AİLELERDE SOSYO-DEMOGRAFİK-EKONOMİK DEĞİŞKENLERİN AİLE YAŞAM KALİTESİNE ETKİLERİ
Bu araştırmanın amacı ailelerin yaşam kalitesi algılarını belirlemek ve sosyo demografik ve sosyoekonomik statüleri arasındaki farklılıkları incelemektir. Araştırmada ailelerin yaşam kalitelerini belirlemekamacı ile gelişimsel yetersizliği olan çocuğa sahip ailelerin aile yaşam kalitesini belirlemek amacı ile kullanılan“Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği”nin (BCAYKÖ) çocuklarında gelişimsel yetersizlik olmayanailelerden oluşan örneklemlerde kullanılması için geçerlik ve güvenirliği değerlendirilmiştir. Örneklem grubuAntalya ilinin Alanya ilçesinde araştırmaya gönüllü katılan seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenen çocuksahibi 132 kadın, 174 erkek toplam 306 aileden oluşmuştur. Araştırmanın sosyo-demografik verileri “SosyoDemografik Bilgi Formu”, sosyo-ekonomik verileri “Sosyo-ekonomik Statü (SES) ölçeği” ve ailelerin aileyaşam kalitesi algılarına ilişkin veriler “BCAYKÖ”nin aile etkileşimi, ebeveynlik, duygusal yeterlik vefiziksel/materyal/finansal yeterlik alt alanları verileri ile toplanmıştır. Araştırma bulguları, ailelerin aile yaşamkalitesi alt alan algılarının ortalamanın üzerinde olduğu, en yüksek algının, ebeveynlik alt alanında, en düşükalgının ise duygusal yeterlik alt alanında olduğunu göstermiştir. Farklı sosyo demografik-ekonomik guruplardayer alan ailelerin “toplam aile yaşam kalitesi” ve alt alan algılarında farklılıklar belirlenmiştir.
The aim of the research is to determine the life quality perceptions and socio-demographical and socio-economical status of families. In the research,the validity and reliability of Beach Center Family Quality of Life Scale (BCFQLS) used for determination of the life quality of the families whose children have developmental disabilities to use for samples of families whose children not having developmental disabilities,were evaluated. The sample group consisted of 132 women, 174 men total of 306 families with children including in research the research as volunteers determined by the random sampling method in Alanya district of the city of Antalya. The socio demographical data of the research “Socio- Demographical Information Form socio-economical data” Socio-Economical Status (SES) scale” and data concerning family life quality perceptions are collected with “BCFQLS” subdatas of family interaction, parenthood, emotional efficiency and physical/material/financial efficiency. The research findings, showed that the family life quality subfield perceptions of the families were above the avarage, the highest perception was at the beneath , the parenthood field, as lowest perception was at subfield of emotional efficiency. Differencies were determined among “total family life quality” and subfield perceptions of families from differnt socio-demographical-economic groups
___
Akın, A., Abacı, A. & Çetin, B., (2007). Bilişötesi Farkındalık Envanteri‘nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice, 7(2), 655-680.Ajuwon, P. M. & Brown, I. (2012). Family quality of life in Nigeria. Journal of Intellectual Disability Research, (56),1,61-70.
Altıntaş, B. (2011). Trabzon il merkezinde otizm tanısı ile eğitim gören çocukların ailelerinde stres, tükenmişlik düzeyi ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi . Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
Altıparmak, S. & Eser, E. (2007). 15-49 Yaş grubu evli kadınlarda yaşam kalitesi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 3, 29-34.
Altuğ, N. (2011). Karaciğer nakilli çocukların ve ailelerinin yaşam kalitesi/yaşam kalitesini etkileyen değişkenlerinin belirlenmesi . Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Amato P. R. & Booth. A. (1991). Consequences of Parental Divorce and Marital Unhappiness for Adult WellBeing. Social Forces,69,3, 895-914.
Aydıner-Boylu A. & Terzioğlu, R.G. (2008). Ailelerin Yasam Kalitelerini Etkileyen Bazı Subjektif Göstergelerin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 26,2, 1-27
Aydıner-Boylu A. & Öztop, H. (2013). Tek Ebeveynli Aileler: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyoekonomi, 1, 208-220.
Balcells-Balcells, A., Giné, C., Guàrdia-Olmos, J., & Summers, J. (2011). Family quality of life: adaptation to Spanish population. Journal of Intellectual Disability Research , (55),12, 1151-1163.
Bayat, M., (2005). How Family Members' Perceptions of Influences and Causes of Autism May Predict Assessment of Their Family Quality of Life.. Unpublished Doctoral Dissertation. Loyola Univesity. Chicago.
Bekman, S. (1999). 7 Çok Geç! Erken Çocukluk Eğitiminin Önemi Üzerine Düşünceler ve Öneriler. İstanbul. AÇEV.
Bonnefoy, X. R., Braubach, M., Moissonnier, B., Monolbaev, K., & Röbbel, N. (2003). Housing and health in Europe: preliminary results of a pan-European study. American Journal of Public Health, 93(9), 1559-1563.
Bertelli, M., Bianco, A., Rossi, M., Scuticchio, D., & Brown, I. (2011). Relationship between individual quality of life and familyquality of life for people with intellectual disabilityliving in Italy. Journal of Intellectual Disability Research , (55),12,1136–1150.
Brown, R., MacAdam-Crisp, J., Wang, M., & Iarocci, G. (2006). Family quality of lifewhen there is a child with a developmental disability. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities , 3(4), 238-245.
Bristol, M.M., Gallaher, J.J. & Schopler, E. (1988). Mothers and fathers of young developmentally disabled and nondisabled boys: adaptation and spousal support. Developmental Psychology, 24(3), 441-451.
Bulut-Serin, N. & Öztürk, S.(2007). Anne-Babası Boşanmış 9-13 Yaşlarındaki Çocuklar İle Aynı Yaş Grubundaki Anne-Babası Boşanmamış Çocukların Benlik Saygısı ve Kaygı Düzeyleri İlişkisi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 117-128.
Cagran, B. C., Schmidt, M. & Brown, I. (2011). Assessment of the quality of life in families with children who have intellectual and developmental disabilities in Slovenia. Journal of Intellectual Disability Research , (55), 12, 1164-1175.
Cantrell, K. K. (2007). Predictors of Quality of Life of Mothers of Children with Intellectual Disabilities. Doctoral Dissertation. University of Denver. USA.
Çeçen-Eroğul, A. R. & Dingiltepe, T. (2012). Parçalanmış ve Tam Aileye Sahip Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile Yaşam Kalite Düzeylerinin Karşılaştırılması. İlköğretim online. 11(4), 1077-1086,
Çelikoğlu, C. (1997). Boşanmanın çocukların benlik saygısına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Anakara.
Dereli, F & Okur, S. (2008). Engelli Çocuğa Sahip Olan Ailelerin Depresyon Durumunun Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi. 25, 164-168
Deveci-Şirin H. (2013). Aile Eğitim Programının Evli Kadınların Eş Tükenmişlik Düzeyine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Necmettin Erbeken Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
Demirbilek, M. & Otrar, M. (2014). The Examination of The Assertiveness Levels and Self-Respect of Adolescents with Single Parent and Whole Family. International Online Journal of Educational Sciences, 6 (1), 1-7
Erkenekli, M., Uzun, Z., & Gümüş, Ö. D. (2012). Sosyoekonomik Statü ve Sosyal Değerler İlişkisine Yönelik Bir İnceleme. Savunma Bilimleri Dergisi ,11,2, 125-147.
Ercan, R. (2011). Modern Çocukluk Paradigması. Zeitschrift für die Welt der Türken (ZfWT) 3, 2, 85-98
Evci-Kiraz, E. D., Akar Vural, R., Yılmaz Özelçi, S., Vural, T. & Ergin, F. (2013). İlköğretim öğrencilerinin yaşam kalitesinin toplumsal sınıf değişkeni açısından incelenmesi: Aydın ilinde betimsel bir çalışma. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1379-1400.
Farghadani, A., Navabinejad,S. & Shafiabady, A. (2010). Designing a model based on mindfulness, nonexistential resistance to life and sociability focusing on search for meaning in life in divorced women.
Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1650–1664 Gardiner, E., & Iarocci, G. (2012). Unhappy (and happy) in their own way: A developmental psychopathology perspective on quality of life for families living with developmental disability with and without autism. Research in Developmental Disabilities , 33,2177-2192.
Güleç, Y. (2002).Ergenlerin öfke yaşantıları, benlik algıları ve akademik başarı ilişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Hamama, L. & Ronen-Shenhav, A. (2012). Self-control, social support, and aggression among adolescents in divorced and two-parent families. Children and Youth Services Review. 34,1042-1049
Hançerlioğlu, O. (1996). Toplumbilim Sözlüğü . İstanbul: Remzi Kitabevi. Ho, E., James, N., Brown, I., Firkowska-Mankiewicz, A., Zasepa, E., Wolowicz, E. & Wapiennik, E. (2013).
Family Quality of Life of Polish Families with a Member with Intellectual Disability. Journal on Developmental Disabilities.19,2,36-42
Hoare, P. (1993). The quality of life of children with chronic epilepsy and their families . Seizure , 2,269-275.
Hoffman, L., Marquis, J., Poston, D., Summers, J. A., & Turnbull, A. (2006). Assessing family outcomes: Psychometric evaluation of the beach center family quality of life scale. Journal of Marriage and Family. , 68(4), 1069-1083.
Hu, X., Wang, M., & Fei, X. (2012). Family quality of life of Chinese families of children with intellectual disabilitiesjir. Journal of Intellectual Disability Research , (56), 1, 30–44.
Isaacs, B.J., Brown, I., Brown, R.I., Baum, N., Myerscough, T., Neikrug, S., Roth, D., Shearer, J., Wang, M. (2007), “The International Family Quality of Life Project: Goals and Description of a Survey Tool”, Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 4, 3, 177-185.
İlarslan, N. (2008). Reklamların ve cinsiyet kimliği rolünün tüketicinin satın alam davranışı üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.
Jones, A., & Riseborough, M. (2002). Comparing quality of life research-International lessons. Center of Urban & Regional Studies, School of Public Policy, University of Birmingham. UK Kağıtçıbaşı, Ç., Sunar, D.,Bekman, S. & Cemalcılar, Z. (2005). Erken Müdahelenin Erişkinlikte Süren Etkileri: Erken Destek Projesi’nin İkinci Takip Araştırması’nın Ön Bulguları. İstanbul. Anne Çocuk Eğitim Vakfı. Kandemir, H. (2009). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda ve ailelerde yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Tıpta uzmanlık tezi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi. Ankara.
Karakaya, B. (2006). Sosyal Tabakalaşma Kuramlarının Türkiye'deki Sosyo-ekonomik Statü Bölümlendirme Çalışmalarıyla Etkileşimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Karakuş, S. (2003). Anne-babası boşanmış ve boşanmamış çocukların depresyon düzeylerinin incelenmesi ve okul başarısına yansıması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Karasar,N.(1984). Bilimsel Araştırma Metodu. Ankara: Hacetepe Taş Kitapçılık.
Kazak, A. & Marvin, R.S. (1984). Differences, Diffuculties and Adaptatin: Stress and Social Networks in Families With a Handicapped Child. Family Relations, 33, 67-77.
Kelly, J. B. & Emery, R. E. (2003). Children’s adjustment following divorce: risk and resilience Perspectives. Family Relations. 52, 352-362.
Kurt, A. (2009). Dindarlığı Etkileyen Faktörler. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fak. Dergisi, 18(2).
Luecken,L. C. & Fabricius, W.V. (2003). Physical health vulnerability in adult children from divorced and intact families. Journal of Psychosomatic Research 55, 221– 228.
Mahon, N. E., Yarcheski, A. & Yarcheski,T.J. (2003). Anger, Anxiety, And Depression İn Early Adolescents From Intact And Divorced Families. Journal of Pediatric Nursing, 18, 267-273.
Meral, B. F. (2011). Gelişimsel yetersizliği olan çocuk annelerinin aile yaşam kalitesi algılaarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
Milgram, N.A., & Atzil, M. (1988) Parenting stres in raising autistic children. Journal of Autism and Developmental Disabilities, 18, 415-424.
Orgilés, M., & Samper, M. (2011). Impact of divorce on quality of life in children aged 8-12 years in the province of Alicante (Spain). Gaceta Sanitaria, 25(6), 490-494.
Öz,. F. & Bahadır- Yılmaz, E. (2009). Ruh Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Psikolojik Sağlamlık. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 82-89.
Özmete, E. (2010). Aile Yaşam Kalitesi Dinamikleri: Aile iletişimi, Ebeveyn Sorumlulukları, Duygusal, Duygusal Refah, Fiziksel / Materyal Refahın Algılanması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3,11, 355-365.
Özyurt, Ö. (2011). Hafif Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Annelerin Algıladıkları Aile İşleyişi Ve Aile Yaşamkalitesinin Sosyo-Demografik Değişkenleraçısından İncelenmesi . Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Park J., Marquis J., Hoffman L., Turnbull A., Poston D., Mannan H., Wang M. & Nelson L. (2003). Assessing the family quality of life as the service outcome. Journal of Intellectual Disability Research, 47, 467-84.
Peseschkian, N. (1999). Pozitif aile terapisi. İstanbul: Beyaz yayınevi. Poston, D., Turnbull, A., Park, J., Mannan, H., Marquis, J., & Wang, M. (2003). Family quality of life: A qualitative inquiry. Mental Retardation, 41(5), 313–328.
Rillotta, F., Kirby, N., Shearer, J. & Nettelbeck, T. (2012). Family quality of life of Australian families with a member with an intellectual/developmental disability. Journal of Intellectual Disability Research.56, 71-86.
Robert, M. & Michael, C. (21 Nisan, 2014). Ignoring an Inequality Culprit: Single-Parent Families. http://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052702303603904579493612156024266 Ruschena, E., Prior, M., Sanson, A., & Smart, D. (2005). A longitudinal study of adolescent adjustment following family transitions. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46, 353–363.
Rousey, A., Best, S., & Blacher, J. (1992) Mothers‘ and fathers‘ perceptions of stres and coping with children hwo have severe disabilities. American Journal on Mental Retardation, 97, 99-109.
Smith-Bird, E., Turnbull, A.P. (2005), “Linking Positive Behavior Support To Family Quality Of Life Outcomes”, Journal of Positive Behavior Interventions, 7, 3, 174-180.
Spilker, B. (1996). Quality of Life and Pharmacoeconomics in ClinicalTrials (2nd ed). Philadelphia: LippincottRaven Publishers.
Stanley, S. (2008). Quality Of Life & Family Burden in Caregıvers of Patients Wıth Schizophrenia: A Study From India. Schizophrenia Research , 102,234.
Steel, R., Poppe, L., Vandevelde, S., Hove, G. V., & Claes, C. (2011). Family quality of life in 25 Belgian families: quantitative and qualitative exploration of social and professional support domains. Journal of Intellectual Disability Research , (55),123,1123-1135.
Şenol, T. (2014). Research about Family Perceptions via Pictures of Children from Problematic Families or Having Divorced Parents. Procedia - Social and Behavioral Sciences 116, 2895 – 2902.
Şentürk, Ü. (2006). Parçalanmış Aile Çocuk İlişkisinin Sebep Olduğu Sosyal Problemler-Malatya Uygulaması. Yayınlanmamış Doktora tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya.
Şirvanlı-Özen D. (2004). The Impact of Interparental Divorce on Adult Attachment Styles and Perceived Parenting Styles of Adolescents: Study in Turkey. Journal of Divorce & Remarriage. 40, 1-2.
Tien, C.L. (2003). Predictors of the Rating of Quality of Life in Young Children and Families in Early Intervention Services. Unpublished Doctoral Dissertation. University of North Carolina.USA
Turfaner, N., Süt, N., Kaypmaz, A., & Sipahioğlu, F. (2006). Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Check-up Polikliniği’ne Başvuran Hastalarda Helicobacter Pylori Sıklığı ve Bunu Etkileyen Faktörler. Cerrahpaşa Tıp Dergisi,37, 1 – 4
Turnbull, A. P., Turnbull, H. R., Poston, D., Beegle, G., Blue-Banning, M., & Diehl, K., (2004). Enhancing quality of life of families of children and youth with disabilities in the United States. In A. P. Turnbull, I. Brown, & H. R. Turnbull, (Eds.), Families and People with Mental Retardation and Quality of Life: International Perspectives. Washington, DC: American Association on Mental Retardation.
TÜAD (2006). Sosyo-ekonomik statü 2006 projesi sonuç raporu. İstanbul: Araştırmacılar derneği. TÜAD (2014). SES 2012 lansman toplantısı. http://tuad.org.tr/ Erişim tarihi: 11.06.2014
Ulrike, Z. (2014). How to Deal With Moral Tales: Constructions and Strategies of Single-Parent Families.
Journal of Marriage & Family. 76,3,604-619. Wang, H., & Amato, P. R. (2000). Predictors of divorce adjustment: Stressors, resources, and definitions. Journal of Marriage and Family, 62(3), 655-668.
Wang, M. (2004). Perspectives of Fathers and Mothers in Assessing FQOL in Early Intervention Programs. Unpublished Doctoral Dissertation. Kansas University. USA.
Wang, M., Turnbull, A.P., Summers, J.A., Little, T.D., Poston, D.J., Mannan, H., & Turnbull, R. (2004). Severity of disability and income as predictors of parents‘ satisfaction with their family quality of life during early childhood years. Research & Practice for Persons with Severe Disabilities, 29(2), 82-94.
Wang, M., Summers, J.A., Little, T., Turnbull, A., Poston, D. & Mannan, H. (2006). Perspectives of fathers and mothers of children in early intervention programmes in assessing family quality of life. Journal of Intellectual Disability Research : JIDR. 50, 12,977-988
Wickrama, K.A.S.;Lorenz, F. O., Conger,R. D., Elder Jr, G. H., Abraham, W. T. & Fang S. (2006). Changes in family financial circumstances and the physical health of married and recently divorced mothers. Social Science & Medicine, 63,123–136.
Yağcı, M. İ., & İlarslan, N. (2011). Reklamların ve cinsiyet kimliği rolünün tüketicilerin satın alma davranışları üzerindeki etkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi,11(1), 138-155.
Yarosh S., Chew,Y. C. D. & Abowd, G. D. (2009). Supporting parent–child communication in divorced families. Int. J.Human-Computer Studies, 67, 192–203.
Yıldırım, M. (2007). Çiftlik Hayvanlarının Dermatomikozları: Çevre, Toplum Ve Aile İlişkileri. İnfeksiyon Dergisi, 21, 81-83
Yıldız, S. A. (2004). Çocuk, ölüm ve kayıp. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 125-144. Yokarıbaş, E. (2003). Kanserli çocuk ailelerinin yaşam kalitesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Zuna, I., N., Selig, J. P., Summers, J. A., & Turnbull, A. P. (2009). Confirmatory Factor Analysis of a Family Quality of Life Scale for Families of Kindergarten Children Without Disabilities. Journal of Early Intervention , 31,2,111-125.
- ISSN: 2148-2667
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2013
- Yayıncı: Yeni Eğitim Yayıncılık
Sayıdaki Diğer Makaleler
VELİLERİN ÖĞRETMENLERE UYGULADIĞI ŞİDDETE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA
AİLELERDE SOSYO-DEMOGRAFİK-EKONOMİK DEĞİŞKENLERİN AİLE YAŞAM KALİTESİNE ETKİLERİ
İLKOKULLARDA TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARI ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA
STRATEJİK PLANLAMA ALANINDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ