12 AYLIK ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN ÇOCUK BAKIMINA İLİŞKİN BAŞVURDUKLARI GELENEKSEL UYGULAMALAR

Öz Araştırma, 12 aylık çocuğu olan annelerin çocuk bakımına ilişkin başvurdukları geleneksel uygulamaları saptamak amacı ile tanımlayıcı olarak yapıldı. Araştı- rmanın evrenini Erzurum’da bulunan 10 sağlık ocağına kayıtlı 320 anne oluşturdu.Çalışmaya gönüllü olrak katılan 281 anne alındı. Anket formu Aralık 1998-Şubat 1999 tarihleri arasında ev ziyaretleri ile annelerle yüz yüze görüşülerek dolduruldu. Veriler yüzdelik ve ki-kare testi kullanılarak değerlendirildi. Araştırma sonucunda, annelerin %16’sının çeşitli geleneksel inanışlarla doğumdan hemen sonra çocuğu beslemedikleri saptandı. Annelerin %11.1’ inin çocuğa ilk gıda olarak hoca tarafından okunmuş şekerli su, dadak (bisküvi, çay karışımı) verdikleri, annelerin %37.7’sinin çocuğa ilk banyosunu yarı kırkı/kırkı çıktıktan sonra yaptırdıkları, annelerin %44.1’ inin çocuğun tırnaklarını 6 ay sonra veya daha gecikmeli olarak kestikleri, annelerin %49.3’ünün çocuğu 7 ay ve daha uzun süre kundak yaptıkları bulundu.

___

Aksayan S (1983). Çocuk sağlığına ilişkin geleneksel inanç ve uygulamalar. Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Alp H, Yaman S, Altınkaynak S ve ark (1993). Anne sütü ile beslenme ve sağlık. Sendrom Derg. 5(5), 59-61

Arıkan D (1995). Erzurum il merkezindeki sağlık ocaklarına kayıtlı 0-24 aylık çocuklarda beslenme durumu, malnütrisyon prevalansı ve onu etkileyen faktörler. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Erzurum.

Arısoy N, Aji DY (1996). Zehirlenmeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları .Editör: Teoman Onat, 1. Baskı, Eksen Yayınları, İstanbul.

Arslan P (1988). 0-1 yaş grubu çocukların beslenme şekillerinin ağırlık ve boy uzunluğu üzerine etkisi. Beslenme ve Diyet Derg. 17:191-206.

Aykut M, Günay O, Üstünbaş BH (1985). Hisarcık sağlık ocağı bölgesinde çocuklara ek yiyeceklerin verilme durumu. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg. 7:3,4,87-97.

Başar Z (1972). Erzurum’da Tıbbi ve Mistik Folklor Araştırmaları. Sevinç Matbaası, Ankara.

Erdem S (1994). Sosyoloji. Fil Yayınevi, İstanbul. Erzurum İl Sağlık Müdürlüğü (2001). İstatistik Şube Verileri.

Gözüm S (1992). Erzurum il merkezi Ceylanoğlu sağlık ocağı bölgesinde 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin çocuk sağlığı ile bilgi düzeylerinin saptanması. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Erzurum.

Hacıalioğlu N (1991). Annelerin çocuk bakımı ve beslenmesi konusunda bilgi, tutum ve davranışlarının saptanması. Atatürk Üniversitesi Tıp Bülteni. 23,(4):367-378.

Kürkçüoğlu M, Özel A, Alp H ve ark. (1987). Erzurum ilinde 0-24 aylık çocuklarda beslenme, büyüme ve etkileyici faktörler üzerine yapılan bir çalışma. Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.

Özcan S (1985). Erzurum il ve çevresinde 0- 24 aylık çocuklarda beslenme, büyüme ve gelişim özellikleri. Uzmanlık Tezi. Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum.

Özden T (1987). Gebelik, doğum ve loğusalığa ilişkin geleneksel inanç ve uygulamalar. Hemşirelik Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Özyazıcıoğlu G (1993). Sosyal ve hukuki bakımdan Erzurum’da aile müessesesi. Tarih Yolunda Erzurum, 22:24,25.

Sezen L (1994). Erzurum Şehir Folkloru. Erzurum Kalkınma Vakfı Yayınları 3, Erzurum.

Sınayuç O (1976). Çorum’da çocukların yetiştirilmesi. Türk folklor araştırmaları yıllığı. 191-211,305-328.

Toksöz P, Özkaynak V, İlçin E (1986). Kırsal alanda sosyo-kültürel durum, sağlık ve beslenme arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Beslenme ve Diyet Derg. 15:93- 108.

Tortumluoğlu G, Karahan E, Bakır B ve ark. (2002). Kırsal alanda yaşayan yaşlıların yaygın görülen sağlık problem-lerine yönelik yaptıkları geleneksel uygulamaların tanımlanması. I.Ulusal Geriatri Kongresi, Belek/Antalya, Kongre Kitabı.

Türkdoğan O (1965). Erzurum ve Çevresinde Sosyal Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

Türkdoğan O (1972). Doğu Anadolu’da Sağlık Hastalık Sisteminin Toplumsal Araş- tırması. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

Ünver S(1938). Tıbbi Folklor ve İyi Telkinler. Burhaneddin Basımevi, İstanbul.

Yaman S, Pasinlioğlu T (1997). Süt çocuklarında ek gıdalara başlama zamanı üzerine bir araştırma. Türk Hemşireler Derg. 2- 3(47):10-13.

Yeni Türk Ansiklopedisi (1985). Ninni. Ötüken Neşriyat A.Ş., İstanbul