BİR AİLE SAĞLIĞI MERKEZİNE BAŞVURAN BİREYLERİN YAŞLI AYRIMCILIĞI TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Amaç: Bu çalışmada amaç, bir aile sağlığı merkezine başvuran bireylerin yaşlı ayrımcılığı tutumlarının değerlendirilmesidir.Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki çalışmanın evrenini, Karadeniz Bölgesi’ndeki bir ilde bulunan Aile Sağlığı Merkezi (ASM)’ne başvuran bireyler oluşturmaktadır (n=350). Çalışmanın örneklemini 320 kişi oluşturmuştur. Çalışma verileri, ‘Tanıtıcı Bilgi Formu ve Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği’ kullanılarak toplanmıştır. Veriler SPSS 20.00 programı ile analiz edilmiş ve anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir.Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin %60.0’ı kadın, %65.6’sı evli, %30.9’u üniversite mezunudur. Bireylerin eğitim durumu ve meslekleri ile ölçekten aldıkları puan ortalamaları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Eğitim düzeyi ve yaşlının yaşamını sınırlama ölçek alt puan ortalaması arasında; mesleği ile yaşlının yaşamını sınırlama, yaşlıya yönelik olumlu ayrımcılık ve yaşlıya yönelik olumlu ayrımcılık ölçek alt puanları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur(p<0.05). Aile tipine göre yaşlıya yönelik olumsuz ayrımcılık ölçek alt puanı arasında; bireylerin yaşlıyla birlikte yaşama durumu ve yaşlı ile aynı evde yaşamayı isteme durumu ile yaşlıya yönelik olumsuz ayrımcılık ölçek alt puanı arasında anlamlılık bulunmuştur (p<0.05).Sonuç: Eğitim durumu yükseldikçe, çalışan bireylerin sayısı arttıkça yaşlıya yönelik olumsuz tutumun arttığı, geniş aile tipine sahip ailelerin olumlu ayrımcılık alt ölçek boyutunda olumlu tutuma sahip olduğu bulunmuştur. Farklı disiplinlerle iş birliği ile yapılacak konu ile ilgili daha geniş evrene sahip araştırmaların desteklenmesi ve yaşlı ayrımcılığına karşı her sektörde bilinçlendirici faaliyetlerin yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Aile sağlığı merkezi, ayrımcılık, tutum, yaşlı, yaşlı ayrımcılığı

EVALUATION OF ELDERLY DISCRIMINATION ATTITUDES OF INDIVIDUALS APPLIED TO A FAMILY HEALTH CENTER

Aim: The aim of this study was to evaluate the elderly discrimination attitudes of individuals who applied to a family health center.Method: The population of this descriptive and cross-sectional study consisted of individuals who applied to Family Health Center (ASM) in a province in the Black Sea Region (n=350). The study was completed with 320 people. The study data were collected using the ‘Descriptive Information Form and the Elderly Discrimination Attitude Scale’. The data were analyzed with SPSS 20.00 program and the significance level was accepted as p <0.05.Results: Of the individuals in study, 60.0% were female, 65.6% were married, and 30.9% were university graduated. The difference between the educational status and occupation of the individuals and the mean scores obtained from the scale were found to be significant (p<0.05). Between the level of education and the average of the subscale of the scale limiting the life of the elderly; There was a significant difference between the profession and limiting the life of the elderly, positive discrimination towards the elderly and positive discrimination towards the elderly subscales (p<0.05). Among the negative discrimination scale subscale for the elderly by family type; there was a significant correlation between the living status of the individuals with the elderly and the desire to live in the same house with the elderly and the negative discrimination subscale score for the elderly (p<0.05).Conclusion: It was found that the higher the education level and the higher the number of working individuals, the negative attitude towards the elderly increased. It was found that families with extended family type had positive attitudes in terms of positive discrimination subscale. As a suggestion, it is recommended to support researches with a wider universe on the subject to be conducted in cooperation with different disciplines and to carry out awareness raising activities in every sector against elderly discrimination.

Keywords:

Family health center, discrimination, attitude, elderly, elderly discrimination,

PDF

___

1. Softa H. Evde ve Huzurevinde Kalan Yaşlıların Fizyolojik, Psikolojik ve Sosyal Yönden İncelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi 2015;8(2):63-76.
2. Tanrıverdi G, Okanlı A, Çetin H, Özyazıcıoğlu N, Sezgin H, Özışık Kararman H, Korkut M. Yaşlı Popülasyonda Ağrı. Türk Geriatri Dergisi 2009;12(4):190-7.
3. Tamam L, Öner S. Yaşlılık Çağı Depresyonları. Demans Dergisi 2001;1(2): 50-60.
4. Yıldız A, Erol S, Ergün A. Bir Huzur Evinde Kalan Yaşlılarda Ağrı ve Depresyon Riski. Türk Geriatri Dergisi 2009;12(3):156-64.
5. Yılmaz D, Terzioğlu F. Yaşlı Ayrımcılığı ve Hemşirelik. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 2010;2(2):37-44.
6. Kaçan H, Dibekli E, Akkan K. Toplumda Yaşayan Bireylerin Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Düzeylerinin İncelenmesi. Elderly Issues Research Journal 2018;11(2):8-15.
7. Altay B, Aydın T. Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2015;12(1):11-8.
8. Li LW, Dong X. Self-Reported Discrimination and Depressive Symptoms Among Older Chinese Adults in Chicago. Journals of Gerontology Series A: Biomedical Sciences and Medical Sciences 2017;72(1):119-24.
9. Yurttaş S, Sarıkoca E. Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ) Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2018;22(2):1977-91.
10. Ng R, Lim WJ. Ageism Linked to Culture, Not Demographics: Evidence From an 8- Billion-Word Corpus Across 20 Countries. The Journals of Gerontology: Series B 2020. https://doi.org/10.1093/geronb/gbab146
11. Vefikuluçay D. Üniversitede Öğrenim Gören Öğrencilerin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. Hacettepe Üniversitesi: Sağlık Bilimleri Enstitüsü: Doktora Tezi, Ankara, 2008.
12. Buz S. Yaşlı Bireylere Yönelik Yaş Ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2015;14(53):268-78.
13. Akdemir N, Çınar Fİ, Görgülü Ü. Perception of Aging and Ageism. Türk Geriatri Dergisi 2007;10(4):215-22.
14. Baybora, D. Çalışma Yaşamında Yaş Ayrımcılığı ve Amerika Birleşik Devletleri’nde Yaş Ayrımcılığı Düzenlemesi Üzerine, Çalışma ve Toplum 2010;1:33-58.
15. Carral P, Alcover CM. Measuring Age Discrimination at Work: Spanish Adaptation and Preliminary Validation of The Nordic Age Discrimination Scale (NADS). International Journal of Environmental Research and Public Health 2019;16(8):1431.
16. Lytle A, Levy SR. Reducing Ageism: Education About Aging and Extended Contact with Older Adults. The Gerontologist 2019;59(3):580-8.
17. Rababa M, Hammouri AM, Hweidi IM, Ellis JL. Association of Nurses' Level of Knowledge and Attitudes to Ageism Toward Older Adults: Cross‐sectional Study. Nursing & Health Sciences 2020;22(3):593-601.
18. Ucun Y, Mersin S, Öksüz E. Gençlerin Yaşlı Bireylere Karşı Tutumu. Journal of International Social Research 2015;8(37):1143-9.
19. Bulut E, Cilingir D. Attitudes of Surgical Nurses Towards The Elderly. Turkish Journal of Geriatrics 2016;19(4):253-9.
20. Serpen AS, Purutcuoğlu E. Social Work Students Attitudes Toward Elderly People: Sample of Ankara University. The Eurasia Proceedings of Educational 2017;7:175-82.
21. Kıssal A, Okan F. Tokat İlinde Aile Sağlığı Merkezi Sağlık Çalışanlarının Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2018;22(4):202-12.
22. Can R, Tambağ H, Hüzmeli ED, Duman F. Öğrencilerin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları: Bir Üniversite Örneği. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;6(1):68-76.
23. Chasteen AL, Horhota M, Crumley-Branyon JJ. Overlooked and underestimated: Experiences of Ageism in Young, MiddleAged, and Older Adults. The Journals of Gerontology: Series B 2021;76(7):1323-8.
24. Ögenler O, Yapıcı G, Taşdelen B, Akça T. Opinions of A Group of Medical Doctors on Elder Discrimination in Mersin. Turkish Journal of Geriatrics 2012;15(4):409-15.
25. Ünalan D, Soyuer F, Elmalı F. Geriatri Merkezi Çalıșanlarında Yașlı Tutumunun Değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi 2012;2(3):115-20.
26. Ibrahim CN, Bayen UJ. Attitudes Toward Aging and Older Adults in Arab Culture: A Literature Review. Zeitschrift für Gerontologie und Geriatrie 2019;52(3):180-7.
27. Pehlivan S, Vatansever N. Hemşirelerin Yaşlıya Tutumları ve Etkileyen Faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2019;45(1):47-53.
28. Demir G, Bicer S, Bulucu-Böyüksoy GD, Özen B. Attitudes of Nursing Students About Ageism and The Related Factors. International Journal of Caring Sciences 2016;9(3):900-8.
29. Başer G, Cingil D. Üniversite Öğrencilerinin Yaşlılara Karşı Tutumlarının Değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum 2019;29(2):79-85.
30. Voogt BA, Mickus M, Santiago O, Herman SE. Attitudes, Experiences and Interest in Geriatrics of First-Year Allopathic and Osteopathic Medical Students. Journal of the American Geriatrics Society 2008;56(2):339- 44.
31. Ünsar S, Erol Ö, Kurt S, Türüng F, Sekmen ID, Sak C, Türksen S. Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 2015;4(2):61-7.