Sarp Korkut Sümer, Sait Muharrem Say, Gıyasettin Çiçek

Çanakkale ilinin tarla ürünleri artık ve enerji potansiyelinin belirlenmesi

Çanakkale’de tarım sektörü, oldukça geniş ürün çeşitliliğine sahiptir. Tarımsal faaliyetler arasında tarla tarımı, toplam tarım alanının %67’sinde yürütülmektedir. Bu alanlarda, artık potansiyeli bulunan ürünlerin yaygın olarak yetiştirilmekte olması nedeniyle, Çanakkale’de dikkate değer miktarlarda tarımsal artıklar oluşmaktadır. Söz konusu artıklar, Çanakkale için olduğu kadar Türkiye için de enerji kaynağı olarak önemli biyokütle potansiyeli oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Çanakkale ilinin tarla tarımı kaynaklı artıkların oluşturduğu biyokütle potansiyeli belirlenmiş ve biyokütle kaynaklı enerji potansiyeli teorik olarak hesaplanmıştır. 2011-2015 yılları arasındaki istatistikleri kapsayan çalışmada, enerji dönüşümüne konu olabilecek tarla tarımı artıkları, ilçelere göre dağılım dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Çanakkale’de gıda maddesi olarak tüketilmek üzere yetiştirilen tarla ürünlerinin hasat sonrasında tarlada bırakılan artıklarından elde edilebilecek toplam enerji potansiyelinin 3.33 PJ yıl-1 olduğu saptanmıştır. Çalışma, biyokütle kaynaklarının kullanımı, geleneksel yaklaşımların etkisi, ekonomik ve çevresel etkilerin değerlendirilmesi ve tarımsal artıklardan yararlanma konularında tartışma ve bazı çözüm önerilerini de içermektedir.

Determining the residue and energy potential of field crops in Çanakkale

Agricultural sector in Çanakkale province has a wide variety of products. The field crops are produced in 67% of the total agricultural area. Considerable amounts of agricultural residues occur in Çanakkale because of producing the field crops that have potential residue. These residues have a considerable biomass energy potential, which is important for both the Çanakkale and the Turkey. In this research, biomass energy potentials which could be obtained from field crops in Çanakkale province, and residual biomass potential was theoretically calculated by using the statistical data between the years of 2011 and 2015. Potential Residues of field crops were evaluated by considering the distribution by counties. It was determined that total heat capacity which could be obtained from crop residues after harvesting in Çanakkale was 3.33 PJ per year in average. In addition, results include discussion and suggestions about usage of residues, effects of conventional approach on usage of the biomass energy sources in Çanakkale.

Keywords:

Biomass, residues, renewable energy,

PDF

___

Başçetinçelik, A., Karaca, C., Öztürk, H.H., Kacıra, M., Ekinci, K., 2005. Agricultural Biomass Potential in Turkey. Proceedings of the 9th International Congress on Mechanization and Energy in Agriculture 195-199, Sep.27-29, İzmir, Turkey.
Başçetinçelik, A., Öztürk, H.H., Karaca, C., Kaçıra, M., Ekinci, K., Kaya, D., Baban, A., Güneş, K., Komitti, N., Barnes, I., Nieminen, M., 2003. A guide on exploitation of agricultural residues in Turkey, LIFE03TCY/TR/000061, ANNEX 14 Final Report.
Bilgin, S, Ertekin, C., Kürklü, A., 2013. Determination of burning and flue gas emission values of greenhouse crop residue briquettes as an alternative fuel. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(1): 11-17.
Bilgin, S., Ertekin, C., Kürklü, A., 2012. Türkiye'deki sera bitkisel biyokütle atık miktarının belirlenmesi. 27. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi, Bildiri Kitabı, 5- 7 Eylül, Samsun.Acaroğlu, M., Kocar G., Hepbasli A., 2005. The potential of biogas energy. Energy Sources, 27(3): 251-259.
BP, 2012. Biritish Petroleum, Dünya Enerji İstatistiksel Araştırması, http://www.bp.com/statisticalreview
ÇGTHİM, 2015. Çanakkale Tarım İl Müdürlüğü, Tarımsal ve Hayvansal Üretim İstatistikleri.
Çukurçayır, M.A., Sağır H., 2008. Enerji sorunu, çevre ve alternatif enerji kaynakları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20: 257-278.
DEKTMK, 2007. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Hidrolik ve Yenilenebilir Enerji Çalışma Grubu Biyokütle Enerjisi Alt Çalışma Grubu Raporu. Ankara.
DEKTMK, 2014. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, Enerji Raporu 2014, Ankara, ISSN:1301-6318.
Demirbaş, A., 2008. Importance of biomass energy sources for Turkey. Energy Policy, 36: 834-842.
Di Blasi, C., Tanzı, V., Lanzetta, M., 1997. A Study of the Production of Agricultural Residues in Italy. Biomass and Bioenergy, 12(5): 321-331.
ETKB, 2013. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2013 Yılı http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/2013_Plan_ve_ Butce_Komisyonu_Konusmasi.pdf/ [Ulaşım: 25 Aralık 2013].
GMKA, 2013. TR22 Güney Marmara Bölgesi Yenilenebilir Enerji Araştırması Raporu. Güney Marmara Kalkınma Ajansı, Balıkesir.
Günay, A., 1992. Özel Sebze Yetiştiriciliği Cilt IV. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları.
Jenkins, B.M., Bakker-Dhaliwal R., Summers, M.D., Bernheim,L.G., Lee, H., Huisman W., Yan, L., 2000. Equipment performance, costs, and constraints in the commercial harvesting of rice straw for industrial applications. ASAE Paper No. 006035, ASAE, St. Joseph, MI 49085-9659.
Karayılmazlar, S., Saraçoğlu, N., Çabuk, Y., Kurti, R., 2011. Biyokütlenin değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13(19): 63-75. enerji üretiminde
Kaygısız, H., 2004. Domates Yetiştiriciliği, Hasat Yayıncılık, İstanbul.
Koçer, N. N., Ünlü, A., Doğu Anadolu Bölgesinin Biyokütle Potansiyeli ve Enerji Üretimi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 175-181.
Kurt, G., Koçer, N., 2010. Malatya ilinin biyokütle potansiyeli ve enerji üretimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(3): 240-247
Özgür, M.A., 2008. Review of Turkey's renewable energy potential. Renewable Energy, 33: 2345-2356.
Topal, M., Topal, E.I.A., 2012, Elazığ İli biyokütle enerji potansiyeli üzerine: 2000-2010. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 3(2): 21-30.
TÜİK, 2013. Seçilmiş Göstergelerle Çanakkale 2013, Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara ISBN 978-975-19-6091-7.
TÜİK, 2016. Konularına Göre İstatistikler. Türkiye İstatistik Kurumu. kategorist/ [Ulaşım: 10 Şubat 2016].
Ünal, H., Alibaş, K., 2002. Biyokütle enerji kaynağı olarak ayçiçeği sapının yakılması ve baca gazı emisyonlarının belirlenmesi, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 16: 113-128.
Yıldırım, R.G., 2003. Dünyada ve Türkiye'de biyokütle enerjisi. Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, TMMOB, 3-4 Ekim 2003, Kayseri, s.357- 360.