, traditionally, the parties appoint the experts. Nonetheless, both legal systems embrace the experts that are appointed by the courts. In this paper, principally, we will investigate the features of the court-appointed experts in Anglo-American legal systems. Subsequently, we will try to evaluate the Turkish civil procedure law with regard to the explanations mentioned above.

PDF

___

Alangoya, Y., K. Yıldırım ve N. D. Deren-Yıldırım (2011). Medenî Usul Hukuku Esasları (8. Bası). İstanbul: Beta.
Andrews, N. (2012). The three paths of justice. Court proceedings, arbitration, and mediation in England. Londra: Springer.
Aşçıoğlu, Ç. (2001). Bilirkişilik kavramı ve görev sınırları. Bilirkişilik sempozyumu, 9 – 10 Kasım 2001, Samsun. Ankara: Türkiye Barolar Birliği, ss. 25 – 207.
Baker, W. R., (1999). L’expertise comparée. Les Etats Unis et la France. Revue Experts, 43, s. 13.
Bettex, B. (2006). L’expertise judiciaire. Etude de droit fédérale et de procédure civile vaudois. Berne: Sta- empfli.
Blom-Cooper, L. (2006). Assessors. Experts in the civil courts. (Ed.: L. Blom-Cooper). New York: Oxford University Press, ss. 113 – 117.
Blumrosen, A., (2007). L’expertise judiciaire civile en droit américain. Conférence de consensus sur l’expertise judiciaire civile. Groupe d’analyse des textes. http://www.courdecassation.fr/IMG/File/ pdf_2007/conf_de_consensus/ bibliog raphie/consensus_blumrosen_expertise_dt_americain.pdf (Erişim tarihi: 20.7.2013).
Bovey, G. (2011). Le juge face à l’expert. La preuve en droit de la responsabilité civile (Ed.: C. Chappuis ve B. Winiger). Zurich: Schulthess, ss. 95 – 116.
Bronstein, D. A. (2007). Law for the expert witness. 3rd ed., Boca Raton, FL: CRC Press.
Budak, A. C. (1991). Anglo-Amerikan hukukunda bilirkişilik. İBD, S. 10-12, ss. 827 – 833.
Burn, S. ve Thompson, B. (2006). Single joint expert. Experts in the civil courts (Ed.: Sir L. Blom-Cooper). London: Oxford University Press, ss. 57 – 75.
Caratini, M. (1984). De quelques propositions tendant à l’améliorer l’expertise judiciaire. Gaz. Pal., doctr., s. 219.
Carbonnier, J. (1962). Droit civil. T. I. Introduction à l’étude du droit et droit des personnes. Paris: PUF.
Castella, J. (1992). Le juge et l’expert, Modalités de leur collaboration. Mélanges en l’honneur de Louis Lombard. Genève: Sociéte de contrôle fiduciaire, ss. 9 – 20
Cecil, J. S. ve Willging, T. E. (1993). Court appointed experts: Defining the role of experts appointed under federal rule of evidence 706. Federal Judicial Center, http://earth.fjc.gov/public/pdf.nsf/ lookup/experts. pdf/$file/experts.pdf (Erişim tarihi: 20.7.2013).
Cohen, M. (2008). Role of expert and guidance in civil cases in the United Kingdom. http://www.experts- institute.eu/upload/uploads/File/PDF/IE-avril08- colloqueParis-vers/2008_06_13_06 44_32_V4_Co- hen.pdf (Erişim tarihi: 20.7.2013).
Demirkapı, E. (2003). Anglo-Amerikan hukukunda bilirkişilik kurumunda yeni eğilimler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. C. 5, S. 2, ss. 39 – 75.
Dwyer, D. (2008). The judicial assessment of expert evidence. New York: Cambridge University Press.
Encinas de Munagorri, R. (1999). La recévabilité d’une expertise scientifique aux Etats-Unis. RIDC, Vol. 51, N. 3, ss. 621 – 632.
Gaitskell, R. ve R. O’Hagen (2007). L’expert et le tribunal en Angleterre: Les réformes post-Woolf. Conférences de consensus 2007 sur l’expertise judiciaire. Cour de cassation. www.courdecassation.fr (Son erişim tarihi: 20.7.2013).
Göksu, M. (2001). Amerikan yargılama hukukunda tanık. Ankara: Yüksek Lisans Tezi, AÜSBE.
Göksu, M. (2011). Hukuk yargılamasında elektronik delil. Ankara: Adalet
Gündüz, O. (2009). Anglo-Amerikan hukuku ışığında medeni yargılama hukukunda dava yönetimi. Ankara: Yetkin.
Güralp, A. G. (2011). Anglo-Amerikan ve Kıta Avrupası medenî yargılama hukuku sistemleri’ndeki reform çalışmaları, yeni gelişmeler ve Türk hukuku bakımından değerlendirilmesi. İstanbul: XII Levha.
Jolowicz, J. A. (2003). Adversarial and inquisitorial models of civil procedure. ICQL, Vol. 52, ss. 281 – 295
Jolowicz, J. A. (2000). On civil procedure. New York: Cambridge University Press.
Kiraz, T. Ö. (2012). Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Getirilen Yenilikler. Ankara: Adalet Langbein, J. H. (1985). The German advantage in the civil procedure. 51 U. Chi. L. Rev., ss. 823 – 866.
Leclerc, O. (2007). Scientific expertise and judicial decision-making: comparative insights. Law, politics, and morality: European perspectives III. Ethics and social justice (Ed.: J. Ferrar Beltran ve S. Pozzolo). Berlin: Duncker & Humblot, ss. 15 – 26.
Loughlin, P. ve Gerlis, S. (2004). Civil Procedure. London: Cavendish. Mestre, P. (1937). Les experts. Auxiliaires de la justice civile. Paris: Sirey.
Motulsky, H. (1969). Notions générales. L’expertise dans les principaux systèmes juridiques d’Europe. Paris: Editions de l’Epargne, ss. 13 – 33.
Olivier, M. (1993). L’expertise dans l’Europe Communautaire. Revue Experts, 18, s. 12.
Özsunay, E. (1989). Amerikan hukukunda “bilirkişi tanık” (expert witness). Mukayeseli hukukta bilirkişilik ve sorunları. Yargıtay’ın kuruluşunun 125. Yılı. Ankara: Yargıtay, ss. 97 – 104, s. 97 vd.
Pekcanıtez, H. (2009). Özel uzman (bilirkişi) görüşü ve değerlendirilmesi. Prof. Dr. Saim Üstündağ’a armağan. Ankara: Adalet, ss. 397 – 418.
Pekcanıtez, H., O. Atalay ve M. Özekes (2011). Medenî Usûl Hukuku (10. Bası). Ankara: Yetkin.
Piguet, J. O. (2011). Le choix de l’expert et sa récusation: le cas particulier des assurances sociales. REAS, ss. 127 – 138.
Pinchon, F. (2002). L’expertise judiciaire en Europe. Pa- ris: Éditions d’Organisation.
Reymond, J.-M. (2008). Les conditions de recevabilité, la litispendance et les preuves. Le projet de Code de procédure civile fédérale (Ed.: S. Lukic). Lausanne: CEDIDAC, ss. 27 – 71.
Tanrıver, S. (2002). Bilirkişinin hukukî statüsü, yükümlülükleri, yetkileri ve sorumluluğu. Ankara: Yetkin.
Taylor, R. H. (1996). A comparative study of expert testimony in France and the United States: Philo- sophical underpinnings, history, practice and procedure. 31 Tex Int’l L. J., ss. 182 – 213.
Terré, F. (1969). Les experts. L’expertise dans les prin- cipaux systèmes juridiques d’Europe. Paris: Editions de l’Epargne, ss. 35 – 48.
Timmerbeil, S. (2003). The role of expert witness in German and U.S. civil litigation. Ann. Surv. Int’l & Comp. L. 163, 9, ss. 163 – 187.
Vouilloz, F. (2009), La preuve dans le code de procédure civile suisse (art. 150 à 193 CPC). AJP/PJA 7, ss. 830 – 848.
Lord Woolf (Çev.: M. Özbek) (2006). Adalete erişim. Nihaî rapor. MİHDER, 2, ss. 989 – 1002.
Lord Woolf (1996). Access to Justice, Final Report. (http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+ / http://www.dca.gov.uk/civil/final/contents.htm, son erişim: 20.7.2013).
Yazıcı-Tıktık, Ç. (2011). HMK m. 293’teki uzman gö- rüşü kurumu ile anglo-sakson hukuk sistemindeki uzman tanık kurumunun karşılaştırılması. MİH- DER, C. 7, S. 20/3, ss. 79 – 99.
Yıldırım, K. (2004). Bilirkişi delilin mukayeseli hukuk ve Türk hukukundaki durumu. Prof. Dr. Bâki Kuru Armağanı. Ankara: Türkiye Barolar Birliği, ss. 833 – 841.
Zuckerman, A. A. S. ve Cranson, R. (1995). Reform of civil procedure. Essays on ‘access to justice’. Oxford: Oxford University Press.