Bu çalışma 1993-1998 yılları arasında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde yürütülmüştür. Karadeniz bölgesinde en fazla yetiştiriciliği yapılan sebze türünün, 605 578 tonluk üretim miktarıyla, domates olması ve domates mildiyusunun (Phytophthora infestans Mont. de Bary) bölge için ekonomik öneme haiz olması nedenleriyle hastalık-verim ilişkisi formüllerine dayanarak hastalığın neden olduğu verim kayıplarının tahmin edilmesi dolayısıyla hastalığın ekonomik zarar seviyelerini tespit etmek ve en etkin ilaçlama sayıları yerine en ekonomik ilaçlama sayılarını ortaya koymak çalışmanın gayelerini oluşturmuştur. Çalışmada materyal olarak H2274 ve SC2121 domates çeşitleri ve Propineb 70 ilacı kullanılmıştır. Tesadüf bloklarında faktöriyel düzene göre iki ayrı deneme kurulmuştur. Deneme alanında hastalık çıkışını teşvik amacıyla haziran-temmuz ve ağustos aylarında 4-15 gün aralarla saat 8oo-10oo ve 16oO-17oo arasında 30-60 dakika yağmurlama veya salma sulama yapılmıştır. Ayrıca suni inokulasyon materyali toplamak üzere bölgede incelemeler yapılmıştır. Toplanan 15-30 cm uzunluğunda %95 oranında hastalıkla bulaşık 2 şer sürgün %100 nemlendirilmiş polietilen torbalara konarak 24 saat bekletilmiş ve saat I6.00 dan sonra, her iki parsel arasına bir adet torba gelecek şekilde, yerleştirilmişlerdir. Daha sonra deneme alanı sulanmıştır. Deneme alanında hastalık çıkışı ve gelişmesini teşvik etmek amacıyla ayrıca parseller siyah polietilen ile malçlanmıştır. Deneme aianında farklı seviyelerde hastalık çıkışını temin amacıyla birinci denemede farklı ilaçlama sayıları, ikinci denemede farklı ilaçlama dozları uygulanmıştır. İlaçlamalara çevrede veya deneme alanında ilk hastalık belirtileri görülür görülmez başlanmış ve 7 gün aralarla ilaçlamalara devam edilmiştir. Her hasat döneminde 0-5 skaiasma göre hastalık okumaları yapılmıştır. Hastalık okumaları sonucu elde edilen değerler yardımıyla görünen enfeksiyon oranı (hastalık gelişim hızı-r) hesaplanmıştır, r değeri hesaplamalarında kullanılan formül: $r=2,3/t2-t1((log^{10} x2/1-x2)-(log^{10} x1/1-x1))$ şeklindedir. Haftada bir hasat yapılarak verimler kaydedilmiştir. Sonuçlar LSD ve regresyon analizleriyle irdelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonunda epideminin ortaya çıktığı dönemde yapılan hasat ile bir hafta sonra yapılan hasatlarda önemli verim kayıplarının olmadığı,daha sonraki hasatlarda ise verimde önemli kayıpların meydana geldiği görülmüştür. Buna bağlı olarak domateste son iki hasadın yapıldığı Eylül ayının ilk haftasından itibaren oluşacak epidemilerin verim kaybı açısından önemli olmadığı ve ağustos ayının üçüncü haftasından sonra, epidemi şartlan oluşsa bile; ilaçlama yapmaya gerek olmadığı sonucuna varılmıştır. Ağustos sonu-Eylül ayında meydana gelen epidemiler için,hastalık hızı ile verim arasında,Y=7084-5184r(R2=0.77) diğer yetiştirme dönemlerinde meydana gelen epidemiler için ise Y=7016-15512r (R2=0.96) ilişkilerinin var olduğu tespit edilmiştir.

This study was carried out between 1993-1998 years at the Black-Sea Agricultural Research Institute since Tomato was the most intensively cultivated vegetable variety with the production of 605 578 tons in the Black-Sea Region of Turkey and Tomato Late Blight (Phytophthora infestans Mont, de Bary) had economic importance for the region. Main objectives of this study were to establish relationship between apparent infection rate and yield loss; to guess yield losses caused by the disease and to determine economical application numbers to control the disease instead of the most effective application numbers. As experiment material, tomato varieties H2274, SC2121 and chemical Propineb 70 were used. Two different experiments were conducted in randomized complete block design. Sprinkle and furrow irrigation were applied at 8oo-10oo .m. and 16oo-17oo p.m. for the period of 30-60 minutes per each 4-15 days during June, July and August months as well as black polyethylene was mulched on the plots to stimulate the disease development. In addition, some surveys were done in the region to get artificial inoculation material. Selected two shoots with 15-30 cm length and 95% disease rate were placed in a polyethylene bag having 100% moist and polyethylene bags were maintained in 2O-22oC then they were transferred into experiment fields. One polyethylene bag was placed between each two plots and irrigation was applied on the experiment area. Different application numbers of chemicals in the first group experiments and different chemical doses in the second group experiments were treated on the plots in order to obtain different disease levels. Applications were started as soon as the disease was seen at the experiment field or at the environment and were repeated every seven days. Disease rates on the plots were evaluated according to 0-5 scale at each harvest period. Apparent infection rates (r) were calculated by means of disease rates. The formula calculating apparent infection rates (r) was: $r=2,3/t2-t1((log^{10} x2/1-x2)-(log^{10} x1/1-x1))$ .Yield values were recorded at the harvests which were done every seven days. The results were analyzed according to LSD and regression calculations. As a result of the experiments economical yield losses weren't established during the first and second harvest periods as soon as epidemic outbroke but important yield losses were determined during the following harvests. Thus, epidemic occurred at the first week of September didn't cause important yield losses because of the total two final harvest period and it was concluded that it was not necessary to apply chemicals, even if epidemic conditions were favorable, after the third week of August. The equation Y=7084-5184r(R2=0.77) for the period in which epidemic outbroke between the last week of August and mid-September and the equation Y=6947-15046r(R2=0.95) for the other growing periods were established between apparent infection rate (r) and yield loss (Y).