Alev KIR, Ayfer TAN, Nüket AY, Nil KORKMAZ, Mehmet GÜNDÜZ

94113

Ege ve Akdeniz Bölgesi Börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.] Yerel Çeşitlerinin Agro-Morfolojik Karakterizasyonu

Türkiye, tahıllar, baklagiller ve diğer pek çok üretim hacmi yüksek ürün için önemli bir genetik çeşitlilik ve/veya orijin merkezidir. Anavatanı konusunda kesinlik bulunmayan börülcenin [Vigna unguiculata (L.) Walp.] Afrika orijinli olduğu görüşü hakimdir. Börülce ülkemizde yetiştirilmeye başlandıktan sonra ülke geneline yayılmıştır. Ülkemizde, doğal seleksiyon ve çiftçilerin uyguladığı yapay seleksiyon baskısı ile yetiştirildiği yörelerde zaman içerisinde o yöreye özgü olan ve yine o yöreye ait isimlerle anılan börülce populasyonları meydana gelmiştir. Ancak, özellikle uç ve uzak alanlarda Türkiye'de yerel çeşitlerin toplam sayısı azalmaktadır. Türkiye; arasında börülcenin de bulunduğu pek çok bitki için mikro gen merkezi niteliği taşır. Ek olarak, küresel ısınma nedeniyle, börülcenin önemi suyun kısıtlı olduğu alanlarda yetiştirilebilecek alternatif bir ürün olarak da artmaktadır. Araştırmada amaç, Türkiye orijinli börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.]yerel çeşitlerinin survey-toplama ve morfolojik karakterizasyonunu yaparak durum tesbitinde bulunmak ve bu sayede aksesyonların ıslah programlarında sürdürülebilir kullanımını sağlamaktır. Araştırmada, Türkiye'de börülce çeşitliliği göz önüne alınarak, börülce populasyonları için survey, toplama, üretim/yenileme ve ETAE-Ulusal Gen Bankası'nda soğuk koşullarda ex-situ koruma agro-morfolojik tanımlalar yapılarak kullanıma sunulmuştur. Ege ve Akdeniz bölgelerinden 2008-2009 yıllarında toplanan 102 materyal kalitatif ve kantitatif 48 agro-morfolojik karakter bakımından 2009'da ana ürün döneminde değerlendirilmiştir. Materyal incelenen karakterler açısından yüksek varyasyon göstermiştir.

Agro-Morphological Characterisation of Aegean and Mediterrenean Region Landraces of Cowpea [Vigna unguiculata (L.) Walp.] in Turkey

Turkey is an important center of origin and/or center of genetic diversity for cereals and legumes and many other main crops. Although the native country of cowpea [Vigna unguiculata (L.) Walp.] is uncertain and cowpea originated in Africa, where it is grown throughout the tropics and subtropics. After it was introduced into Anatolia, its cultivation spread throughout most of the country. With its widespread distribution, natural and artificial selection by farmers has resulted in a great diversity of landraces. In many regions of Turkey, diverse cowpea landraces have gradually been developed over time. But, the total number of landraces in Turkey, especially in the marginal and remote areas, appears to be declining over time. Turkey is described as microcenter for many crops including cowpea. In addition, because of global warming, importance of cowpea has been increasing as an alternative crop which can be grown under water deficit areas. The main aim of this project is to identify agro-morphological characteristics of 102 cowpea landraces [Vigna unguiculata (L.) Walp.] by screening the material under field conditions and use the raw materials for breeding activities and sustainable use and cultivation in Turkey. Given the diversity of cowpea landraces in Turkey, populations of the populations were surveyed, collected, regenerated, and conserved in cold storage conditions according to ex-situ conservation methods at the National Seed Gene Bank (Menemen-Izmir/Turkey) of the Aegean Agricultural Research Institute (AARI). Therefore seed of this landrace is currently available for research activities. Totally, 102 landrace- accessions from the Aegean and Mediterranean regions of Turkey collected during 20082009 were used to evaluate 48 qualitative and quantitative agro-morphological characteristics in the landrace samples in 2009 as main crop. Screened landraces exhibited high variation in terms of observed characters.
PDF

___

  • Addo-Quaye, A.A., A.A. Darkwa, and M.K.P. Ampiah. 2011. Performance of Three Cowpea [Vigna unguiculata (L.) Walp.] Varieties in two Agro-Ecological Zones of the Central Region of Ghana I: Dry Matter Production and Growth Analysis, APRN Journal of Agricultural and Biological Science, Vol. 6, No:2, February 2011.
  • Açıkgöz, N., M. E. Akkaş, A. F. Moghaddam ve K. Ozcan. 1994. Tarist. PC'ler icin bir agro istatistik program. Tarla Bitkileri Kongresi. 25-29 Nisan 1994. Bornova- İzmir.
  • Akdağ, C., K. Gül ve O. Düzdemir. 1996. Börülcenin [Vigna sinensis (L.) ENDL.] Tokat-Kozova Şartlarına Adaptasyonu ve Uygun Ekim Zamanının Belirlenmesi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2: 343-357.
  • Anonymous. 1983. Descriptors for cowpea, International Board for Plant Genetic Resources, Cowpea Descriptors, IBPGRI Secreteriat, Rome.
  • Anonymous. 2009. Key Access and Utilization Descriptors for Cowpea Genetic Resources, International Board for Plant Genetic Resources, Cowpea Descriptors, IBPGRI Secreteriat, Rome.
  • Boz, A.R.. 2006. Çukurova Koşullarında Ayçiçeği ve Börülcenin Hasıl Olarak Birlikte Yetiştirilme Olanaklarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Doktora tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Adana.
  • Ceylan, A. ve H. Sepetoğlu. 1984. Börülce Kültür Türleri Üzerinde Araştırmalar, E.Ü.Z.F. Dergisi 21 (2): 5-19 Cinsoy, A.S., N. Açıkgöz, M. Yaman ve A. Kıtıkı. 1997. Ege Bölgesinden Toplanan Nohut Genetik Kaynakları Materyalinin Karakterizasyonu: II Kalitatif Karakterler. Anadolu 7 (2): 1-14.
  • Clifford, H. T. and W. Stephenson. 1975. An introduction to numerical classification, Academic Press, Quebec, Canada. Daşgan, Y., S. Koç, B. Ekici, H. Aktaş, K. Abak. 2006. Bazı fasulye ve börülce genotiplerinin tuz stresine tepkileri. Alatarım 5 (1): 23-31.
  • Idahosa, D.O., J.E. Alika, and A.U. Omoregie. 2010. Genotypic Variability for Agronomic and Yield Characters in Some Cowpeas [Vigna unguiculata (L.) Walp.]. Academia Arena 2(5):22-26.
  • Labarauskas, C.K., P. Shouse, L.H. Stolzy, M.F. Handy. 1981. Protein and Free Amino Acids in Field Grown Cowpea Seeds as Affected by Water Stress at Various Growth Stages, Plant and Soil 63: 355-368.
  • Lobato, A.K.S., R.C.L. Costa, N.C.F. Oliveira, B.G. Santos Filha, M.C. Gonçalves-Vidigal, P.S. Vidigal Filho, C.R. Silva, F.J.R. Cruz, P.M.P. Carvalho, P.C.M. Santos, A. Gonela. Plant and Soil Environment 55 (4): 139-145.
  • Nielsen, S.S., W.E. Brandt, and B.B. Singh. 1993. Genetic variability for nutritional composition and cooking time of improved cowpea lines. Crop Science 33: 469- 472.
  • Ntombela, Z. 2012. Growth and Yield Responses of Cowpeas (Vigna unguiculata L.) to water Stress and Defoliation. Master Thesis. School of Agricultural, Earth and Environmental Sciences, College of Agriculture, Engineering and Science Uni. of Kwazulu- Natal, South Africa, December, 2012.
  • Odedina, J.N., T. O. Fabunmi, S. O. Adigbo, S. A. Odedina, R. O. Kolawole.2014. Evaluation of cowpea varieties [Vigna Unguiculata (L.) Walp.] for intercropping with okra (Abelmoschus esculenta, L Moench). American Journal of Research Communication (2): 91-108.
  • Omid, S. 2009. The Influence of Water Stress on Biomass and Harvest Index in Three Mung Bean [Vigna radiate (L.) R. Wilczek] Cultivars. Asian Journal of Plant Sciences 8 (3): 245-249.
  • Pekşen, A., E. Pekşen, H. Bozoğlu, 2002. Effect of sowing dates on yield and quality of cowpea (Vigna unguiculata Walp.) genotypes grown in greenhouse. Acta Horticulturae 579: 351-354.
  • Pekşen, E. and C. Artık. 2004. Comparison of Some Cowpea (Vigna unguiculata, L.) Genotypes from Turkey for Seed Yield and Yield Related Characters. Journal of Agronomy 3 (2): 137-140.
  • Pekşen, E., C. Artık, B. Palabıyık. 2005. Determination of genotypical differences for leaf characteristics in cowpea [Vigna unguiculata (L.) Walp.] genotypes. Asian Journal of Plant Sciences 4 (2): 95-97.
  • Pekşen, 2007, Yield performance of cowpea cultivars under rainfed and irrigated conditions, International Journal of Agricultural Research 2 (4): 391-396.
  • Sert, H. 2011. Hatay İli Ekolojik Şartlarında Börülce [Vigna sinensis (L.) Savi] Çeşitlerinin Tane Verimi ve Bazı Tarımsal Özellikleri Üzerine Farklı Bitki Sıklıklarının Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Konya.
  • Sneath, P.H.A. and R.R. Sokal. 1973. Numerical Taxonomy. The Principles and Practice of Numerical Classification. Freeman, San Fransisco, USA. Sousa-Majer M. J., N.C. Turner, D.C. Hardie, R.L. Morton, B.
  • Lamont and T. J. V. Higgins. 2004. Response to water deficit and high temperature of transgenic peas (Pisum sativum L.) containing a seedspeciouec a-amylase inhibitor and the subsequent effects on pea weevil (Bruchus pisorum L.) survival. Journal of Experimental Botany 55 (396): 497-505.
  • Sözen,Ö., H. Özçelik, ve H. Bozoğlu 2014, Doğu Karadeniz Bölgesi Yerel Fasulye Populasyonlarının Karakterizasyonu ve Morfolojik Değişkenliğin Ortaya Konması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 7 (1): 29-36.
  • Steel, R. G. D., and J. H. Torrie. 1980. Principles and procedures of statistics. A biometrical approach. Mc Grow-Hill Book Co. New York, USA.
  • Şehirali, S., T. Erdem, Y. Erdem, D. Kenar. 2005. Damla Sulama Yöntemi ile sulanan fasulyenin su kullanım özellikleri. Tarım Bilimleri Dergisi 11 (2): 212-216.
  • Tan, A. 1983.Sayısal Taksonomik Yöntemlerle Varyasyonun Saptanması. EBZAE, 30. Menemen, İzmir.
  • Tan, A. 2010. State of Plant Genetic Resources for Food and Agriculture. Second Report of Turkey on Conservation and Sustainable Utilization of Plant Genetic Resources For Food and Agriculture. Meta Basım. Bornova.
  • Tchiagam, J.N., J.M. Bell, A.M. Nassourou, N.Y. Nijintang, E. Youmbi. 2011. Genetic Analysis of Seed Proteins Contents in Cowpea [Vigna unguiculata (L.) Walp.]. African Journal of Biotechnology 10 (16): 3077-3086.
  • Ünlü, H. Ve H. Padem. 2005. Börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.] Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanlarında Sulu ve Kurak Koşullarda Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9 (3): 83-91.
  • Ünlü, H. Ö., H. Ünlü and H. Padem. 2006. Isparta ve yöresinde yetiştirilen börülcelerin [Vigna unguiculata L. Walp.] tohum ve bitkisel özelliklerinin saptanması, VI. Sebze Tarımı Sempozyumu, Kahramanmaraş.
  • Yagoob, H. and M. Yagoob. 2014. The effects of Water Deficit Stress on Protein Yield of Mungbean Genotypes. Peak Journal of Agricultural Science Vol. 2 (3): 30-35.
ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 1300-0225
  • Yayın Aralığı: 2
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Çerezlik Ayçiçeği (Helianthus annuus L.)'nde Sulama, Azot Dozu ve Bitki Sıklığının Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri

Veli PEKCAN, Enver ESENDAL

Manisa İl ve İlçelerinde Yetiştirilen Susam Çeşitlerinin Dağılımı ve Mevcut Durumunun Araştırılması

Meltem ÜMMETOĞLU, Tuncer TASKIN, A. Şemsettin TAN

Çerezlik Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Populasyonlarında Verim ve Verim Komponentleri Arasındaki İlişkiler

Aydın ÜNAY, Orçun POLATLI

Ege ve Akdeniz Bölgesi Börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.] Yerel Çeşitlerinin Agro-Morfolojik Karakterizasyonu

Alev KIR, Ayfer TAN, Nüket AY, Nil KORKMAZ, Mehmet GÜNDÜZ

Menemen Ovasında Referans Bitki Su İhtiyacı ve Ölçülen Solar Radyasyonun Zamansal Değişimi

Eser BORA, Mine TEKELİ, Merve ETÖZ