Okul Öncesi Dönemde Müzik Eğitimine Yönelik Araştırmaların İncelenmesi
Çocukların yaşamında önemli yeri olan müzik eğitimi konusunda dünyada birçok çalışmanın yapıldığı çocukların gelişim alanlarını desteklemede müzik eğitiminin önemine dikkat çekildiği görülmektedir. Ülkemizde okul öncesi eğitim sürecinde önemli yeri olan müzik eğitimi konusunda ne tür araştırmalar yapıldığı ve bu araştırmaların hangi kapsamda gerçekleştirildiğini belirlemeye yönelik bir çalışma yapmak bu bağlamda önem kazanmaktadır. Çalışmada bu amaçla, ülkemizde 2000 yılından günümüze dek yapılan okul öncesi dönemde müzik eğitimi konulu araştırmalar incelenmiştir. Toplamda 25 makale ve 27 yüksek lisans- doktora tezine ulaşılmıştır. Araştırmalarda kullanılan yöntem ve modeller araştırmacıların çalışmalarında ifade ettikleri biçimiyle dikkate alınarak sınıflandırılmıştır. İncelenen 25 makaleden 17’sinin araştırma makalesi olduğu; 8’inin betimsel türde yazıldığı görülmüştür. Araştırmaya dayalı yazılan makalelerinin 15’inde nicel araştırma yöntemi kullanılmış; bu makalelerden 10’u tarama modeli, 5’i ise deneysel modelde desenlenmiştir. İncelenen makaleler arasında nitel yöntem kullanılarak yapılan makale sayısının 2 olduğu; bu makalelerin modellerinin tarama ve doküman analizi olarak belirtildiği görülmüştür. 21 yüksek lisans tezinin 20’sinin nicel yöntemle yapıldığı ve bunlardan 13’ünün tarama, 7’sinin ise deneysel modelde yapıldığı sadece 1 yüksek lisans tezinde nitel yöntemin tercih edildiği ortaya çıkmıştır. Bu tezlerin 6’sı Okul Öncesi Öğretmenliği, 5’i Müzik Öğretmenliği, 5’i Müzik Eğitimi, geri kalanı ise Çocuk Gelişimi, Sınıf Öğretmenliği, Sanat ve Tasarım, Türk Musikisi, Türk Müziği programlarında yapılmıştır. Okul öncesi eğitiminde müzik eğitimi konusunda 6 adet doktora tezi yazılmıştır. Doktora tezlerinin tamamının nicel yöntemle desenlendiği ve bunlardan 1’inin tarama, 5’inin ise deneysel modelde yapıldığı belirlenmiştir. Bu tezlerin 3’ünün Müzik Eğitimi, 1’inin Müzik Öğretmenliği, 1’inin İlköğretim, 1’inin ise Çocuk Gelişimi programlarında yapıldığı belirlenmiştir.
An Investigation of Research on Music Education in Preschool Period
There are many studies in the world about music education which has such an important place in children's life; It is seen that these studies pay attention to the importance of music education in supporting the development areas of children. It is important in this context to study what kind of researches have been done about music education which has important place in the pre-school education process in our country and to determine the scope of these researches. With this purpose, it has been tried to investigate researches from 2000 until today about music education in pre-school period in our country. Totally 25 articles, 27 masters-doctoral dissertations have been reached. The methods and models used in the research have been classified by taking into account the researchers'. From the 25 articles surveyed, 17 of them were research articles; 8 are written in descriptive form. In 15 of the research-based articles, quantitative research method was used; 10 of these articles are in the form survey model and 5 are in the form of experimental model. The number of articles written using the qualitative method among examined articles is 2; The models of the researches of these articles were mentioned as survey and document analysis. It was found out that 20 of the 21 master's thesis were made by quantitative method, 13 of them were survey, and 7 of them were in experimental model only 1 master's thesis was done in the qualitative method. 6 of these thesis were made in Preschool Teaching, 5 in Music Teaching, 5 in Music Education, the rest in Child Development, Classroom Teaching, Art and Design, Turkish Music, Turkish Music Program. In pre-school education, 6 doctoral thesis were written on music education. All of his doctoral thesis were quantitatively patterned and 1 of them were survey and 5 of them were made in the experimental model. 3 of these thesis were in Music Education, 1 of them were in Music Teaching, 1 of them was in Primary Education and 1 of them was in Child Development Program.
___
- Afacan, Ş. ve Şentürk, N. (2016). Okul öncesi ve sınıf eğitimi anabilim dallarına yönelik müzik okuryazarlığı
ölçeğinin geliştirilmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 7(25), 228-247.
- Akçelik, M. (2013). Okulöncesi öğretmenlerinin lisans müzik eğitimi dersindeki kazanımlarının öğretmenlik
mesleğinde uygulanabilme düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi,
Erzurum.
- Aktaş, A. (2013). Okulöncesi öğretmenlerinin eğitim programındaki müzik etkinliklerini uygulama durumları.
(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi, Niğde.
- Algan, G., Özkut, B. ve Kaya, S. Ö. (2012). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki çocukların annelerinin müzik
eğitimine bakış açısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 21-31.
- Alpaslan, U. (2010). Okulöncesi öğretmenlerinin aldıkları müzik eğitimi doğrultusunda uygulamakta oldukları
müzik etkinliklerine ilişkin görüşleri ve karşılaştıkları problemler. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Aral, N., Köksal Akyol, A. ve Sığırtmaç, A. (2006). Beş altı yaş grubundaki çocukların yaratıcılıkları üzerinde
Orff öğretisine dayalı müzik eğitiminin etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15),
1-9.
- Avşalak, K. (2008). Okul öncesi dönem 60-72 aylık çocuklara uygulanan müzik eğitiminin kavram gelişimi
üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Ayan, B. E. ve Kaya, S. (2016). Okul öncesinde müzik ve hareketin öğrenme üzerindeki etkisi. Erzincan
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 463-480.
- Berger, A. A. ve Cooper, S. (2003). Musical play: a case study of preschool children and parents. Journal for
Research in Mathematics Education, 51(2), 151-165.
- Bond, V. L. (2015). Sounds to share: The state of music education in three reggio emilia- inspred North American
Preschools. Journal of Research Music Education, 62(4), 462-484.
- Boyd, A. E. (1989). Music in early childhood. Childhood in the 21th Century’da sunulan bildiri. University of
Hong Kong, Hong Kong.
- Burak, S. (2014). Okul öncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının müzik eğitiminde etkili öğretmen özelliklerine
yönelik algıları. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 47(1), 67-80.
- Campbell, D. (2000). The Mozart effect for children: Awakening your child’s mind, health and creativity with
music. William Morrow Paperbacks.
- Ceylan, F. (2012). Okul öncesi dönem işitme engellilerde müzik eğitimi ile çocukların gelişim özellikleri üzerine
terapötik bir çalışma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Črnčec, R., Wilson, S. J. ve Prior, M. (2006). The cognitive and academic benefits of music to children: facts and
fiction. Educational Psychology, 26(4), 579-594.
- Çeviker, A. (2010). Okul öncesi ve müzik öğretmeni adaylarının okul öncesi müzik etkinliklerine ilişkin
görüşlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Dartt, K. M. (2009). Effects of background music on preschoolers’ attention. (Unpublished Doctoral Thesis).
University of North Texas, Denton.
- Dikici, A. (2002). Orff tekniği ile verilen müzik eğitiminin matematik yeteneğine etkisinin incelenmesi.
Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
- Doğru, E. (2010). 3-6 yaş grubu çocukların müziksel iletişim boyutları ölçeğinin geliştirilmesi. (Yayımlanmamış
Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
- Eren, B. (2006). Bursa ili Anaokullarındaki 4,5,6 yaş grubu çocukların müzik eğitimine yönelik ihtiyaçların
tespiti ve değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- Eren, B. (2012a). Müzik eğitiminde kaynaştırma uygulamaları ve Orff-schulwerk. Trakya Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 2(2), 14-25.
- Eren, B. (2012b). Orff yaklaşımına göre hazırlanan müzik etkinlikleri içinde ipucunun giderek azaltılması yöntemi
ile yapılan gömülü öğretimin otistik çocuklara kavram öğretmedeki etkililiği. (Yayımlanmamış Doktora
Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Gardner, H. (1973). Children’s sensitivity to musical styles. Merril-Palmer Quartly of Behavior and Development,
19(1), 67-77.
- Gençel Ataman, Ö. (2008). Okulöncesi eğitimde ve ilköğretimde genel müzik eğitimi. Milli Eğitim, 180, 216-226.
- Gölbaşı, E. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin müzik etkinliklerindeki mesleki yeterliliğinin değerlendirilmesi.
(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Grätzer, D. P. (1999). Can music help to improve parent-child communication?-learning music with parents- an
Argentine experience. International Journal of Music Education, 34, 47-56.
- Gül, G. (2012). Okul öncesi altı yaş çocukları için oluşturulan şarkı dağarcığının müziksel gelişim düzeylerine
etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- Gül, G. ve Bozkaya, İ. (2014). Okul öncesi öğretmenliği lisans programının müzik eğitimi açısından
değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 995-1008.
- Güler, N. (2006). Okulöncesi öğretmenlerin müzik etkinliklerini gerçekleştirme durumları ve eğitim
gereksinimlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
- Gürşen Otacıoğlu, S. (2008). Okul öncesi çocuk merkezli öğrenme ve müzik stratejileri. Elektronik Sosyal Bilimler
Dergisi, 7(23), 157-171.
- Hogenes, M., Oers, B. ve Diekstra, R. W. F. (2014). The impact of music on child functioning. The European
Journal of Sciences& Behavioural Sciences, 10(135) 1507-1526.
- Işın, D. (2008). Okulöncesi müzik eğitiminde uygulanan Orff yaklaşımının 5-6 yaş grubundaki çocukların ritimsel
becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Kandır, A. (2003). Okul öncesi eğitim programında müzik. E. Ömeroğlu, Ö. Ersoy, F. Tezel Şahin, A. Kandır ve
A. Turla (Yazarlar), Müziğin okul öncesi eğitimde kullanılması içinde (s. 29-35). Ankara: Kök.
- Kandır, A. ve Türkoğlu, D. (2015). MEB 2013 okul öncesi eğitim programının müzikal becerilerin gelişimi
yönünden değerlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 1(2), 339-350.
- Kaya, N. D. (2011). 0-5 yaş arası çocuklarda müzikli oyunların gelişime etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Koca, Ş. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin müzik öğretimine yönelik özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. EJournal
of New World Sciences Academy, 8(1), 164-175.
- Koca, Ş. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk şarkılarını seslendirme yeterliklerinin incelenmesi.
Turkish Studies, 8(6), 405-411.
- Kuşcu, Ö. (2010). Orff-schulwerk yaklaşımı ile yapılan müzik etkinliklerinin okulöncesi dönemdeki çocuklarının
dikkat becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Modiri, I. G. (2010). Okul öncesinde müzik aracılığı ile yabancı dil öğretimi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 23(2), 505-516.
- Oğul, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adaylarının temel ritim algılama ve şarkı söyleme becerilerinin
incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
- Özal Göncü, İ. (2010). Okul öncesi eğitimde müzik eğitiminin temel sorunları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2),
355-362.
- Özal Göncü, İ. (2012). Okul öncesi eğitim kurumlarında müzikli dramatizasyon çalışmalarının incelenmesi. EJournal
of New World Sciences Academy, 7(3), 226-234.
- Özbey, E. (2010). Okul öncesi 6 yaş grubu çocuklarının öğrenme performanslarının artırılmasında müzik
eğitiminin bilişsel süreçlerde etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik
Üniversitesi, İstanbul.
- Özdemir, G. ve Yıldız, G. (2010). Genel gelişim sürecinde müziksel gelişim. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 77-90.
- Öziskender, G. (2011). Orff yaklaşımı ile yapılan okulöncesi müzik eğitiminin öğrencilerin sosyal becerilerinin
gelişimine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
- Öziskender, G. ve Güdek, B. (2013). Orff yaklaşımı ile yapılan okul öncesi müzik eğitiminin öğrencilerin sosyal
becerilerinin gelişimine etkileri. Turkish Studies, 8(3), 213-232.
- Özkale, B. (2010). Ritim çalışmalarının altı yaş çocuklarının bilişsel becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek
Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Öztürk, A. (2008). Okul öncesi kurumlarda uygulanan müzik eğitiminin öğretmen görüşlerine dayalı olarak
değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Öztürk, A. (2009). Okulöncesinde çocuk ve müzik. A. Öztürk (Ed.), Okulöncesinde müzik eğitimi içinde (s. 1-16).
Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi.
- Rauscher, H. F., Shaw, L. G., Levine, J. L., Wright, L. E., Dennis, R. W. ve Newcomb, L. R. (1997). Music training
causes long term enhancement of preschool children’s spatial temporal reasoning. Neurological
Research, 19, 2-8.
- Salı, G. Akkol, M. L. ve Oğuz, V. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin müzik etkinliklerinde yaşadığı sorunlar.
Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 79-100.
- Scott, L. K. (2004). Early childhood brain development and elementary music curricula: Are they in tune?. (G.
Gürşen Otacıoğlu, Çev.) General Music Today, 18(1), 20-27.
- Sığırtmaç, A. (2002). Okul öncesi dönemde müzik eğitimi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Dergisi, 9(9), 30-39.
- Sönmezöz, F. ve Haseski Hakyol, F. L. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarında müzik eğitiminde kullanılan
materyallerin okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram
ve Uygulama, 12(3), 723-737.
- Sun, M. ve Seyrek, H. (1993). Okulöncesi eğitimde müzik. İzmir: Mey.
- Sungurtekin, Ş. (2005). Orff çalgılarının okul müzik eğitimindeki yeri ve okul öncesi eğitim kurumlarındaki
uygulamalarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
- Şahin, H. (2012). Okulöncesi öğretmenlerinin müzik eğitimine yönelik algıladıkları yeterlilikler ve müzik
eğitimi ortamına yönelik düşüncelerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç
Üniversitesi, İstanbul.
- Şen, Y. (2006). Okul öncesi dönemde çocuğun gelişiminde müziğin önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 7(1), 337-343.
- Temiz, E. (2006). Okulöncesi dönemde müzik eğitimi, yaşanan problemler ve çözüm önerileri. Ulusal Müzik
Eğitimi Sempozyumu’nda sunulan bildiri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, 26-28
Nisan.
- Temiz, E. (2007). Okul öncesi eğitimde 3 yaş dönemindeki 35-40 aylık çocuklara uygulanan ses eğitiminin işitme
kayıplı ve işitme kayıpsız çocukların müziksel ses gelişimlerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Topaç, N. (2008). Okulöncesi öğretmenlerinin ve okulöncesi dönem çocuklarının ebeveynlerinin müzik
eğitimi hakkındaki düşüncelerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara
Üniversitesi, İstanbul.
- Tunalı Özdemir, A. (2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının müzik yeterlilikleri ile duygusal zeka düzeyleri
arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal
Üniversitesi, Bolu.
- Türkmen, U. (2010). Çocuğun bireysel toplumsal ve kültürel gelişiminde amatör müzik eğitiminin yeri problemleri
ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 9(3), 960-970.
- Uçan, A. (2003). Okulöncesi müzik eğitimi ve programı. A. Öztürk (Ed.) Müzik Öğretimi içinde (s. 1-14).
Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
- Willingham, L. (2002). Prologue. T. Sullivan & L. Willingham (Eds.) in Creativity and Music Education (s. xviixxi).
Canada: Canadian Music Educators’ Association.
- Yıldırım, A. ve Şimşek. H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- Zembat, R., Mertoğlu, E. ve Choi, J. (2010). 5-6 yaş çocuklarına yönelik hazırlanan ritm eğitimi programının
çocukta ritm duyusunun gelişimine etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 47-60.