Arlı Miray SÖKMEN, A. Kemal AYAN, M. Ali ŞEVİK

Trabzon ve Bayburt illerinde tohumluk patates (Solanum tuberosum L.) yumrularında belirlenen virüsler

Patates üretiminin yapıldığı alanlardaki tohumluk patateslerde enfeksiyon oluşturan virüslerin belirlenmesi amacıyla, 2004 yılında Trabzon ve Bayburt iline bağlı ilçelerden yumru örnekleri toplanmıştır. Alınan örneklerin DAS-ELISA (Double antibody sandwich- enzyme linked immunosorbent assay) yöntemi ile test edilmesi sonucunda bu yumruların Patates X virüsü (PVX) ve Patates Y virüsü (PVY) ile bulaşık olduğu belirlenmiştir. Test edilen toplam 159 yumrunun % 38.9' u PVX, % 1.9' i.PVY ile bulaşık olarak tespit edilmiştir. Test edilen patates yumru örneklerinin hiç birisinin Patates yaprak kıvırcıktık virüsü (PLRV) ile bulaşık olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

patates, Solanum tuberosum, patates X poteksvirüsü, patates Y potivirüsü, patates yaprak kıvrıklığı luteovirüsü, yumru, bitki virüsleri

Viruses infecting potato tubers in Trabzon and Bayburt provinces

Tuber samples were collected to determine the viruses infecting seed potatoes during surveys in Trabzpn and Bayburt provinces in 2004. The results of ELISA tests revealed that tubers were infected with Potato virus Y (PVY) and Potato virus X (PVX). Of the 159 tubers tested, 38.9% and 1.9% were infected with PVX and PVY, respectively. It was found that none of the tubers were infected with Potato leaf roll virus (PLRV). Key Words: Virus, PVX, PVY, PLRV, potato.

Keywords:

potatoes, Solanum tuberosum, potato X potexvirus, potato Y potyvirus, potato leaf roll luteovirus, tubers, plant viruses,

PDF

___

Al-Shanwan, I.M., O.A. Abdalla and M.A. Al-Saieh. 1995. Response greenhouse-grown cucumber cultivars to an isolate of Zucchini Yellow Mosaic. Virus (ZYMV). Plant Disease. 79: 898-901.
Anonynous, 2000. Patates entegre mücadele teknik talimatı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. TAGEM. Bitki Sağlığı Araştırmalar Daire Başkanlığı, Ankara, s. 97.
Anonymous, 2004. Tarım İstatistikleri Özeti. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enst. Ankara.
Arlı-Sökmen, M., H. Barker, and L. Torrance, 1998. Factors affecting the detection of potato mop-top virus in potato tubers and improvement of test procedures for more reliable assays. Ann. Applied Biology 133:55-63.
Basky, Z., 2002. The relationship between aphid dynamics and two prominent potato viruses (PVY and PLRV) in seed potatoes in Hungary. Crop Protection 21: 823-827
Bostan, H., 1996. Erzurum yöresinde patates X ve S virüs hastalık oranları ile konukçu çevrelerinin belirlenmesi ve bu etmenlerin dsRNA analizi ile tanılanması. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s. 55.
Bostan, H, ve E. Demirci, 2001. Patates X ve Y virüslerinin bazı patates çeşitlerinde neden olduğu simptomlar. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(1): 1-4.
Bostan, H. and K. Haliloğlu. 2004. Distrubition of PLRV, PVS, PVX and PVY (PVYN, PVY0 and PVYC) in the seed potato tubers in Turkey. Pakistan J. of Biological Sciences 7 (7): 1140-1143.
Brunt, A. A. 2001. The main viruses infecting potato crops. In: Loebenstein, G., P.H. Berger, A.A. Brunt, and R.H. Lawson (eds), Virus and Virus-like Diseases of Potatoes and Production of Seedpotatoes. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, pp. 65-67.
Clark, M.F. and A.N. Adams. 1977. Characteristics of the microplate method of enzyme-linked immunosorbent assay for the detection of plant viruses. Journal of General Virology 34: 475-483.
Çalı, S., Yalçın, N. 1991. İthal edilmiş tohumluk patateslerde Önemli Virüs Hastalıklarının DAS-ELISA ve Diğer Yöntemlerle Araştırılması. VI. Fitopatoloji Kongresi Bildirileri (7-11 Ekim 1991, İzmir), s: 333-336.
Çıtır, A., 1980. Erzurum ve çevresindeki patates virüs hastalıkları ve bunların tanılanması üzerinde bazı araştırmalar. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Erzurum. Doçentlik Tezi, s. 105,
Çıtır, A., 1982. Erzurum ve çevresindeki tohumluk patates virüs hastalıkları ve bunların tanılanması üzerinde bazı araştırmalar. Doğa Bilim Dergisi 6(3): 99-109.
Çıtır, A., M. E. Tugay, M. Doğanlar, G. Yılmaz, F. Eraslan, K. Kara ve K. Çağatay, 1999. Tokat ilinde yayla ve ova koşullarında tohumluk patates üretimini sınırlayan zararlılar ve hastalıklar. II. Ulusal patates Kongresi (28-30 Haziran 1999, Erzurum), s. 185-190.
Davis, R. F., 1986. Partial Characterization of Zucchini Yellow Mosaic Virus Isolated from: Squash in Turkey. Plant Disease 70: 735 - 738.
Eraslan, F. 1991. Değişik Tohumluk Patates Üretim Merkezlerinde Virüslerden İleri Gelen Yozlaşmalar ve Tohumluk Üretimine Etkileri. VI. Fitopatoloji Kongresi Bildirileri (7-11 Ekim, 1991, İzmir), s.337-340.
Halbert, S.E., D.L. Corsini, and M.A. Wiebe, 2003. Potato virus Y transmission effiency for somecommon aphids in Idaho. American Journal of Potato Research, 80: 87-91.
Hooker, WJ., 1981.Compendium of potato diseases. American Phytopathologycal Society Pres., St.Paul, Minnesota, USA. p. 125.
Johnson, S.B., 1999. Potato Facts: Potato diseases caused by PVY and PLRV. University of Maine, Cooperative Extension Bulletin 2492: 1-2.
Matthews, R. E. F. 1992. Fundamentals of Plant Virology. London: Academic Press, p. 403.
Parry, D.W., 1990. Plant Pathology in Agriculture. Cambridge University Pres, Cambridge, New York, USA. p. 384. Radcliffe, E.B. and D. W.
Ragsdale. 2002. Aphid-transmitted potato viruses: The importance of understanding vector biology. American Journal of Potato Research. 79: 353-387.
Salazar, L.F. 1996. Potato viruses and their control. CIP, Lima, p. 241.
Sammons, B., O.W. Barnet, R.F. Davis and M.K. Mizuki, 1989. A survey of viruses infecting yellow summer squash in South Carolina. Plant Disease. 73: 401-404.
Varveri, C, 2000. Potato Y potyvirus detection by immunological and molecular techniques in plants and aphids. Phytoparasitica 28: 1 -8.
Zitter, T.A., and D. F. Gallenberger, 1984. Vegetable crops: Virus and viroid disease of potato. Fact Sheet, p. 725-750.