Murat OLGUN, A. Metin KUMLAY, ABDULLAH ÇAĞLAR, OKTAY TOMAR

Bazı buğday genotiplerinde verim ve stabilite performanslarının rank analizi ile belirlenmesi üzerine bir araştırma

Bu çalışmada 2001- 2003 yılları arasında Erzincan, Erzurum ili Ilıca, Pasinler ilçeleri, Erzincan, Muş ve Van illerinde kurulan ekmeklik buğday bölge verim denemelerinde ümitvar çeşit adayı olarak seçimi yapılan beş adet tescile aday ekmeklik buğday genotipi ile 3 adet tescilli ve 2 adet köy çeşidi olmak üzere 5 adet ekmeklik buğdayın verim ve rank stabilitesi açısından kabiliyetleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Muş ili en fazla verim elde edilen il, rank stabilitesi açısından incelenen yöreler için en stabil genotip Doğu-88 ve Palandöken-97 genotipler olduğu belirlenmiş olup bu iki genotipin bölgemizde en uygun ve en stabil genotipler olarak ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

uyum, sıralama, kararlılık, buğday, verim, Erzincan, Muş (şehir), genotip

Determination of yield and stability performance of certain wheat genotypes by rank analysis

The purpose of this study was to determine yield performance and stability of 10 bread wheat cultivars (5 promising genotypes, 3 released and 2 local culiivars) in terms of rank stability on regional yield trials in İlıca, Pasinler, Muş, Van and Erzincan locations between 2001.-2003. It was concluded that Muş province is the best location for yield and Palandöken-97 and Doğu-88 cultivars showed maximum stability, wide adaptation ağabeylity for rank analysis, and could be recommended to region.

Keywords:

adaptation, ranking, stability, wheat, yields, Erzincan, Mus (city), genotypes,

PDF

___

1. Akkaya, A. 1994. Erzurum koşullarında farklı ekim sıklıklarının iki kışlık buğday çeşidinde verim ve bazı verim unsurlarına etkisi. Doğa, Türk Tarım ve Orman. Derg. 18: 161-168.
2. Akkaya, A. ve Ş. Akten. 1989. Erzurum kıraç şartlarında farklı ekim zamanlarının kışlık buğdayın verim ve verim öğelerine etkisi. Doğa, Türk Tarım ve Orman. Derg. 13: 913-924.
3. Altay, F. 1987. Kışlık buğdayda verim stabilitesi, Türkiye Tahıl Simpozyumu 6-9 Ekim, Bursa.
4. Anonim. 2003. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Faaliyet Raporu.,Erzurum.
5. Anonim. 1994. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 1994 Yılı Faaliyet Raporu.
6. Anonim. 2001. Tarımsal Yapı ve Üretim, D.İ.E. Yay., Ankara.
7. Bhatt, G. M. and N. F. Derera. 1987. Genotype x environment interactions for, heritabilities of, and correlations amoung quality traits in wheat. Euphtica. 24: 597-604.
8. Bhullar, G. S., S. Ranvir, and K. S. Gill. 1983. Stability analysis in durum wheat. Indian J. Genetics and Plant Breeding. 43 (2): 246-251.
9. Partigöç, F. ve M. Olgun. 1999. Bazı buğday genotiplerinde verim stabilitesi üzerine bir araştırma. Orta Anadolu'da tarımın Sorunları ve Çözüm Yollan Sempozyumu, 8-11 Haziran 1999: 597-601, Konya.
10.Ketata, H. S., K. Yau, and M. Nachit. 1989. Relative consistency of performance across environment. In proc. Int. Symp. Physiol. Breed. Winter cereals for stressed environments. Montpiller.
11.Kıral, A. S. ve H. Özcan. 1990. Erzurum Kıraç Şartlarında Lancer Kışlık Ekmeklik Buğday Çeşidinde Tohum, Fosfor ve Azot Uygulama Miktarları. Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enst. Yay. No, 5, Erzurum.
12.Mead, R., R. N. Curnow, and A. M. Hasted. 1994. Statistical Methods;in Agriculture and Experimental Biology, Second Edition, Chapman & Hall, p 412.
13.Miezan, K., G. A. Milliken, and G. H. Liang. 1976. Using regression coefficient as a stability parameter in plant breeding programs. Theor. Appl. Genet. 54: 7-9.
14.Nijar, G. S., G. S. Bhullar, K. S. Gill, and D. S. Pannu. 1986, Genotype x environment interactions in durum wheat. J. Research Punjab Agricultural University., 23 (4): 535-543.
15.Olgun, M., F. Partigöç, T. Yıldırım, M. Taçoğlu, ve A. M. Kumlay. 1998. Doğu Anadolu Bölgesinde buğdayın verim potansiyeli. Doğu Anadolu Tarım Kongresi, 14-18 Eylül 1998, Erzurum.
16.Olgun, M., Y. Serin ve F. Partigöç. 1999. Doğu Anadolu Bölgesi'nde Buğdayda İklim-Verim İlişkisi. GAP 1. Tarım Kongresi, Harran Ü. Z. F. 26-28 Mayıs 1999: 805-813, Şanlıurfa.
17.Olgun, M., Y. Serin, T. Yıldırım ve A. M. Kumlay. 2000. Drought and Wheat Yield In Eastern Anatolia. 2th International Symposium ön new technologies for Environmental and Agro-Applications. 18-20 October 2000: 281-288, Tekirdağ
18.Olgun, M., T. Yıldırım ve M. Turan. 2005. Adaptation of wheat genotypes (Triticum aestivum L.) to cold climate. Acta Agric. Scandinavica. Section B - Plant Soil Science. 55: 9-15.
19.Singh, P. K., and P. L. Gautam. 1986. Genotype environment interactions in durum wheat germlasm. Crop Improvement. 13 (2): 213-214.
20.Yates, F., and W. G. Cochran. 1938. The analysis of groups of experiments. J. Agric. Sci. 28: 556-580.