CRUSH SENDROMU TEDAVİ VE BAKIMI

Öz ÖZETCrush Sendromu veya travmatik rabdomiyoliz, deprem gibi doğal afetler veya savaş gibiolaylar sonucu felakete uğrayan kişilerde gelişebilen ciddi bir klinik durumdur. CrushSendromuna eşlik eden en önemli semptomlardan birisi hiperpotasemidir. Böyle hastalar için esasolan derhal IV sıvı replasmanı tedavisine başlanmasıdır. Bu tedavinin akut renal yetmezlikgelişmesini önlemede ve prognoz üzerine olumlu etkileri bilinmektedir. Hemşirelik bakımı da buhastalar için çok önemlidir.Anahtar Kelimeler: Crush Sendromu, hemşirelik bakımı, ilk yardım ABSTRACTCrush Syndrome Therapy and CareCrush Syndrome or traumatic rhabdomyolysis is a serious and epidemic clinical case thatdevelops among casualties of earthquakes or other catastrophic events. Hyperpotassaemia is oneof the main symptoms that accompanies crush syndrome. It is essential that immediate IV volumereplacement treatment be initiated for such patients,which is known to positively affect prognosisand help prevent the development of acute renal failure. Nursing care is very important for thesepatients.Keywords: Crush Syndrome, nursing care, first aid

___

………….Gökben M. Hiperbarik oksijen ve tedavideki yeri. GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Servisi, http://www.arss.org/dergi/0142.htm.74k (Erişim: 08.09.2006).

………….İskemik Kas Nekrozu (Crush Sendromu); http://www.kalpdamar.com (Erişim: 01.02.2006).

………….Literatür: Crush sendromlu hastalarda temel sağaltım ilkeleri, http://www.ttb.org.tr (Erişim: 01.02.2006).

………….Marmara Depremi Sonrası Uludağ Üniversitesi Hastanesi’ne Gelen Travmalı Olguların Analizi; http://www.Akut.org.tr (Erişim: 01.02.2006).

Aktaş Ş (2000). Deprem ve crush sendromu: Hiperbarik oksijen tedavisinin kullanımı. İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, Türkiye Milli Pediatri 22. Pediatri Günleri ve 2. Pediatri Hemşirelik Günleri, İstanbul, 24– 25.

Alpay H (2000). Crush sendromu. İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, Türkiye Milli Pediatri 22. Pediatri Günleri ve 2.Pediatri Hemşirelik Günleri. İstanbul, 31– 33.

Apaydın SG (2002). Crush sendromu. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, İç Hastalıklarında Aciller Sempozyumu, Sempozyum Dizisi No: 29, Mart, İstanbul, 247-255.

Aydın F, Aktaş Ş, Olgaç V ve ark. (2003). Deneysel kompartman sendromunda cerrahi kompresyonla kombine edilen hiperbarik oksijen tedavisinin etkinliği. Ulusal Travma Dergisi 9(3): 176–182.

Bilge I (2000). Crush sendromu tanı ve tedavisi. İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, Türkiye Milli Pediatri 22. Pediatri Günleri ve 2..Pediatri Hemşirelik Günleri, İstanbul, 311-313.

Carpetino JL (1999). Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Çeviren: Firdevs Erdemir, 7.Baskı, Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul.

Hacıbekiroğlu M, Balcı H, Kasım A (2000). Depremzede kan örneklerinde 14 biyokimyasal parametrede meydana gelen değişimler. Cerrahpaşa Tıp Dergisi 31(4): 216–219.

Özbek S (2003). Üst ekstremitelerde fasyotomi: Endikasyonları ve tekniği. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 29 (1): 37– 40.

Sever L (2001). Akut böbrek yetmezliği ve “crush sendromu”. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Pediatrik Aciller Sempozyumu, 14-15 Haziran, İstanbul, 177-185.

Sever MŞ (2002). Crush (Ezilme) Sendromu ve Marmara Depremi’nden Çıkarılan Dersler. Türk Nefroloji Derneği Yayınları, İstanbul.

Us MH, Rodop O, Özkan S ve ark. (2000). 17 Ağustos Depreminde kompartman sendromu ve uygulanan tedavilerle ilgili deneyimlerimiz. Turkish J Thorac and Cardiovasc Surg. 8: 805-7.

Yavuz M (1999). Crush sendromu ve akut böbrek yetmezliği. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi (4): 163–166.

Yıldırım Z (2000). Depremzede çocuğun sağlık durumunun fiziksel tanılaması. İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, Türkiye Milli Pediatri 22. Pediatri Günleri ve 2.Pediatri Hemşirelik Günleri, İstanbul, 301– 303.

Yıldız S (2000). Crush sendromlu çocukta hemşirelik bakımı. İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enstitüsü, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD, Türkiye Milli Pediatri 22. Pediatri Günleri ve 2.Pediatri Hemşirelik Günleri. İstanbul, 314–322