Eser BORA, Mine TEKELİ, Merve ETÖZ

4934

Menemen Ovasında Referans Bitki Su İhtiyacı ve Ölçülen Solar Radyasyonun Zamansal Değişimi

İklim değişikliğinin etkisiyle ortalama sıcaklıkların artması ve yağışların azalması beklenen ülkemizde, su kaynaklarındaki kısıtlamanın da artacağı öngörüsüyle, referans bitki su tüketimi ve bitki gelişimine doğrudan etkisi olan solar radyasyonun belirlenmesi ve zamansal değişiminin incelenmesi önem arz etmektedir. Çalışmada yarı kurak iklim özelliğine sahip Menemen Ovasında, günlük referans bitki su tüketimi ve solar radyasyonun zamansal değişimi incelenmiştir. Çalışma, 19652014 yıllarını kapsamaktadır. Bir çalışma yılı mevsimsel ve aylık olarak beş döneme (kış, ilkbahar, yaz, sonbahar ve aylık) ayrılmıştır. Beş döneme ayrılan mevsimsel ve aylık referans bitki su tüketimi değerleri FAO Penman-Monteith yöntemine göre hesaplanmıştır. Zamansal değişimleri, parametrik olmayan Mann-Kendall ve Mann- Whitney U test istatistikleri ile incelenmiştir. Sonuç olarak referans bitki su tüketimi değerlerinde kış aylarında azalan, yaz aylarında artan trend olduğu diğer dönemlerde ise belirgin bir trend olmadığı serilerin durağan olduğu görülmüştür. Solar radyasyon değerlerinde ise, mevsimsel ve aylık bütün dönemlerde trendin artış yönündedir. Mevcut 50 yıllık gözlem değerleri, 1965-1990;1991-2014 yılları arasında anlamlı 25'er yıl olarak 2 gruba ayrılmış olup gruplar arasındaki ortalama ve standart sapmalarındaki değişim araştırılmıştır. Araştırma sonucunda solar radyasyon değerlerinin bütün dönemlerinde ortalama ve standart sapmalarının durağan olmadığı, referans bitki su tüketiminde ise yaz ve kış mevsimleri durağan olmayıp diğer dönemlerin durağan olduğu görülmüştür.

Temporal Variations of Reference Evapotranspiration and Measured Solar Radiation in the Menemen Plain

Average temperature increase and rainfall decrease caused by the climate change is expected in Turkey. Determining solar radiation effect on plant growth and reference evapotranspiration and its temporal variations important. In this study, the daily reference evapotranspiration and temporal changes of solar radiation are researched in semi-arid Menemen Plain. The study covering the period between1965 and 2014, divides every study year into five seasonal and monthly periods, (k1, k2, k3, and k5). Seasonal and monthly reference evapotranspiration values divided into five periods were calculated by FAO Penman-Monteith method. Temporal changes are analyzed with nonparametric Mann-Kendall and Mann-Whitney U test statistics. Consequently, It has been observed that the reference evapotranspiration values decrease in winter months, whereas increase in summer months and stable in other periods. It has been observed that the solar radiation values have an upward trend in seasonal and monthly periods. The present value of 50 years of observations are divided into two groups of 25 years as 1965-1989 and 1990-2014. Mean and standard deviation changes in the significant groups have been studied. The research concluded that the solar radiation have fluctuations in the mean and standard deviation in whole periods. Also the reference evapotranspiration has fluctuations in summer and winter periods, yet stable in the other periods.
PDF

___

  • Ahani, H., M. Kherad, M. R. Kousari, L. van Roosmalen, R. Aryanfar, and M. Hosseini Seyyed. 2012. Nonparametric trend analysis of the aridity index for three large arid and semi-arid basins in Iran. Theoretical and Applied Climatology.
  • Allen, R. G., L. S. Pereira, D. Raes, and M. Smith. 1998. Crop evapotranspiration--guidelines for computing crop water requirements. In:United Nations FAO Irrigation and Drainage Paper 56 FAO, Rome, Italy
  • Allen, R. G., W. O. Pruitt, J. L. Wright, T. A. Howell, F. Ventura, R. Snyder, D. Itenfisu, P. Steduto, J. Berengena, J. B. Yrisarry, M. Smith, L. S. Pereira, D. Raes, A. Perrier, I. Alves, I. Walter, and R. Elliot. 2006. A recommendation on standardized surface resistance for hourly calculation of reference ET0 by the FAO56 Penman- Monteith method. Agric. Water Manage. 81: 1-22.
  • Anonymous. 1998. Analyzing Long Time Series of Hydrological Data with Respect to Climate Variability. World Meteorological Organization (WMO): 1-12 (WCAP-3, WMO/TD-No: 224). Switzerland.
  • Anonymous. 2013. Climate Change. The Physical Science Basis: Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, 1535 pp.
  • A. Sanchez-Lorenzo, J. Calbo, and M. Wild. 2013. Global ve diffuse solar radiation in spain: Building a homogeneous dataset and assessing their trends. Global and Planetary Change 100: 343-352.
  • Anlı, A. S. 2014. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Referans Bitki Su Tüketiminin Zamansal Değişimi ve RDI (Keşif Kuraklık İndeksi) Yöntemiyle Meteorolojik Kuraklık Analizi. Tarım Bilimleri Dergisi 20: 248- 260.
  • Bandyopadhyay, B., A. Bhadra, N. S. Raghuwnshi, R. Singh. 2009. Temporal trends in estimates of reference evapotranspiration over India. Journal of Hydrologic Engineering. 14 (5): 508-515.
  • Baumgartner, W. C., and E. Reichel. 1975. The world water balance. Mean Annual Global, Continental and Marine PrecipitationElsevier, Amsterdam.
  • Croitoru, A. E., A. Piticar, C. S. Dragota, and D. C. Burada. 2013. Recent changes in referance evapotranspiration in Romania. Global and Planetary Change 111: 127- 132.
  • Katerji, N., and G. Rana. 2011. Crop reference evapotranspiration: a discussion of the concept, analysis of the process and validation. Water Resource Management 25: 1581-1600.
  • Lionello, P. 2012. The Climate of the Mediterranean Region, From the past to the future. Elsevier, Amsterdam, NETHERLANDS. ISBN: 9780124160422.502 pp.
  • Mann, H. B., and D. R. Whitney. 1947. "On a test of whether one of two random variables is stochastically larger than the other". Annals of Mathematical Statistics, C.18: 50-60.
  • Modarres, R., and V. P. R. da Silva. 2007. Rainfall trends in arid and semi-arid regions of Iran. J.Arid Environ. 70, 344-355.
  • Partal, T., E. Kahya. 2006. Türkiyedeki yağış verilerinin trend Analizi. Hydrological Process. 20: 2011-2026.
  • Rosenberg, N. J., B. L. Blad, and S. B. Werma. 1983. Microclimate - The biological environment. p. 44-45. Wiley, New York,
  • Shapiro, S. S., and M. B. Wilk. 1965. An analysis of variance test for normality (complete samples). Biometrika 52: 591-611.
  • Tabari, H., S. Marofi, A. Aeini, P. H. Talaee, and K. Mohammadi. 2011. Trend analysis of reference evapotranspiration in the western half of Iran. Agricultural and Forest Meteorology 151: 128-136.
  • Silva, V. P. R., R. A. Silva, E. P. Cavalcanti, C. C. Braga, P. V. Azevedo, V. P. Singh, E. R. R. Pereira. 2010. Trends in solar radiation in NCEP/NCAR database and measurements in northeastern Brazil. Solar Energy. 84 (10): 1852-1862.
  • Vicente-Serrano, S., C. Azorin-Molina, A. Sanchez-Lorenzo, J. Revuelto, J. Lopez-Moreno, J. Gonzalez-Hidalgo, E. Moran-Tejeda, and F. Espejo. 2014. Reference Evapotranspiration Variability and Trends in Spain, 1961-2011. Global and Planetary Change, 26-40.
  • Wang, K., and R. E. Dickinson. 2012. A reviewof global terrestrial evapotranspiration: observation, modeling, climatology, and climatic variability. Rev. Geophys. 50. http://dx.doi.org/10.1029/2011RG000373.
  • Wang, Y., T. Jiang, O. Bothe, and K. Fraedrich. 2007. Changes of pan evaporation and referance evaporation in the Yangtze River basin. Theoretical and Applied Climatology 90: 13-23.
  • Wild, M., D. Folini, C. Schär, N. Loeb, E. G. Dutton, G. König-Langlo. 2013. The global energy balance from a surface perspective. Climate Dynamics 40: 3107- 3134.
  • Xu, C.Y., L. B. Gong, T. Jiang, D. L. Chen. 2006. Decreasing reference evapotranspiration in a warming climate - a case of Chang Jiang (Yangtze) River catchment during 1970-2000. Advances in Atmospheric Sciences 23 (4): 513-520.
  • Yu, Y.S., Zou, S., Whittemore, D. 1993. Non-parametric trend analysis of water quality data of rivers in Kansas. Journal of Hydrology 150 (1): 61-80.
ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-0225
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Çerezlik Ayçiçeği (Helianthus annuus L.)'nde Sulama, Azot Dozu ve Bitki Sıklığının Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri

Veli PEKCAN, Enver ESENDAL

Ege ve Akdeniz Bölgesi Börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.] Yerel Çeşitlerinin Agro-Morfolojik Karakterizasyonu

Alev KIR, Ayfer TAN, Nüket AY, Nil KORKMAZ, Mehmet GÜNDÜZ

Çerezlik Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Populasyonlarında Verim ve Verim Komponentleri Arasındaki İlişkiler

Aydın ÜNAY, Orçun POLATLI

Manisa İl ve İlçelerinde Yetiştirilen Susam Çeşitlerinin Dağılımı ve Mevcut Durumunun Araştırılması

Meltem ÜMMETOĞLU, Tuncer TASKIN, A. Şemsettin TAN

Menemen Ovasında Referans Bitki Su İhtiyacı ve Ölçülen Solar Radyasyonun Zamansal Değişimi

Eser BORA, Mine TEKELİ, Merve ETÖZ