Gelişmekte Olan Ülkelerde Dış Borçlanmanın İktisadi Kalkınmaya Etkisi

Gelişmekte olan ülkelerin iktisadi kalkınmalarını sağlayacak yatırımları gerçekleştirebilmeleri için yeterli tasarrufa ihtiyaç duymaktadırlar. Bu ülkelerde iç tasarrufların yetersiz olması sebebiyle kalkınmanın finansmanı için dış borçlanma yoluna gidilmektedir. Bu çalışmada, dış borçlanmanın iktisadi kalkınmaya etkisi, 29 gelişmekte olan ülkeyi kapsayacak şekilde, 1995-2017 dönemi için “Panel Veri Analizi” ile ampirik test edilmiştir. Analiz için insani gelişme endeksi ile logaritmik toplam dış borç stoku ve insani gelişme endeksi ile dış borç stokları (mal, hizmet ve ana gelir ihracatının yüzdesi) verileri Panel Birim Kök Testi, Eşbütünleşme Testi ve Granger Nedensellik Testi yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Gelişmekte Olan Ülkeler, Dış Borçlanma, İktisadi Kalkınma, Granger Nedensellik Testi

The Effect of External Debt on Economic Development in Developing Countries

Developing countries need enough savings to make investments that will provide their economic development. The process of external debt is applied for finans of development since internal savings in these countries are insufficient. In this study, the effect of external debt on economic development has been empirically tested with “Panel Data Analysis” covering 29 developing countries in 1995-2017 terms. For the analysis, human development index and logarithmic total external debt stoks, human development index and external debt stocks (percentage of exports of good, services and primary income) have been examined by using the methods of Panel Unit Root test, Cointegration Test and Granger Causality Test.

Keywords:

Developing Countries, External Debt, Economic Development, Granger Causality Test,

PDF

___

Akdağ, A.(2007). Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyümeye Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Akram, N. ve Hamid, A.(2016). “Public Debt, Income Inquality and Macroeconomic Policies: Evidence from South Asian Countries”, Pakistan Journal of Social Sciences, Vol:36, No.1, s.99-108.
Aktuğ, S.(2010). “Kavramsal Açıdan Ekonomik Büyüme, Ekonomik Kalkınma ve Bölüşüm İlişkileri”, www.sosyalpolitika.info.
Akujuobi, L.E.(2012). “External debt and Nigeria’s Economic Development”, Indexed African Researches Reviews Online, Vol:1/1, s. 55-67.
Alataş, S.(2014). Ekonomik Kalkınmayı Belirleyen Faktörler: Ampirik Bir Analiz, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Alkire, S. ve Sarwar, M.B.(2009). “Multidimensional Measures of Poverty and Well-being”, Oxford University.
Aysu, Y.(2011). 1980 Sonrası Türkiye’nin Dış Borç Sorunu ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Ayyoub, M., Chaudhry, I.S., ve Yaqup, S.(2012). “Debt burden of Pakistan: Impcat and remedies for future”, Universal Journal of Management and Social Sciences, 2/7, s. 29-40.
Batır, E.(2000). Azgelişmiş Ülkelerde Dış Borçlanma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bayata, H.G.(2008). Dış Borçların Sürüdürülebilirliği: Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Ceresto, S. ve Waitzkin, H.(1986). “Economic Development, Political-Economic System and the Physical Quality of Life”, Amerikan Journal of Public Health, Vol:76, No.6, s.661-666.
Chaudhry, I.S., Malik, S. ve Ramzan, M.(2009). “Impact of foreign debt on savings and investment in Pakistan”, Journal of Quality and Technology Managment, 5/11, s.101-115.
Çelik, S. ve Direkçi, T.B. (2013). “Türkiye’de 2001 Krizi Öncesi ve Sonrası Dönemler İçin Dış Borç Ekonomik Büyüme İlişkisi (1991-2010)”, Turkish Studies, Vol: 8/3, s.111-135.
Egungwu, I.C.(2018). “Impact of External Debt on Human Capital Development in Nigeria”, International Journal of Advance Research and Innovation, Vol:6, Is.1, s. 47-57.
Eğilmez, M. Ve Kumcu, E.(2011). Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Esener, Ç.(2013). “Gelişmekte Olan Ülkelerde ve Türkiye’de Dış Borçlanmanın Belirleyicilerinin İncelenmesi: 1980-2010”, T.C. Maliye Bakanlığı Straji Geliştirme Başkanlığı Yayın No: 2013/424, Ankara.
Evgin, T.(1996). “Dış Borçlanma ve Dış Borçlarımızda Yaypılan Düzenlemeler”, Gazi Üniversitesi Ekonomik Yaklaşım Dergisi, Cilt:7/23, s.15-33.
Fan, S. ve Rao, N.(2003). “ Public Spending Developing Countries Trends, Determination and Impact”, EPTD Discussion Paper No. 99.
Kozalı, J.(2007). Dış Borç Sorunu ve Dış Borçların Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Lora, E. ve Olivera, M.(2007). “Public Debt and Social Expenditure Friends or Foes?”, Inter-American Development Bank Research Department, Working Paper 563, s.1-35.
Matthew, A. ve Mordecai, B.D.(2016). “The Impact of Public Debt on Economic Development of Nigeria”, Assian Research Journal of Arts and Social Sciences, 1/1, s.1-16.
Özbek, Ö.(2007). Gelişmekte Olan Ülkelerde Dış Borç Sorunu ve Türkiye İncelemesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Seyidoğlu, H.(2009), Uluslararası İktisat Teori, Politika ve Uygulama, Güzem Can Yayınları, İstanbul.
Shabbir, S. ve Yasin, H.M. (2015). “Implications of Public External Debt for Social Spending: A case Study of Selected Asian Developing Countries”, The Lahore Journal of Economics, 20/1, s. 71-103.
Sheikh, M.R. ve Alam, T.(2013). “Does External Indebtness Enhance the Incidence of Poverty in Pakistan? An Empirical Evidence”, International Research Journal of Finance and Economics, Issue:106, s.17-23.
Şeker, M.(2006). “Dış Borçlanmaya Teorik Bir Bakış ve Dış Borçların Ekonomik Etkileri”, Sosyo Ekonomi, s.75-92.
Tandoğan, D. ve Özyurt, H.(2013). “Bankacılık Sektörünün Ekonomik Büyüme ve Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Üzerine Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Nedensellik Testleri (1981-2009)”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, Cilt:35/2, s.49-80.
Tarı, İ.(2018). “Ekonomik Gelişmişlik Düzeyi ile Basın Özğürlüğü Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”, Ulakbilge, Cilt:6/21, s. 127-142.
Tunalı, N.N. ve Yılmaz, A.(2016). “Büyüme, Beşeri Sermaye ve Kalkınma İlişkisi: OECD Ülkelerinin Ekonometrik Bir İncelemesi”, MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:14/4, s.295-318.
Uma, K.E., Eboh, F.E. ve Obidike, P.C. (2013). “Debt and Debt Service: Implications on Nigerian Economic Development”, www.ajssh.leena-luna.co.jp, Vol.2, No.2, s.275-284.
UNDP (2018). 05 Şubat 2019 tarihinde UNDP: http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2018_technical_notes.pdf adresinden alındı.
United Nations, “External Debt Sustainability and Development” , Report of the Secretary-General, A/73/180, 16 July 2018, s. 7.
White, K.(2008). “Re-thinking the measurement of Economic Development: Application of a Revised Development Index to Central Asia”, the Tenth Conference of the European Society for Central Asian Studies, s. 1-23.
World Bank (2019). 12 Şubat 2019 tarihinde World Bank: https://blogs.worldbank.org/opendata/new-country-classifications-income-level-2018-2019 adresinden alındı.
Wu, S.Y., Tang, J.H. ve Lin, E.S.(2010). “The Impcat of goverment expenditure on eceonomic growth: How sensitive to the level of development?”, Journal of Policy Modelling, 32/6, s.804-817.
Yıldız, F.(2018). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Dış Borçlanma ve Dış Yardımların Yoksulluk Üzerindeki Etkisi: Yatay Kesit Analizi ile Bir İnceleme”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt4/1, s.9-19.
Zaghdoudi, K.(2018). “Is the relationship between external debt and human development non-linear? A PSTR approach for developing countries”, Economic Bulletin, Vol:38, Is. 4, s.2194-2216.
Zaghdoudi, T. Ve Hakimi, A.(2017). “Does external debt-poverty relationship confirm the debtoverhang hypothesis for developing countries”, Economic Bulletin, Vol:37, Is. 2, s.653-655.