Günseli YILDIRIM, Levent B. KIDAK, İRFAN YURDABAKAN

İkincil Travmatik Stres Ölçeği: Bir uyarlama çalışması

Amaç: Bu çalışmanın amacı, İkincil Travmatik Stres Ölçeğinin Türkçeye uyarlamasını yapmak, ölçeğin geçerlilik ve güvenirliğine ilişkin kanıt aramaktır. Yöntem: Çalışma yaşları 17-64, kıdemleri 1-33 yıl arasında değişen, toplam 334 sağlık çalışanı ile yapılmıştır. Katılımcıların 197'si (%59) kadın, 137'si (%41) erkektir. Çalışma, İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde psikiyatri, acil ve yoğun bakım servis ve polikliniklerinde yapılmıştır. Katılımcıların 103'ü hekim, 188'i hemşire, 21 acil tıp teknisyeni, 22'si diğer sağlık çalışanlarıdır. Çalışmada ölçeğin yapı geçerliliğini sınamak için doğrulayıcı faktör analizi yapılmış, ölçüt geçerliğini sınamak için Örgütsel Sinizm ve Maslach Tükenmişlik Ölçekleriyle ilişkisine bakılmıştır. Ölçeğin güvenilirliği Cronbach alfa iç tutarlılık kestirme yöntemiyle, doğrulayıcı faktör analizi LİSREL 8.7 programı ile hesaplanmıştır. Sonuç: Doğrulayıcı faktör analizi üç boyutlu özgün yapıyı doğrulayan uyum indeksleri vermiş, maddelerin faktör yükleri 0.29-0.79 arasında değişmekte olup, t değerleri anlamlı bulunmuştur. Benzer yapıları yoklayan Örgütsel Sinizm ve Maslach Tükenmişlik Ölçekleriyle yüksek ve anlamlı ilişkiler (0.59 ve 0.70) vermiştir. Ölçeğin güvenilirlik katsayıları 17 maddelik toplam ölçek için 0.91 olarak bulunmuştur. Kaçınma alt boyutu için ?=0.78, uyarılma için ?=0.82 ve duygusal ihlal için ?=0.84 olarak hesaplanmıştır. Tartışma: Verilerin analizi sonucunda uyarlama çalışması yapılan İkincil Travmatik Stres Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna varılmıştır.

Secondary Traumatic Stress Scale: an adaptation study

Objective: The aim of the study is to carry out the adaptation of the Secondary Traumatic Stress Scale to Turkish and seek evidence of validity and reliability of the scale. Methods: The study was conducted with a total of 334 health professionals, ranging in age from 17 to 64 years and seniority from 1 to 33 years. Of the participants, 197 (59%) were female, 137 (41%) were male. The study was conducted in psychiatry, emergency and intensive care services and outpatient clinics in Izmir Tepecik Training and Research Hospital. 103 of participants were physicians, 188 were nurses, 21 were emergency medical technicians, and 22 were other health professionals. Confirmatory factor analysis was conducted to test the construct validity of the scale in the study. The relationship between the scale and Organizational Cynicism Scale (OCS) and Maslach Burnout Inventory (MBI) has been looked into to test criterion validity. The reliability of the scale was calculated by using the Cronbach's alpha internal consistency inference method and confirmatory factor analysis was calculated with the LISREL 8.7 program. Result: Confirmatory factor analysis resulted in compliance indices confirming three dimensional originality, factor loadings ranged from 0.29-0.79 and t values were found as significant. In addition, OCS and MBI Inventory which examined similar constructs resulted in high and significant relationships (0.59 and 0.70). The reliability coefficients of the scale were found to be ?=0.91 for the total scale of 17 items. In addition, ?=0.78 for avoidance from subdimension, ?=0.82 for arousal and ?=0.84 for emotional violation was calculated. Discussion: As a result of the analysis of the data, it was concluded that traumatic stress scale was a valid and reliable measurement tool.

PDF

___

1. Amerikan Psikiyatri Birliği. Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması Elkitabı, Yeniden Gözden Geçirilmiş Dördüncü Baskı (DSM-IV-TR). Washington DC: Amerikan Psikiyatri Birliği, 2000'den çeviren E Köroğlu, Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2001. 2. Bride BR, Margaret M, Yegidis B, Figley CR. Development and validation of the Secondary Traumatic Stress Scale. Research on Social Work Practice 2004; 14:27-35.
3. Figley CR. Compassion fatigue as secondary traumatic stress disorder: An overview. CR Figley (Ed.), Compassion fatigue: Coping with Secondary Traumatic Stress Disorder in Those Who Treat the Traumatized. New York: Brunner-Routledge,1995, p.1-20.
4. Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior 1981; 2:99-113.
5. Girgin G. İlkokul Öğretmenlerinde Meslekten Tükenmişliğin Gelişimini Etkileyen Değişkenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, DEÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995.
6. Brandes P, Dharwadkar R, Dean JW. Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings 1999; 150-153.
7. Kalağan G. Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009.
8. Karacaoğlu K, İnce F. Brandes, Dharwadkar ve Dean'in Örgütsel Sinizm Ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması: Kayseri Organize Sanayi Bölgesi örneği, Business and Economics Research Journal 2012; 3(3):77-92.
9. Jöreskog KG, Sörbom D. LISREL 8.7 for Windows [Computer software]. Lincolnwood, IL: Scientific Software International, Inc. 2004.
10. Yurdabakan İ. Eğitimde kullanılan ölçme araçlarının nitelikleri. S Erkan, M Gömleksiz (Eds.), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2008, s.38-66.
11. Hoyle RH, Panter AT. Writing about structural equation models. RH Hoyle (Ed.), Structural Equation Modeling: Concepts, İssues, and Applications, Newbury Park, CA: Sage, 1995.
12. McDonald RP, Ho MR. Principles and practice in reporting structural equation analyses. Psychological Methods 2002; 7:64-82.
13. Schermelleh-Engel K, Moosbrugger H, Müller H. Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-offit measures. Methods of Psychological ResearchOnline 2003; 8:23-74.