Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki ilişki

Amaç: Bu çalışma, huzurevinde ve kendi evinde yaşayan yaşlı bireylerin algıladıkları sosyal destek faktörleri ve depresyon düzeylerini karşılaştırmak ve sosyal destekle depresyon arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma Malatya ilindeki tek huzureviyle, il merkezinde ailesiyle ya da yalnız yaşayan 60 ve üzeri yaştaki bireylerle yapılmıştır. Çalışmada örneklem, huzurevinde yaşayan 74 ve kendi evinde yaşayan 86 bireyden oluşmuştur. Veriler üç ayrı form kullanılarak elde edilmiştir. 1. Sosyodemografik Bilgi Formu, 2. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal destek Ölçeği, 3. Seriatrik depresyon Ölçeği. Her iki gruptaki bireylerden çalışmaya katılma onamı alınmıştır. Formlar bireylerle ayrı ayrı görüşülerek açıklanmış ve bireyler formları kendileri doldurmuştur. Sonuçlar: Huzurevinde yaşayan bireylerin algıladıkları sosyal destek (X=26.28) evde yaşayanlardan (X=74.29) önemli derecede düşük bulunmuş; evde yaşayanlarda aile, arkadaş, özel kişi desteği yönünden fark görülmezken, kurumda yaşayanlarda özellikle algılanan aile desteği düşük, buna karşılık arkadaş desteği yüksek bulunmuştur. Ayrıca huzurevinde yaşayanların %68.9'unda, evde yaşayanların ise %27.9'unda depresyon saptanmış ve depresyonla algılanan sosyal destek arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki (r=-0.47) bulunmuştur. Tartışma: Çalışma sonuçları, huzurevinde yaşayan bireylerin ruhsal olarak, özellikle depresyon yönünden risk taşıdıklarını ve bu riskin azaltılmasında kurum ve arkadaş desteği öncelikli olarak sosyal desteklerini artırmaya yönelik düzenlemeler yapılmasının gerekliliğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bakım evleri, Depresyon, Yaşlı, Sosyal destek

PDF

___

1. Akın B, Seviğ U, Karataş N: Türkiye’de gerontoloji hemşireliği eğitimi, I. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 5:33-39.
2. Durgun B: Kentleşme ve yaşlılara sunulan hizmetler. Geriatri 1997; 2:115-120.
3. Smith HL: The elderly. RM Fortinash, PA Holoday- Worret (eds): Psychiatric Mental Health Nursing’de. Missouri, Mosby Year Book, 1996, s.201-223.
4. Robert F, Clark DPA: Demographic trends and residential patterns in five countries. Statistics on nursing homes and their residents. 1995. http://aspe.hhs.gov/daltep/reports/demotren.htm
5. Güler Ç: Toplum sağlığı sorunu olarak yaşlılık. Y Gökçe-Kutsal, M Çakmakçı, S Ünal (eds.): Geriatri I’de, Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1997, s.115-116.
6. Jacelon CS: The effect of living in a nursing home on socialization in elderly people. J Adv Nurs 1995; 22:539-546.
7. Phillips CJ, Henderson AS: The prevalence of depression among Australian nursing home residents: results using draft ICD-10 and DSM-III-R criteria. Psychol Med 1991; 21:739-748.
8. Hybels CF, Blazer DG, Pieper CF: Toward a threshold for subthreshold depression: an analysis of correlates of depression by severity of symptoms using data from an elderly community sample. Gerontologist 2001; 41:357-365.
9. O’Hara MW, Kohout FJ, Wallace RB: Depression among the rural elderly. A study of prevalence and correlates. J Nerv Ment Dis 1985; 173:582-589.
10. Uçku R, Küey L: Yaşlılarda depresyon epidemiyolojisi. Nöropsikiyatri Arşivi 1992; 29:15-20.
11. Reynolds CF 3rd, Kupfer DJ: Depression and aging: a look to the future. Psychiatr Serv 1999; 50:1167-1172.
12. Bekaroglu M, Uluutku N, Tanriover S, Kirpinar I: Depression in elderly population in Turkey. Acta Psychiatr Scand 1991 ; 84 :174-178. Anatolian Journal of Psychiatry 2004; 5:76-84
13. Kurtoğlu D, Rezaki M: Huzurevindeki yaşlılarda depresyon, bilişsel bozukluk ve yetiyitimi. Türk Psikiyatri Dergisi 1999; 10:173-179.
14. Browning M: Depression, suicide and bereavement. M Hostgel (ed): Geropsychiatric Nursing’de, Missouri, Mosby Year Book, 1995, s.117-170.
15. Akdemir N: Hemşirelik bakımı. Y Gökçe-Kutsal, M Çakmakçı, S Ünal (eds.): Geriatri I’de, Ankara, Hekimler Yayın Birliği, 1997, s.116-145.
16. Kurlowicz LH: Social factors and depression in late life. Arch Psychiatric Nurs 1993; 7:30-36.
17. Grant I, Patterson TL, Yager J: Social supports in relation to physical health and symptoms of depression in the elderly. Am J Psychiatry 1988; 145:1254-1257.
18. Bassuk SS, Berkman LF, Wypij D: Depressive symptomatology and incident cognitive decline in an elderly community sample. Arch Gen Psychiatry 1998; 55:1073-1081.
19. Abrams RC, Teresi JA, Butin DN: Depression in nursing home residents. Clin Geriatr Med 1992; 8:309-322.
20. Baiyewu O, Adeyemi JD, Ogunniyi A: Psychiatric disorders in Nigerian nursing home residents. Int J Geriatric Psychiatry 1997; 12:1146-1150.
21. Ames D: Depressive disorders among elderly people in long term institutional care. Aust N Z J Psychiatry 1993; 27:379-391.
22. Teresi J, Abrams R, Holmes D, Ramirez M, Eimicke J: Prevalence of depression and depression recognition in nursing homes. Soc Psychiatr Psychiatric Epidemiol 2001; 36:613-620.
23. Aksayan S, Yıldız A, Ergun A: Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlıların umutsuzluk düzeyleri. I. Evde Bakım Kongresi Özet Kitabı, İstanbul, 1998, s.148.
24. Goldberg E, Natta P, Comstock G: Depressive symptoms, social network and social support of elderly women. Am J Epidemiol 1985; 121:448-456.
25. Oxman T, Berkman LF, Kasl S, Freeman DH Jr, Barrett J: Social support and depressive symptoms in the elderly. Am J Epidemiol 1999; 135:356-368.
26. Nelson PB: Social support, self esteem, and depression in the institutionalized elderly. Issues Ment Health Nurs 1989; 10:55-68.
27. Commerford MC, Reznikoff M: Relationship of religion and perceived social support to self esteem and depression in nursing home residents. J Psychol 1996; 130:35-50.
28. Antonucci TC, Fuhrer R, Dartigues JF: Social relations and depressive symptomatology in a sample of community-dwelling French older adults. Psychol Aging 1997; 12:189-195.
29. Masuchi A, Kishi R: A review of epidemiological studies on the relationship of social networks and support to depressive symptom in the elderly. Nippon Koshu Eisei Zasshi 2001; 48:435-448.
30. Farber HJ, Brod M, Feinbloom RL: Primary family contacts and emotional health in the institutionalized elderly. Fam Pract Res J 1991; 11:309-317.
31. Lee M, Crittenden K: 1996. Social support and depression among elderly Korean immigrant in the United States. Int J Aging Hum Dev 1996; 42:313-327.
32. Leavy RL: Social support and psychological disorders: a review. J Com Psychol 1983; 11:3-21.
33. Patterson BJ: The process of social support: adjusting to life in a nursing home. J Adv Nurs 1995; 21:682-689.
34. Helman EA, Stewart C: Social support and the elderly client. Home Health Nurs 1994; 12:51-60.
35. Langford CP, Browsher J, Maloney JP, Lillis PP: Social support: a conceptual analysis. J Adv Nurs 1997; 25:95-100.
36. Norbeck JS, Bornos LE: Social support. HS Wilson (ed): The Theoretical Basic for Psychiatric Nursing’- de. California, Addison-Wesley Publishing Company, 1988, s.149-167.
37. Durmaz P, Ünal B: Narlıdere bölgesinde yaşayan yaşlıların sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı, İstanbul, 2000, s.144.
38. Özgür G: Bornova bölgesinde oturan emeklilerde sosyal destek, depresyon ilişkisinin incelenmesi. I. Ege Geriatri Kongresi Özet Kitabı, İzmir, Ege Üniversitesi Basımevi, 1992.
39. Eker D, Arkar H: Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi 1995; 10:45-55.
40. Ertan T, Eker E, Şar V: Reliability, validity and factor structure of the geriatric depression scale in Turkish elderly: are there different factor structures for different cultures? Int Psychogeriatr 2000; 12:163-172.
41. McCurren C, Dowe D, Rattle D, Looney S: Depression among nursing home elders: testing an intervention strategy. Appl Nurs Res 1999 ; 12:185-195.
42. Steinbach U: Social networks, institutionalization, and mortality among elderly people in the United States. J Gerontol 1992; 47:183-189.
43. Spitzer A, Bar T, Golander H: Social support: How does it really work? J Adv Nurs 1995; 22:850-854.
44. Doyle CJ: Effect of staff turnover and the social environment on depressive symptoms in nursing home residents. Int Psychogeriatr 1995; 7:51-61.
45. Potts MK: Social support and depression among elder adults living alone: the importance of friends within and outside of a retirement community. Soc Work 1997; 42:348-362.
46. Palabıyıkoğlu R: Yaşlılarda depresyon ve yaşam doyumu. Kriz Dergisi 1:26-31.
47. Sorias O: Sosyal destek kavramı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1988; 27:353-357.
48. Holzaphel SK: The elderly. EM Varcarolis (ed): Foundation of Psychiatric Mental Health Nursing’de. Üçüncü baskı, Philadelphia, WB Saunders Co., 1998, s.953-964.
49. Chi I, Chou KL: Social support and depression among elderly Chinese people in Hong Kong. Int J Aging Hum Dev 2001; 52:231-252.
50. Powers AB: The roles staffs play in the social networks of elderly institutionalized people. Sci Med 1992; 34:1335-1343.

ISSN: 1302-6631
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2000
Yayıncı: -

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Şanlıurfa'da majör depresyon tanısı konulan kişilerin depresyonlarını ifade biçimleri

MEDAİM YANIK, ZEYNEP ŞİMŞEK, Abdurrahman ALTINDAĞ, Mahmut KATI, Özlem KOCABAŞ, MELİKE NEBİOĞLU YILDIZ, MEHMET ASOĞLU

Eroin bağımlılığı ve iki uçlu duygudurum bozukluğu olan hastalarda cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı farkındalık düzeylerinin karşılaştırılması

Aytül Gürsu HARİRİ, Figen KARADAĞ, Mert AKSOY

Konya Kapalı Cezaevi'ndeki mahkumlarda psikiyatrik bozuklukların yaygınlığı

Nazmiye KAYA, ÖZKAN GÜLER, ALİ SAVAŞ ÇİLLİ

Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki ilişki

Nihayet AKSÜLLÜ, Selma DOĞAN

Serum leptin düzeyinin depresif bozukluk alt tipleriyle ilişkisi

Ömer GEÇİCİ, Murat KULOĞLU, Murad ATMACA, A. Ertan TEZCAN, Hikmet TUNÇKOL, Bilal ÜSTÜNDAĞ

Şizofrenide cinsiyet ve başlangıç yaşının sosyodemografik ve klinik özelliklerle ilişkisi

Tarkan AMUK, GÜLFİZAR VARMA, Kalkan Nalan OĞUZHANOĞLU, Figen ATEŞÇİ