Bu çalışma, Samsun ili buğday üretim alanlarında enfeksiyon oluşturan virüs hastalıklarının saptanması amacıyla 2005 ve 2006 yıllarında yürütülmüştür. 2005 yılında alınan toplam 126 adet toprak örneğinde; tuzak bitki testi yöntemi ile buğday ve arpa bitkileri yetiştirilerek, toprak kökenli virüslerden Soilborne wheat mosaic virus (SBWMV), Wheat spindle streak mosaic virus (WSSMV), Barley mild mosaic virus (BaMMV) ve Barley yellow mosaic virus (BaYMV) DAS- ELISA (Double antibody sandwich enzyme linked immunosorbent assay) yöntemi ile; bu virüslerin vektörü olan Polymyxa graminis ise kök boyaması çalışmaları yapılarak araştırılmıştır. Ancak, incelenen örneklerde toprak kökenli virüslere rastlanılmamasına rağmen, 10 adet örnekte vektör P. graminis’in kışlama spor kümeleri tespit edilmiştir. 2006 yılında ise toplanan 154 bitki örneğinde, toprak kökenli virüslere ek olarak afit ile taşınan Barley yellow dwarf virus (BYDV)’ün PAV ve MAV ırkı da araştırmaya dahil edilmiştir. Bitki örneklerine uygulanan ELISA testleri sonucunda; 1 adet örnekte WSSMV (% 0.7) tespit edilirken, BYDV-PAV 5 örnekte (% 3.4), BYDV-MAV ise 3 örnekte (% 2) saptanmıştır. Sadece 1 örnekte ise BYDV-PAV+MAV ikili enfeksiyonu gözlenmiştir (% 0.7). İlave olarak, farklı bölge ve farklı simptomlara göre seçilen 26 örnek Maize dwarf mosaic virus (MDMV) ve Johnson grass mosaic virus (JGMV) için ELISA ile test edildi. Bunun sonucunda, 3 örnek MDMV ile enfekteli olarak belirlenmiştir. Ancak, test edilen buğday örneklerinde JGMV’e rastlanılmamıştır. Bunun yanı sıra, ELISA’da WSSMV ve MDMV için pozitif olarak örnekler, 28 farklı indikatör bitkiye mekaniksel olarak inokule edilmiştir. MDMV için 5 örnek, WSSMV için ise 1 örnek indikatör bitkilerde virüs benzeri simptomlara neden olmuştur. Bu çalışma ile bizim bilgimize göre WSSMV, bölgede ve ülkemizde ilk olarak kayıt edilmiştir. Ayrıca, Samsun ilinde MDMV’ün buğdayda enfeksiyon oluşturduğu tespit edilmiştir

Bu çalışma, Samsun ili buğday üretim alanlarında enfeksiyon oluşturan virüs hastalıklarının saptanması amacıyla 2005 ve 2006 yıllarında yürütülmüştür. 2005 yılında alınan toplam 126 adet toprak örneğinde; tuzak bitki testi yöntemi ile buğday ve arpa bitkileri yetiştirilerek, toprak kökenli virüslerden Soilborne wheat mosaic virus (SBWMV), Wheat spindle streak mosaic virus (WSSMV), Barley mild mosaic virus (BaMMV) ve Barley yellow mosaic virus (BaYMV) DAS- ELISA (Double antibody sandwich enzyme linked immunosorbent assay) yöntemi ile; bu virüslerin vektörü olan Polymyxa graminis ise kök boyaması çalışmaları yapılarak araştırılmıştır. Ancak, incelenen örneklerde toprak kökenli virüslere rastlanılmamasına rağmen, 10 adet örnekte vektör P. graminis’in kışlama spor kümeleri tespit edilmiştir. 2006 yılında ise toplanan 154 bitki örneğinde, toprak kökenli virüslere ek olarak afit ile taşınan Barley yellow dwarf virus (BYDV)’ün PAV ve MAV ırkı da araştırmaya dahil edilmiştir. Bitki örneklerine uygulanan ELISA testleri sonucunda; 1 adet örnekte WSSMV (% 0.7) tespit edilirken, BYDV-PAV 5 örnekte (% 3.4), BYDV-MAV ise 3 örnekte (% 2) saptanmıştır. Sadece 1 örnekte ise BYDV-PAV+MAV ikili enfeksiyonu gözlenmiştir (% 0.7). İlave olarak, farklı bölge ve farklı simptomlara göre seçilen 26 örnek Maize dwarf mosaic virus (MDMV) ve Johnson grass mosaic virus (JGMV) için ELISA ile test edildi. Bunun sonucunda, 3 örnek MDMV ile enfekteli olarak belirlenmiştir. Ancak, test edilen buğday örneklerinde JGMV’e rastlanılmamıştır. Bunun yanı sıra, ELISA’da WSSMV ve MDMV için pozitif olarak örnekler, 28 farklı indikatör bitkiye mekaniksel olarak inokule edilmiştir. MDMV için 5 örnek, WSSMV için ise 1 örnek indikatör bitkilerde virüs benzeri simptomlara neden olmuştur. Bu çalışma ile bizim bilgimize göre WSSMV, bölgede ve ülkemizde ilk olarak kayıt edilmiştir. Ayrıca, Samsun ilinde MDMV’ün buğdayda enfeksiyon oluşturduğu tespit edilmiştir.