KURUMSAL SOSYAL SORUMLUK PERFORMANSI VE ULUSLARARASILAŞMA DÜZEYİ: FORTUNE 100 TÜRKİYE İŞLETMELERİ KAPSAMINDA BİR ARAŞTIRMA

Öz Bu çalışma kurumsal sosyal performans ve kurumsal finansal performans arasındaki geniş kapsamlı tartışmaya uluslararasılaşma açısından yaklaşmaktadır. Çalışmanın amacı Türkiye’de faaliyet gösteren işletmelerin kurumsal sosyal sosyal sorumluk performansıyla uluslararasılaşma düzeyi arasındaki ilişkinin irdelenmesidir. Çalışmanın kuramsal çıkış noktası uluslararasılaşma sürecinde Uppsala Modeli’nin yenilenmiş versiyonudur. Fortune Türkiye tarafından yayınlanan Fortune 500 işletme listesi çalışma kapsamında kullanılmış, listedeki ilk yüz işletme inceleme konusu yapılmış ve bu işletmelerden kurumsal sosyal sorumluluk ölçümünde kullanılabilecek raporlardan en az birisini yayınlamış olan 50 işletme çalışmaya dahil edilmiştir. Söz konusu işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk performansları KLD endeksi aracılığıyla ölçülmüştür. Uluslararasılaşma düzeyi ise ihracat miktarıyla belirlenmiştir. Çalışma kapsamında yürütülen regresyon analizi iki değişken arasında yüksek düzeyli pozitif yönlü bir ilişkinin varlığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kurumsal sosyal sorumluluk, Gelişmekte olan ülke, KLD endeksi, Sürdürülebilirlik, Uluslararasılaşma

PDF

___

Aktan, C. C., ve Börü, D. (2007). Kurumsal sosyal sorumluluk. C. C. Aktan (Ed.), Kurumsal sosyal sorumluluk (s. 6-24) içinde. İstanbul: İGİAD Yayını.
Aras, G., Aybars, A. ve Kutlu, Ö. (2010). Managing corporate performance: Investigating the relationship between corporate social responsibility and financial performance in emerging markets. International Journal of Productivity and Performance Management, 59(3), 229-254.
Arsoy, A. P., Arabacı, Ö. ve Çiftçioğlu, A. (2012). Corporate social responsibility and financial performance relationship: The case of Turkey. The Journal of Accounting and Finance, 53(Ocak), 159-176.
Aupperle, K. E., Carroll, A. B. ve Hatfield, J. D. (1985). An empirical examination of the relationship between corporate social responsibility and profitability. Academy of Management Journal, 28(2), 446-463.
Aydemir, C. ve Kaya, M. (2007). Küreselleşme kavramı ve ekonomik yönü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 260-282.
Başar, B. A. (2014). Kurumsal sosyal sorumluluk raporlaması ve finansal performans arasındaki ilişki: Borsa İstanbul’da işlem gören kimya-petrol-plastik sektörü şirketleri üzerine bir araştırma, Yönetim ve Ekonomi, 21(2), 59-72.
Bowen, H. R. (1953/2013). Social responsibilities of the businessmen. Iowa City, IO: University of Iowa Press.
Carroll, A. B. (1979). A three-dimensional conceptual model of corporate performance. The Academy of Management Review, 4(4), 497-505.
Carroll, A. B. (1991). The pyramid of corporate social responsibility: Toward the moral management of organizational stakeholders. Business Horizons, 34(4), 39-48.
Carroll, A. B. (1999). Corporate social responsibility: Evolution of a definitional construct. Business & Society, 38(3), 268-295.
Cochran, P. ve Wood, R. (1984). Corporate social responsibility and financial performance. The Academy of Management Journal, 27(1), 42-56.
Commission of the European Communities. (2002). Corporate social responsibility: A business contribution to sustainable development. Brussels: Commission of the European Communities.
Davis, K. (1960). Can business afford to ignore social responsibilities?. California Management Review, 2(3), 70-76.
Drucker, P. F. (1984). Converting social problems into business opportunities: The new meaning of corporate social responsibility. California Management Review, 26(2), 53-63.
Epstein, E. M. (1987). The corporate social policy process: Beyond business ethics, corporate social responsibility, and corporate social responsiveness. California Management Review, 29(3), 99-114.
Fettahoğlu, S. (2014). İşletmelerde sosyal sorumluluk ile finansal performans arasındaki ilişki: İMKB’ye yönelik bir uygulama. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 6(1), 11-20.
Friedman, M. (1962). Capitalism and freedom. Chicago: University of Chicago Press.
Friedman, M. (1970, 13 Eylül). The social responsibility of business is to increase its profits. The New York Times, 122-126.
Griffin, J. J. ve Mahon, J. F. (1997). The corporate social performance and corporate financial performance debate: Twenty-five years of incomparable research. Business & Society, 36(5), 5-31.
Ilhan-nas, T., Koparan, E. ve Okan, T. (2015). The effects of the CSR isomorphism on both CSP and CFP. Journal of Asia Business Studies, 9(3), 251-272.
Johanson, J. (2009). The Uppsala internationalization process model revisited: From liability of foreignness to liability of outsidership. Journal of International Business Studies, 40(9), 1411-1431.
Johanson, J. ve Vahlne, J.-E. (1977). The internationalization process of the firm: A model of knowledge development and increasing foreign market commitments. Journal of International Business Studies, 8(1), 23-32.
Knight, G. A. ve Cavusgil, S. T. (1996). The born global firm: A challenge to traditional internationalization theory. Advances in International Marketing, 8, 11–26.
Kotler, P. ve Lee, N. (2006). Kurumsal sosyal sorumluluk. (Çev: S. Kaçamak). Kapital Medya: İstanbul.
Mathews, J. A. (2006). Dragon multinationals: New players in 21 st century globalization. Asia Pacific Journal of Management, 23(5), 5–27.
McGuire, J.W. (1963). Business and society. New York: McGraw-Hill.
McGuire, J. B., Sundgren, A. ve Schneeweis, T. (1988). Corporate social responsibility and firm financial performance. The Academy of Management Journal, 31(4), 854-872.
Mirze, S. K. (2018). Uluslararası işletmecilik ve yönetim. İstanbul: Beta.
Montabon, F., Sroufe, R. ve Narasimhan, R. (2007). An examination of corporate reporting, environmental management practices and firm performance. Journal of Operations Management, 25(3), 998-1014.
Mutlu, E. (1999). Uluslararası işletmecilik. İstanbul: Beta.
Orlitzky, M., Schmidt, F. L. ve Rynes, S. L. (2000). Corporate social and financial performance: A meta-analysis. Organization Studies, 24(3), 403-441.
Özalp, İ. (2001). Çokuluslu işletmeler: Uluslararası yaklaşım. Eskişehir: Birlik Ofset.
Özçelik, F., Öztürk, B. A. ve Gürsakal, S. (2014). Investıgatıng the relationship between corporate social responsibility and financial performance in Turkey. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 189-203.
Özkaya, M. O., Özbilgin, M. ve Şengül, C. M. (2008). Türkiye’de farklılıkların yönetimi: Türk ve yabancı ortaklı şirket örnekleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 359-374.
Öztürk, A. S. (2006). Küresel sınırları zorlamak: Uluslararasılaşma süreci ve sınırları zorlayan şirketler. Ankara: Ekin Kitabevi.
Pisani, N., Kourula, A., Kolk, A. ve Meijer, R. (2017). How global is international CSR research? Insights and recommendations from a systematic review. Journal of World Business, 52(5), 591-614.
Preston, L. E. ve O'Bannon, D. P. (1997). The corporate social-financial performance relationship. Business & Society, 36(4), 419-429.
Sakarya, Ş., Yıldırım, A. ve Aytekin, S. (2014). Kurumsal sosyal sorumluluk açıklamalarının finansal performans üzerine etkisi: BIST-30’da bir uygulama. AKÜ İİBF Dergisi, 16(1), 1-15. Soana, M. G. (2009). The relationship between corporate social performance and corporate financial performance in the banking sector. Journal of Business Ethics, 104(1), 1-24.
Swanson, D. L. (1995). Addressing a theoretical problem by reorienting the corporate social performance model. Academy of Management Review, 20(1), 43-64.
Taşkın, D. (2015). The relationship between csr and banks' financial performance: Evidence from turkey. Journal of Yasar University,10(Special Issue), 21-30.
Tenekecioğlu, B. (1977). İşletmelerin sosyal sorumlulukları. Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, 13(2), 46-62.
Top, S. ve Önder, A. (2008). İşletme perspektifinden sosyal sorumluluk teorisinin incelenmesi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 97-110.
Tozkoparan, G. ve Vatansever, Ç. (2011). Farklılıkların yönetimi: İnsan kaynakları yöneticilerinin farklılık algısı üzerine bir odak grup çalışması. Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(21),89-109.
Vishwanathan, P., Oosterhout, H. J. Van, Heugens, P. P. M. A. R. ve Duran, P. (2019). Strategic CSR: A Concept Building Meta-Analysis. Journal of Management Studies. http://doi.org/10.1111/joms.12514
Waddock, S. A. ve Graves, S. B. (1997). The corporate social performance-financial performance link. Strategic Management Journal, 18(4), 3-34.
Wheelen, T. I. ve Hunger, J. D. (2012). Strategic management and business policy (13th ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
Wood, D. J. (1991). Corporate social performance revisited. Academy of Management Review, 16(4), 691-718.
Yamak, S. (2009). Kurumsal sosyal sorumluluk: Yerel farklılıklar, küresel ayrılıklar. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 95-101.
Yoshino, M. Y. (1966). Toward a Concept of Managerial Control for a World Enterprise. Michigan Business Review, 149-161.
INTERNET KAYNAKLARI
http-1: Türk Dil Kurumu-TDK, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a1842dcb77ce2.91787623, (Erişim Tarihi: 24.11.2017)
http-2: Türk Dil Kurumu-TDK, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a18417253de42.60718085, (Erişim Tarihi: 17.11.2017)
http-3: Fortune Turkey, https://www.fortuneturkey.com/fortune500?yil=2016&tip=1, (Erişim Tarihi: 20.03.2019)