Fosfor uygulamasının ak üçgül (Trifolium repens L)' ün ot ve sap verimi üzerine etkisi

İki ak üçgül çeşidinde farklı fosfor dozlarının ot verimi ile diğer bazı özellikler üzerine etkisinin incelendiği bu araştırma, 2000 ve 2001 yıllarında Çarşamba ve Kavak olmak üzere iki ayrı yerde yürütülmüştür. Denemede, Klondike ve Nanouk çeşitlerinde fosforlu gübrelemenin (0, 4, 8 ve 12 kg P2(Vda) ot verimine etkisi incelenmiştir. İki yılın ortalaması olarak Çarşamba'da dekardan 1616.1 kg yaş ot, 349.1 kg kuru ot elde edilirken, Kavak'ta ise bu değerler sırasıyla; 1952.8 ve 449.3 kg olmuştur. P dozları artıkça yaş ot veriminde önemli artış meydana gelirken, kuru ot verimindeki artış önemsiz bulunmuştur. Klondike çeşidinden elde edilen yaş ve kuru ot verimi (sırasıyla; 1980.9 ve 452.7 kg/da) Nanouk çeşidi (sırasıyla; 1588.1 ve 412.0 kg/da)'ne göre daha yüksek olmuştur. Bitkilerin ham kül oranı % 10.11, ham protein oranı ise % 20.38 olarak belirlenmiştir. Tohum hasadından sonra biçilerek sap verimi belirlenmiştir. Denemenin genel ortalaması olarak dekara 1074.3 kg yaş sap, 475.6 kg kuru sap elde edilmiştir. Tohum hasadı döneminde bitkilerin ham kül oranı % 10.53, ham protein oranı ise % 18.07 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Trifolium, Trifolium repens, uygulama oranı, üçgül, fosfor, saman, çeşitler, verim, Samsun

The effect of phosphorus application on hay and straw yield of white clover (Trifolium repens L.)

This research in which the effect of different phosphorus doses on hay yield and some traits of two different white clover varieties were studied, during 2000 and 2001 years under Kavak and Çarşamba ecological conditions. In this study, Klondike and Nanouk varieties with 0, 4, 8 and 12 kg P2Os/da phosphorus levels were used in this experiment. At two years means, fresh and hay yields in Kavak were higher (1952.8 and 449.3 kg/da, respectively) than in Çarşamba (1616.1 kg/da, 349.1 kg/da, respectively). The fresh yields were increased with increasing P doses, but hay yiels were not effect P doses. Fresh and hay yield in Klondike (1980.9 and 542.7 kg/da, respectively) were higher than in Nanouk (1588.1 and 412.0 kg/da, respectively). Crude protein and ash ratio, respectively were 20.38 % , 10.11% in forage and 18.07 %, 10.53 % in straw of white clover. Straw yield was been determined after seed harvest. As a mean value of experiment, 1074.3 kg/da fresh yield and 475.6 kg/da dried straw yield were been determinated.

Keywords:

Trifolium, Trifolium repens, application rates, clovers, phosphorus, straw, varieties, yields, Samsun,

PDF

___

Acar, Z., Eraç, A., 1999. Baklagil yembitkileri tarımı.Çayır-Mera Amenajmanı ve ıslahı Mera Kanunu Eğitim ve Uygulama El Kitabı 1. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı TÜGEM Yay., s:21-33. Ankara.
Acar, Z., Ayan, t, 2000. Yembitkileri kültürü. O.M.Ü. Zir. Fak. Ders Kitabı No: 2. Samsun.
Açıkgöz, E., 1991. Yembitkileri. Uludağ Ün. Yay: 633.2 Bursa.
Andrade, -JLR ; Nabinger , - C ; Paim ,.- NR ., 1993. Determination of closing date and cutting frequency for seed production on white clover cultivar Jacui S2 . Herb. Abs. 63(2):63.
Anonymous 2002.Tarımsal yapı ve üretim. DİE Yay., Ankara.
Anonymous,2000.Trifolium repens Nanouk. DLF Çimteknik Firması Tanıtım Broşürleri. Ankara.
Akkaş,N., 1995. samsun ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı üçgül ve tek yıllık çimlerin verim ve verim unsurlarına farklı karışım oranları ile sıra aralığının etkileri üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. O.M.Ü. Fen Bil. Enst. Samsun.
Aktaş, M., 1991. Bitki besleme ve toprak verimliliği. Ankara Ün. Zir. Fak. Yay: 1202, Ders Kitabı: 347. Ankara.
Avcıoğlu, R., Soya, H., Geren, H., Demircioğlu, G., Salman, A., 1999. Hasat dönemlerinin bazı değerli yembitkilerinin verimine ve yem kalitesine etkileri üzerinde araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt: III, Çayır Mera ve Yemeklik Tane Baklagiller, 29-34, 15-18 Kasım, Adana.
Aydemir, O., İnce, F., 1988. Bitki Besleme. Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yay. No:2. Diyarbakır.
Çomaklı, B., 1991. Farklı sıra aralığı, sulama seviyesi ve fosforlu gübrelemenin çayır üçgülü (Trifolium pratense L.)'nün kuru ot ve ham protein verimi ile ham protein oranına etkileri üzerinde bir araştırma. Türkiye 2. Çayır-Mer'a ve Yembitkileri Kongresi, 449-459, 23-31 Mayıs, İzmir.
Ergene, A., 1982. Toprak Bilimini Esasları. Atatürk Üniv. Yay. No: 586, Ziraat fak. Yay. No: 267, Ders Kitapları Serisi No: 42. Erzurum.
Kaçar, B., 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri. II. Bitki Analizleri, A.Ü. Zir. Fak, Yay. No: 453, Uygulama , Kılavuzu No: 155, Ankara.
Kaçar, B., 1984. Bitki Besleme. A. Ü. Zir. Fak. Yay.: 899, . Ders kitabı: 250. Ankara.
Mahler, R. L., Menser, H. A., 1988. Forage production on andic soils: 2. The influence of phosphorus fertilization on red and white clover. Soil and Fertilizer 1988 051-08445.
Manga İ., Acar, Z., Ayan, İ., 1995. Baklagil Yembitkileri. O.M.Ü., Ziraat Fak., Ders Notu :7, Samsun.
Özyazıcı, M. A., 1994. Bafra ekolojik şartlarında farklı sıra aralığı ve fosforlu gübrelemenin , çayır üçgülü {Trifolium pratense L.) 'nün kuru ot ve ham protein verimi ile ham protein oranına etkileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. O.M.Ü. Fen Bil. Ens. Samsun.
Perepravo, -NI; Zolotarev, -VN., 1988. Seed yield of white clover in relation to plant density. Cab Abs. 1990-91 101 of 530.
Sincik, M., Bilgili, U., Uzun, A., Açıkgöz, E., 2002. Farklı azot ve fosfor dozlarının ak üçgül {Trifolium repens L.)'de ot ve tohum verimi ile bazı verim ve kalite komponentleri üzerine etkileri. Uludağ. Üniv. Zir. Fak. Derg.,6(2): 127-136.
Stefan, D.; Motca, -G., 1988. Contributions on improving the cropping technology of white clover {Trifolium repens L. ) for seed in the reddish- brown soil region. Lucrari- Stiintifice, - Institutul - Agronomic-'Nicolae-Balcescu ', -Bucuresti- Seria-A, Agronomic 31:1, 67-71.
Şeker, H., 1998. Response of white clover (Trifolium repens L.) to defeliation. Atatürk Ünv. Zir. Fak. Der. , 29(2): 333-342.
Şılbır, Y., Polat, T., Baytekin, H., Avcıoğlu, R., 1994. Bazı çok yıllık baklagil yembitkilerinin harran Ovası sulu şartlarına adaptasyonu ve verim komponentlerinin saptanması. Tarla Bitkileri Kongresi, Cilt III, Çayır-Mera ve Yembitkileri Bildirileri, 1-5, 25-29 Nisan, İzmir.