Sağlık bakımında görünmeyen tehlike; plastik ürünler ve etkileri

Sağlık bakımında sık kullanılan plastik ürünler tıbbi atıkların miktarını arttırmakta, enfeksiyon riskininyanı sıra kimyasal,toksik,teratojenik, mutajenik, kansorojenik riskleri açısından da insan sağlığını ve çevreyi tehdit etmektedir. Plastikürünlerinüretimindelateks,bisfenolA,polivinilklorürgibimaddeleryaygınolarakkullanılmaktadır.Bumaddelerinüretilmesi,kullanımı,imhaedilmesiaşamalarındaçevreveinsansağlığınazararlı etkileri bulunmaktadır. Bu makalenin amacı;; plastik ürünleri etkin kullanıyor muyuz? İnsan maruziyetineyönelikbilinenzararlıetkilerinelerdir?Nasıldahaazzararlıhalegetirilebilirgibisorularınyanıtlarınıaramaktır.Sonuçolarakplastikürünlerinzararlıetkileri,maruziyetinazaltılması,zararlıetkileri olmayan plastikmalzemelerinüretimivedoğrukullanımınınyaygınlaştırılmasıileönlenebilir.Sağlıkbakımındakullanılanbumalzemelerinetkinkullanılmasıhemşirelikuygulamalarınaönemkazandırmaktadır.Gelecektekigüvenli çevrenin ve hastanelerin oluşturulmasına hemşirelerin yapabileceği katkılar önemlidir.

Invisible threat in the health care; plastic products and their effects

Plastic products, which are frequently used in the health care, increase the amount of medical waste, threaten the environment and human health in terms of chemical, toxic, teratogenic, mutagenic, cancerogenic risks along with the risk of infection. Latex, Bisphenol A, Polyvinyl Chloride and similar substances are commonly used in the production of plastic products. These substances have detrimental effects on the environment and human health in the stages of production, use and disposal. The aim of this article is to seek answers for the questions such as; do we use the plastic products effectively? What are the known detrimental effects for human exposure? How to make them less detrimental? As a result, detrimental effects of the plastic products can be prevented by reduction of exposure, producing non-detrimental plastic products and dissemination of proper use. Effective use of these materials, which are used in the health care, bring nursing practice into prominence. The contributions, which nurses can make in creating safe environment and hospitals in the future, are important.

PDF

___

Akcan AB, Dursun O. Civa Zehirlenmeleri. Güncel Pediatri 2008;;6(2):72-5.
Akyüz S, Yarat A, Egil E. Bisfenol-A İçerikli Dental Materyallere Güncel Yaklaşım. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2011;1(3):190-5.
Biaggio Mota AN, Teresa Turrini RN. Perioperative latex hypersensitivity reactions: an integrative literatüre review. Rev Latino-Am Enfermagem 2012;20(2):411-20.
Cabanes N, Igea JM, Hoz B. Latex Allergy: Position Paper. J Investig Allergol Clin Immunol 2012;22(5):313-30.
Çağlarırmak N, Hepçimen AZ. Ağır Metal Toprak Toprak Kirliliğinin Gıda Zinciri ve İnsan Sağlığına Etkisi. Akademik Gıda 2010;;8(2):31-5.
Çetinkaya S. Endokrin çevre bozucular ve ergenlik üzerine etkileri. Dicle Tıp Dergisi 2009;36(1):59- 66.
Cheng D, Colacino JA, Birnbaum LS. Phthalate Concentrations and Dietary Exposure From Food Purchased in New York State. Environmental Health Perspectives 2013;121(4):473-9.
Chobtang J, de Boer IJ, Hoogenboom RL, Haasnoot W, Kijlstra A, Meerburg BG. The need and potential of biosensors to detect dioxin and dioxin –like polychlorinated biphenyls along the milk, eggs and meat food chain. Sensors (Basel) 2011;11(12):11692-716.
Clark KE, David RM, Guim R, Kramarz KW, Lampi MA, Staples CA. Modeling Human Exposure to Phthalate Esters: A Comparision of Indirect and Biomonitoring Estimation Methods. Human and Ecological Risk Assesment 2011;17(4):923-65.
Chung BY, Kyung M, Lim SK, Choi SM, Lim DS, Kwack SJ et al. Uterotrophic and Hersberger assays for endocrine disruption properties of plastic food contact materials polypropylene (PP) and polyethylene terephthalate (PET). J Toxicol Environ Health A 2013;76(10)622-34.
Durmaz E, Özmert EN. Fitalatlar ve Çocuk Sağlığı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2010;53(4):305-17.
Elbek O, Börekçi Ş. Polivinil Klorüre bağlı Akciğer Hastalıkları. Klinik Gelişim Dergisi 2010;23(4) 64-70.
Eren OÖ, Bozkurt B, Karakaya G, Kalyoncu AF. Sağlık Personelinin Farklı Bir Meslek Hastalığı: Lateks Allerjisi. Astım Allerji İmmünoloji 2005;; 3(2):68-72.
Eti Aslan F, Kan Öntürk Z. Güvenli Ameliyathane ortamı;; Biyolojik, Kimyasal, Fiziksel ve Psikososyal Riskler, Etkileri ve Önlemler Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4 (1)133-40.
Er B, Sarımehmetoğlu B. Gıdalarda bisfenol A varlığının değerlendirilmesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 2011;;82(1):69-74.
Gong H, Zhang X, Cheng B, Sun Y, Li C, Li T et al. Bisphenol A Accelerates Toxic Amyloid Fomation of Human Islet Amyloid Polypeptide: A Possible Link between Bisphenol A Exposure and Type 2 Diabetes. Plos One 2013;8(1):1-10.
Harley KG, Aguilar Schall R, Chevrior J, Taylor K, Aguirro H, Bradman A et al. Prenatal and Postnatal Bisphenol A Exposure and Body Mass Index in Childhood in the CHAMACOS Cohort. Environmental Health Perspectives 2013;121(4):514-20.
Hauser R, Calafat AM. Phthalate and human health. Occup Environ Med 2005;62(11):806-18.
Jaakkola JJK, Knight TL.The Role of Exposure to Phthalates from Polyvinil Chloride Products in the Development of Astma and Allergies: A Systematic Review and Meta – analysis. Environmental Health Perspectives 2008; 116(7):845-53.
Kim BN, Cho SC, Kim Y, Shin MS, Yoo HJ, Kim JW et al. Phthalates exposure and attention- deficit/hyperactivity disorder in school- age children. Biol Psychiatry 2009;66(10):958-63.
Konur Ö, Canbakan S, Çapan N. Lateks Allerjisi. Solunum Hastalıkları 2006;;17(1):44-54.
Kutlu A, Taşkapan O, Bozkanat E. Sağlık Personelinde Lateks Allerjisi: iki olgu üzerine. Toraks Dergisi 2007;8(3):192-4.
Latini G, De Felice C, Presta G, Del Vecchio A, Paris I, Ruggieri F et al. In Utero Exposure to Di (2-ethylhexyl) phthalate and Duratio of Human Pregnancy. Environmental Healt Perspectives 2003;111(14):1783-5.
Loff PD, Subotic U, Oulmi Kagermann J, Kranzlin B, Reinecke MF Staude C. Diethylhexylphthalate extracted by typical newborn lipid emulsions from polyvinylchloride infusion system causes significant changes in histology of rabbit liver. JPEN J Parenter Enteral Nutr 2007;31(3):188-93.
Lozarda KW, Keri RA. Bisphenol A Increases Mammary Cancer Risk in Two Distinct Mause Models of Brest Cancer. Biology of reproduction 2011;85(3):490-7.
Melzer MB D, Osborne NJ, Henley WE, Cipelli R, Young A, Money C et al. Urinary Bisphenol A Concentration and Risk of Future Coronary Artery Disease in Apparently Healthy Men And Women Epidemiology and Prevention 2013; 125(12):1482- 90.
Öztürk S, Çalışkaner AZ, Karaayvaz M, Güleç M, Kartal Ö, Erel F. Kronik Hastalıklar ve Sağlık Çalışanlarını Bekleyen Tehlike: Lateks Alerjisi. TAF Preventive Medicine Bulletin 2008;7 (3): 265- 8.
Rahman M, Brazel CS.The plasticizer market:an assesment of traditional plasticizers and reserch trends to meet new challenges. Prog. Polym. Sci 2004;29(1):1223-48.
Sarkar NN. The combined contraceptive vaginal device (NuvaRing): a comprehensive review. Eur J Controcept Reprod Health Care 2005;10(2):73-8.
Sartori S, Trevisani L, Neilsen I, Tassinari D, Cecctti P,. Longevity of silicone and polyurethane catheters in long term enteral feeding via percutaneous endoscopic gastrostomy. Aliment Pharmacol Ther 2003;17(6):853-6.
Shankar A, Teppala S. Urinary Bisphenol A and Hypertension in a Multiethnic Sample of Us Adults. Journal of Environmental and Public Health. 2012; 2012 (1):1-5.
Salles JC, Deschamps FJ. Allergic contact dermatitis due to a PVC table cover. Occupational Medicine 2010; 60(8):662-4.
Saygı Ş, Battal D, Özlen Şahin N. Çevre ve insan sağlığı yönünden ilaç atıklarının önemi. Marmara Pharmaceutical Journal 2012; 16 (2): 82-90.
Schecter A, Lorber M, Guo Y, Wu Q, Yun SH, Kannan K et al. Phthalate concentrations and dietary exposure from food purchased in new york state 2013;121(4):473-9.
Sonçağ A, İntrauterin toksik ağır metal etkilenimi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2010;53(2):145-58.
Spainer AJ, Kahn RS, Kunselman AR, Hournung R, Xu Y, Calafat AM et al. Prenatal Exposure to Bisphenol A and Child Wheeze from Birth to 3 Years of Age. Environmental Health Perspectives 2012;120(6):916-19.
Süyür H, Bayram N, Aydın N, Uyar M. Polivinil klorür maruziyetinin pulmoner sisteme etkileri. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2011;;59(1):8-17.
Wetherill YB, Akingbemi BT, Kanno J, Mclachlan JA, Nadal A, Sonnenschein C et al. In vitro molecular mechanism of bisphenol A action. Reprod Toxicol 2007; 24(2):178-98.
Van Vilet ED, Retinao EM, Chhabra JS, Bergen GP, Whyatt RM. A reviw of alternatives to di (2- ethylhexyl) phthalate- Containing medical devices in the neonetal intensive care unit. J Perinathol 2011;(8):551-60.
Yan S, Chen Y, Dong M, Song W, Belcher SM, Wang HS. Bisphenol -A and 17B- Estradiol Promote Arrhythmia in the female Heart via Alteration of Calcium Handling. Plos One 2011;6 (9):1-9.