İNTRADİYALİTİK HİPOTANSİYON VE ÖNLEMEYE YÖNELİK HEMŞİRELİK YAKLAŞIMLARI

Öz ÖZETÜlkemizde ve dünyada hemodiyaliz tedavisine ihtiyaç duyan hasta sayısı her geçen gün artmaktadır. Hemodiyaliz tedavisi hayat kurtarıcı olmasına rağmen, akut ve kronik komplikasyonları da beraberinde getirmektedir. İntradiyalitik hipotansiyon, en sık görülen intradiyalitik komplikasyon olup, hemodiyaliz tedavisi sırasında, tedavi öncesine göre sistolik kan basıncında 20mmHg ve üzerinde düşme ya da ortalama kan basıncında 10mmHg ve üzerinde düşme olarak tanımlanır. İntradiyalitik hipotansiyon; bulantı, kusma, kramplar, huzursuzluk, yorgunluk, baygınlık gibi diğer komplikasyonları da beraberinde getirebilir. İntradiyalitik hipotansiyon acil hemşirelik girişimi gerektirmesi nedeniyle hemşireler için oldukça önemlidir. İntradiyalitik hipotansiyon durumunda hemşireler tarafından uygulanan bağımsız hemşirelik girişimleri olsa da, bu girişimler kanıta dayalı uygulama değildir ve belirli bir standardı yoktur. İntradiyalitik hipotansiyon konusunda hemşirelik araştırmalarının artması ve hemşirelik bakımının standardize edilmesi gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz; hipotansiyon; hemşirelik bakımı ABSTRACTNursing Approaches to Prevent Intradialytic Hypotension The number of patients in need of hemodialysis treatment in our country and in the world is increasing day by day. Although hemodialysis treatment is life saving, it also causes acute and chronic complications. Intradialytic hypotension is the most common complication of intradialytic complications and it is defined as in comparison with the pre-treatment a decrease in systolic blood pressure of 20 mmHg or more, or a decrease in mean blood pressure of 10 mmHg or more during hemodialysis treatment. Intradialytic hypotension can cause nausea, vomiting, cramps, restlessness, tiredness, fainting, and other complications. Intradialytic hypotension is ve0ry important for nurses because of the need for emergency nursing intervention. Although there are independent nursing interventions applied by nurses in the case of intradialytic hypotension, these interventions are not evidence based and do not have a specific standard. To conclude, it can be said that the number of researches made for intradialytic hypotension by the nurses is insufficient and it needs to be improved and nursing care should be standardized. Keywords: Hemodialysis; hypotension; nursing care

___

  • Ahmad S. Complications of hemodialysis. In: Ahmad S, ed. Manual of clinical dialysis. 2. Baskı. New York, NY: Springer 2009;59-68.
  • Ahsen A. Hemodiyalizin akut komplikasyonları. Kocatepe Tıp Dergisi 2011; 12: 54-60.
  • Altıntepe L, Tonbul HZ, Yeksan M, Türk S. Hemodiyaliz hipotansiyonunda farkli sodyum ve ultrafiltrasyon profilinin etkinliği. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 2003; 2(1): 29-33.
  • Beladi Mousavi SS, Moradi S, Hayati F, Safaee A, Beladi Mousavi M. Evaluation of Gabapentin effect on muscle cramps in ESRD patients during hemodialysis. Iranian Journal of Kidney Diseases 2011; 5(2):24-5.
  • Bergman SM. Hemodialysis in hypotensive heart failure using midodrine. The American Journal of the Medical Sciences 2009; 338: 470-3.
  • Bossola M, Laudisio A, Antocicco M, Panocchia N, Tazza L, Colloca G, Tosato M, Zuccalà G. Intradialytic hypotension is associated with dialytic age in patients on chronic hemodialysis. Renal Failure 2013; 35(9):1260-3.
  • Chang TI, Paik J, Greene T, Desai M, Bech F, Cheung AK, Chertow GM. Intradialytic hypotension and vascular access thrombosis. Journals of the American Society of Nephrology 2011; 22: 1526-33.
  • Chesterton LJ, Selby NM, Burton JO. Cool dialysate reduces asymptomatic intradialytic hypotension and increases baroreflex variability. Hemodialysis International 2009; 13: 189-96.
  • Dasselaar JJ, van der Sande FM, Franssen CF. Critical evaluation of blood volüme measurements during hemodialysis. Blood Purification 2012; 33: 177-82.
  • Daugirdas J. Measuring intradialytic hypotension to improve quality of care. Journal of the American Society of Nephrology 2015; 26: 512-14.
  • Davenport A. Can advances in hemodialysis machine technology prevent intradialytic hypotension? Seminars in Dialysis 2009; 22: 231-6.
  • Dumler F, Grandin G, Levin NW. Sequential high/low sodium hemodialysis: An alternative to ultrafiltration. Transactions-American Society for Artificial Internal Organs 1990; 25:821-4.
  • Flythe JE, Inrig JK, Shafi T, Chang TI, Cape K, Dinesh K, Kunaparaju S, Brunelli SM. Association of intradialytic blood pressure variability with increased all-cause and cardiovascular mortality in patients treated with long-term hemodialysis. American Journal of Kidney Diseases 2013, 61: 966- 74.
  • Flythe JE, Xue H, Lynch KE, Curhan GC, Brunelli SM. Association of mortality risk with various definitions of intradialytic hypotension. Journals of the American Society of Nephrology 2014;26: 724-34.
  • Gross ML, Ritz E. Hypertrophy and fibrosis in the cardiomyopathy of uremia – Beyond coronary heart disease. Seminars in Dialysis 2008; 21: 308-18.
  • Görgen Ö, Topbaş E, Bingöl G. Türkiye’de hemşirelik müfredat programında diyaliz hemşireliği ders içeriklerinin ve bu dersi alan öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2018; 2(13): 62-70.
  • Jennifer E, Flythe J, Xue H, Lynch KE, Curhan GC, Brunelli SM. Association of mortality risk with various definitions of intradialytic hypotension. . Journals of the American Society of Nephrology 2015; 26(3):724-34.
  • Kotanko P, Stokes JB, Garg AX, Depner TA, Pierratos A, Chan CT, Levin NW, Tom Greene T, Larive B, Beck GJ, Gassman JJ, Kliger AS. FHN Trial Group: Intradialytic hypotension in 6x weekly in-center hemodialysis: Results from the randomized Frequent Hemodialysis Network Daily Trial. Journals of the American Society of Nephrology 2012; 23: 457.
  • Leunissen KM, Kooman JP, van der Sande FM, van Kuijk WH. Hypotension and ultrafiltration physiology in dialysis. Blood Purification 2000;18: 251-4.
  • Lin YF, Huang JW, Wu MS. Comparison of residual renal function in patients undergoing twiceweekly versus three-times-weekly haemodialysis. Nephrology (Carlton) 2010; 14:59-64.
  • Locatelli F, Altieri P, Andrulli S, Bolasco P, Sau G, Pedrini LA, Basile C, David S, Feriani M, MontagnaG, Di Iorio BR, Memoli B,Cravero R, Battaglia G, Zoccali C. Hemofiltration and hemodiafiltration reduce intradialytic hypotension in ESRD. Journals of the American Society of Nephrology 2010; 21: 1798-807.
  • Mousavi S. Tamadon M. Vasopressin and Prevention of Hypotension During Hemodialysis. Iranian Red Crescent Medical Journal 2014;16(11): e20219.
  • Nordio M, Giove S, Lorenzi S, Marchini P, Saporiti E. A new approach to blood pressure and blood volume modulation during hemodialysis: An adaptive fuzzy control module. International Journal of Artifical Organs 1995;18: 513-7.
  • Owen PJ, Priestman WS, Sigrist MK. Myocardial contractile function and intradialytic hypotension. Hemodialysis International 2009;13:293-300.
  • Palmer BF, Henrich WL Recent advances in the prevention and management of intradialytic hypotension. Journals of the American Society of Nephrology 2008; 19:8-11.
  • Pani A. Bragg-Gresham J. Masala M. Prevalence of CKD and its Relationship to eGFR-Related Genetic Loci and Clinical Risk Factors in the Sardinia Study Cohort. Journals of the American Society of Nephrology 2014;25(7):1533-44.
  • Pinney JH, Oates T, Davenport A. Haemodiafiltration does not reduce the frequency of intradialytic hypotensive episodes when compared to cooled high-flux haemodialysis. Nephron Clinical Practice 2014; 119: 138-44.
  • Raimann J, Liu L, Tyagi S, Levin NW, Kotanko P. A fresh look at dry weight. Hemodialysis International 2008; 12: 395-405.
  • Seyahi N, Ateş K, Süleymanlar G. Türkiye’de Renal Replasman Tedavilerinin Güncel Durumu:Türk Nefroloji Derneği Kayıt Sistemi 2014 Yılı Özet Raporu. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi 2016; 25 (2): 135-41.
  • Sezen A. Diyaliz El Kitabı. Nobel Tıp Kitapevleri, Ankara 2013 ISBN: 978975420981. Sezen A. Diyaliz Hemşireliği. Nobel Tıp Kitapevleri, Ankara 2013.
  • Shoji T, Tsubakihara Y, Fujii M, Imai E. Hemodialysis-associated hypotension as an independent risk factor for two-year mortality in hemodialysis patients. Kidney International 2004; 66(3):1212-20.
  • Stefansson V, Brunelli M, Cabrera C, Jensen D, Anum E, Rosenbaum D. Intradialytic Hypotension and Risk of Cardiovascular Disease. Clinical Journal of the American Society of Nephrology 2014;9: 2124- 32.
  • Sułowicz W, Radziszewski A. Dialysis induced hypotension-a serious clinical problem in renal replacement therapy. Medicinski Pregled 2007; 60: 14-20.
  • Tai DJ, Conley J, Ravani P, Hemmelgarn BR, MacRae JM. Hemodialysis prescription education decreases intradialytic hypotension. JNEPHROL 2013; 26(02): 315-22
  • Tai D, Ahmed S, Derflinger L, Hemmelgarn B, MacRae J. Pneumatic compression devices during hemodialysis: a randomized crossover trial. Nephrology Dialysis Transplantation 2013;28: 982- 90.
  • Tuna S, Çınar Pakyüz S, Dedeli Çaydam Ö. Sistematik Derleme: Hemodiyalizdeki Hipotansiyonun Önlenmesi. Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2015;10 (2), 63-79.
  • Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı (2011) https://www.saglik.gov.tr/TR,10526/hemsirelikyonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dairyonetmelikyayimlanmistir.html, alınma tarihi 28/11/2018
  • Yiğit V, Erdem R. Türkiye'wiczde Diyaliz Ve Böbrek Transplantasyonu Tedavisinin Maliyet Etkililik Analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2015;7:13, 182-205.
Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-5471
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Yayıncı: Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi