Müze Eğitimi ve Uygulamaları Dersini Geliştirmeye Yönelik Bir Eylem Araştırması: ‘Bir Kenti Anlamak’

Yaşamın her alanında olduğu gibi günümüz sanat eğitimini de şekillendiren postmodernist bakış, sanat eğitimini alışılmış uygulamaların dışına çıkmaya teşvik etmektedir. Bu anlamda okul dışı eğitim, günlük yaşamla ilgili konular, yaşadığı toplumun sosyo-kültürel bağlamını yorumlama sanat eğitiminde daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. Bu araştırmada da çağdaş sanat eğitiminin hedeflerine uygun olarak Müze Eğitimi ve Uygulamaları dersi kapsamında alternatif bir öğrenme ortamı geliştirilmiş ve bu öğrenme ortamının, öğretmen adaylarının toplumsal, mesleki ve sanatsal gelişimlerini nasıl etkilediği, onlarda nasıl bir değişim yarattığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma uygulamaları, Müze Eğitimi ve Uygulamaları Dersi A ve B gruplarındaki görsel sanatlar öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Odak grup görüşmesi ve doküman incelemesi için ise iç örnekleme yoluyla 7 odak öğretmen adayı belirlenmiştir. Araştırmada, eylem araştırması deseninden yararlanılmış ve müze ziyareti öncesi, müze ziyareti ve müze ziyareti sonrası olmak üzere üç aşamalı bir proje tasarlanmıştır. Araştırmada görüşme ve doküman (çalışma yaprakları, değerlendirme formları, sanatsal çalışmalar) incelemesinden elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Proje sürecinde öğretmen adayları aktif olarak katıldıkları, kente dair farkındalıklarını ve kentlilik bilinçlerini geliştiren bireysel araştırmalar yapmış hem bilişsel hem de görsel olarak yaşadıkları kenti sorgulamışlardır. Bu süreçte müze eğitimi, okul dışı öğrenme ve proje tabanlı öğrenme gibi çağdaş öğretim yaklaşımlarını da mesleki bağlamda deneyimlemişlerdir. Tüm bu deneyimlerinin ve araştırmalarının sonucunu sanatsal ürünlerine yansıtan öğretmen adayları, yeni teknikler, malzemeler, konular keşfetme gibi sanatsal kazanımlar da sağlamışlardır. Bu anlamda müze temelli sanat eğitimi projesi öğretmen adaylarının bireysel, mesleki ve sanat gelişimlerini olumlu yönde değiştirmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sanat eğitimi projesi, müze eğitimi, okul dışı öğrenme ortamları, kent

An Action Research for Improving Museum Education and Practice Course: 'Understanding a City'

The postmodernist view, which shapes today's art education like all aspects of life, encourages art education to go beyond routine practices. In this sense, out-of-school education, subjects about life, and interpreting the sociocultural context of society have become more important in art education. In this research, an alternative learning environment has been developed by restructuring the Museum Education and Practices course in accordance with the goals of contemporary art education, and it has been tried to reveal how this learning environment affects the professional and artistic development of prospective teachers and how it creates a change in them. The research was carried out with prospective visual arts teachers attending Groups A and B in the Museum Education and Practices class. Seven prospective teachers were selected for focus group interviews and document review via internal sampling. This study used an action research pattern, and a three-stage museum-based art education project, which included pre-museum visit, museum visit, and post-museum visit stages, was designed. The data collected through interviews and document reviews (worksheets, evaluation forms, and artworks) were analyzed via the descriptive analysis method. Within the process of this project, the prospective teachers conducted individual research in which they actively participated and which improved their urban awareness and consciousness. They questioned the city they live in/their hometowns both cognitively and visually. Within this process, they also experienced modern education approaches, such as museum education, out-of-school learning, and project-based learning within an occupational context. The prospective teachers, who projected the results of these experiences and research into their artworks, also gained artistic skills, such as discovering new techniques, materials, and topics. In this sense, this museum-based art education project had a positive change on prospective teachers' individual, professional, and art lives.

Keywords:

Art education project, museum education, out-of-school learning environments, city,

PDF

___

Alkan, F. (2016). Kentlilik bilincinin gelişmesinde müzelerin rolü. (Ed: Gül Atanur ve Mürvet Yaman). Kent kültürü ve kentlilik bilinci sempozyumu bildiri kitabı (s.496-508). Bursa: Bursa Kent Konseyi Bilimsel Yayınları.
Amil Tülüce, E. (2016). Proje tabanlı öğrenme yönteminin görsel sanatlar öğretmeni adaylarının akademik başarı ve tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Alpagut, B. (2008). Kent müzelerinde nasıl bir eğitim? (Ed: Orhan Silier). Kentler ve kent müzeleri: kent müzeleri uluslararası sempozyumu 21-22 nisan 2006 bildiri kitabı (s.117-121). Antalya: Tarih Vakfı Müzecilik-Sergicilik Yayınları.
Bakan, F. (2003). Eğitim fakültelerinde müze eğitimi ve uygulamaları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Best, M., MacGregor, D. and Price, D. (2017). Designing for diverse learning. Case study of place-based learning in design and technologies pre-service teacher education. Australian Journal of Teacher Education, 42(3), 91-106.
Beştepe, N. E. (2017). Resim iş öğretmenliği programında müze eğitimi ve uygulamaları dersinin işlevi. Yaratıcı Drama Dergisi, 12(2), 77-86.
Bolat Aydoğan, K. E. (2017). Museum education and practices course in the context of the visual arts teacher candidates' opinions. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 7 (1) , 72-106.
Bolat, K. E. (2021). Reading contemporary art: Comparative art history education through themes. Eurasian Journal of Educational Research, 92, 227-252.
Boynikoğlu, F. (2016). Kent yaşamında aidiyet olgusu. (Ed: Gül Atanur ve Mürvet Yaman). Kent kültürü ve kentlilik bilinci sempozyumu bildiri kitabı (s.592-595). Bursa: Bursa Kent Konseyi Bilimsel Yayınları.
Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2010). Görsel sanatlar eğitiminde müze eğitimi ve uygulamaları. (Ed: Vedat Özsoy). 2. Baskı. Ankara: Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları.
Cunningham, B. M. (2008). Using action research to improve learning and the classroom learning environment. Issues in Accounting Education, 23 (1): 1–30.
Çağlayan, E. (2020). Sanat eğitiminin geleceğinde okul dışı öğrenme ortamlarının yeri ve önemi. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 5(2), 145-158.
Çakmak, S. (2018). Yer temelli eğitim yaklaşımına dayalı proje çalışmalarının öğrencilerin problem çözme ve sosyal becerilerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Çelebi, D. (2012). Disiplin temelli sanat eğitimi modelinde müze eğitimi ve uygulamalarının yeri ve ülkemizdeki uygulama olanakları (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Demirel Aksoy, N. (2010). Postmodern sanat eğitimi kapsamında ilköğretim görsel sanatlar eğitiminin değerlendirilmesi ve programın yeniden yapılandırılması için öneriler (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dilli, R., Mamur, N. ve Sarıbaş, S. (2017). Kentin bellek mekânlarından imgeye: görsel sanatlar eğitiminde proje tabanlı bir öğrenme yaklaşımı. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 340-366.
Duncum, P. (2005). Visual culture art education. (Ed. Richard Hickman), Critical studies in art & design education (151-162). UK: Bristol.
Efland, A. (2005). Problems confronting visual culture, Art Education, 58:6, 35-40.
Eker, M. ve Aslan, T. (2011). Tüketim kültürü ve sanat eğitimi: postmodern(ist) sanat eğitiminde gelenekçi dirençler ile gelecekçi stratejilerin kültürel bileşkeleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1) , 181-200.
Erdem, B. (2016). Burdur ili örneğinde bazı sosyo-demografik özelliklerin kentlilik bilinci açısından değerlendirilmesi. (Ed: Gül Atanur ve Mürvet Yaman). Kent kültürü ve kentlilik bilinci sempozyumu bildiri kitabı (s.267-283). Bursa: Bursa Kent Konseyi Bilimsel Yayınları.
Erdem, M. (2002). Proje tabanlı öğrenme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 172-179.
Ersoy, A. ve Avcı, E. (2016). Eylem araştırması. (Ed: Suzan Duygu Bedir Erişti). Görsel araştırma yöntemleri teori, uygulama ve örnek (109-146). Ankara: Pegem Akademi.
Giroux, H. A. (2008). Eleştirel pedagojinin vaadi. 1. Baskı. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Graham, M. A. (2007). Art, ecology and art education: locating art education in a critical place-based pedagogy, Studies in Art Education, 48 (4), 375-391.
Gude, O. (2013). New school art styles: the project of art education. Art Education, 66 (1), 6-15.
Güler, T., Şahnagil, S. ve Güler, H. (2016). Kent kimliğinin oluşturulmasında kültürel unsurların önemi: balıkesir üzerine inceleme. (Ed: Gül Atanur ve Mürvet Yaman). Kent kültürü ve kentlilik bilinci sempozyumu bildiri kitabı (s.131-148). Bursa: Bursa Kent Konseyi Bilimsel Yayınları.
Gürgür, H. (2016). Eylem araştırması. (Ed: A. Saban ve A. Ersoy). Eğitimde nitel araştırma desenleri (s.1-48). Ankara: Anı Yayıncılık.
Hendricks, C. (2006). Improving schools through action research: a comprehensive guide for educators. Boston: Pearson/Allyn and Bacon.
Herrmann, R. (2005). The disconnect between theory and practice in a visual culture approach to art education. Art Education, 58:6, 41-46.
Jokela, T. (2008). Collaborative project-based studies in art teacher education: an environmental perspective. (Ed: G. Coutts ve T. Jokela) Community and environment educational perspectives (s. 217-240). Bristol, UK; Chicago: Intellect.
Kalyoncu, R. (2009). İlköğretim 8. sınıf görsel sanatlar dersi kent projesi konusunda proje tabanlı öğrenmeye dayalı bir uygulama örneği (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Karadeniz, C. (2018). Müze kültür toplum. Ankara: İmge Kitabevi.
Kuzu, A. (2009). Öğretmen yetiştirme ve mesleki gelişimde eylem araştırması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 425-433.
Mamur, N., Sarıbaş, S. ve Dilli, R. (2019). An art teaching approach in the context of sustainability of urban and collective memory. Learnıng through art: lessons for the 21st century?. (Ed. Glen Coutts & Teresa Torres de Eça ).(76-91). Portugal: InSEA Publications.
Mamur, N. (2019). Öğrenme kuramları ve görsel sanatlar öğretimi. (Ed: V. Özsoy ve N. Mamur) Görsel sanatlar ögrenme ve öğretim yaklaşımları. (s.137-166). Ankara: Pegem Akademi
Mamur, N. (2015). Resim-iş (görsel sanatlar) öğretmen eğitimi “müze eğitimi ve uygulamaları” dersinde görsel kültür kuramı. Education Sciences, 10(1), 29-53.
Mamur, N. (2014). Görsel sanatlar öğretmen eğitiminde görsel kültür öğretimi (pensilvanya eyalet üniversitesi örneği), 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(8), 103-120.
McMillan, J. H. (2004). Educational research: fundamentals for the consumer. (4. Baskı). Boston: Pearson/A and B.
Mills, G. E. (2003). Action research: a guide for the teacher researcher. (2. Baskı). Upper Saddle River, N.J.: Merrill/Prentice Hall.
Mutlu, A. (2013). Kent kültürünü yeni boyutlarıyla düşünmek. (Ed: Hakan Reyhan ve Özkan Leblebici). Kent hakları bağlamında kenti yeniden düşünmek. (s.61-90). Ankara: Alter Yayınları
Öztürk, İ. H. (2012). Tarih öğretmeni eğitiminde eylem araştırması yaklaşımının kullanılması: bir model önerisi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 1(1), 99-1115.
Pirdal, K. (2011). Müzelerin sanat eğitimi açısından kullanılmasına ilişkin öğretim elemanlarının görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Pasiechnyk, C. L. (2018). Place-based education: improving learning while connecting students to community and environment (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). University of Victoria Department of Curriculum and Instruction, Kanada.
Peker, K. ve Sezgin, S. (2016). Kırklareli üniversitesi öğrencilerinin kentlilik bilinci düzeylerinin tespitine ilişkin alan araştırması. (Ed: Gül Atanur ve Mürvet Yaman). Kent kültürü ve kentlilik bilinci sempozyumu bildiri kitabı (s.284-300). Bursa: Bursa Kent Konseyi Bilimsel Yayınları.
San, İ. (2018). Yaratıcı drama ve müze sanatlar eğitimi. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Saribaş, S. (2019). Görsel sanatlar eğitimi özel öğretim yöntemleri II dersi bağlamında görsel kültür öğretimi (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Sesigür, A. (2019). Yer temelli eleştirel sanat eğitimi: bir eylem araştırması (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Soydan, E. (2016). Bursa’da kentlilik bilincinin oluşumunda bursaspor’un rolü ve yerel medyanın önemi. (Ed: Gül Atanur ve Mürvet Yaman). Kent kültürü ve kentlilik bilinci sempozyumu bildiri kitabı (s.32-45). Bursa: Bursa Kent Konseyi Bilimsel Yayınları.
Şen, A. İ. (2019). Okul dışı öğrenme ortamları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Taşcı, H. (2014). Bir hayat tarzı olarak şehir, mekân, meydan. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Topal, A. K. (2004). Kavramsal olarak kent nedir? Türkiye’de kent neresidir? Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), (276-294).
Tuna, S. (2018). Öğretmen adaylarının müze eğitimi ve uygulamaları dersi kapsamında yaratıcı yazma etkinliğine yönelik görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 262-270.
Vatansever Bayraktar, H. (2015). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(35), 709-718.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Yurdakul, B. (2005). Yapılandırmacılık. (Ed: O. Demirel.), Eğitimde yeni yönelimler (39-65). (2. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.