Süleyman GİRGİN, Mehmet TUNA, Zülfer ERDEM

ÖĞRETMENLERİN COVİD-19 AŞISINA YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Kişilerin bir olguya yönelik tutumları ile bu tutumlarının olumlu ya da olumsuzluğunu etkileyen faktörlerin bilinmesi yapılacak çalışmalarda doğru yönde tutum arttırıcı tedbirler alınmasını sağlayacaktır. Covid-19 pandemisi toplumun neredeyse tamamını etkilemektedir. Öğretmenlik mesleğinin toplumca örnek alınan bir statüye sahip olması, öğrencileri ve ailelerini etkileyen konumda olması sebebiyle toplum sağlığı açısından öğretmenlerin aşıya karşı tutumları büyük önem arz etmektedir. Öğretmenlerin tutumlarının tespit edilerek bunu etkileyen faktörlerin bilinmesi, tutumlarının olumlu yönde geliştirilme çalışılmalarında neler yapılması gerektiğine dair önemli fikirler verecektir. Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin Covid-19 aşısına yönelik algı ve tutumlarının incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Balıkesir’in farklı ilçelerinde görev yapan ve farklı branşlarındaki 86 öğretmen oluşturmaktadır. Öğretmenlerin cinsiyet, branş, meslekteki kıdem ve medeni durum değişkenleri üzerinden farklılıklar incelenmiştir. Araştırma deseni olarak karma yöntem desenlerinden “Yakınsayan Paralel Desen” kullanılmıştır. Çalışmanın nicel verilerini toplamak için Geniş ve arkadaşları tarafından uyarlanan “Covid-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği” kullanılmış olup nitel verileri toplamak için ise 4 açık uçlu soru sorulmuştur. Açık uçlu sorular betimsel analiz yöntemi kullanılarak, “Covid-19 Aşısına Yönelik Tutumlar Ölçeği” ile toplanan veriler SPSS 24 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Veri analizleri sonucunda çalışma grubunun Covid-19 aşısına yönelik tutumları ortaya konmuştur. Değişkenler arasındaki farklılıklar bağımsız örneklem T testi ve Tek yönlü varyans (ANOVA) testi ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularında öğretmenlerin aşıya yönelik tutum ortalamalarının orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Çalışma gurubunu oluşturan öğretmenlerin Covid-19 Aşısına yönelik tutumlarına dair ölçek bulguları incelendiğinde; kadın ve erkek öğretmenler arasında, evli ve bekâr bireyler arasında anlamlı bir fark olmadığı ancak kıdem düzeyine göre ve branşlara göre ölçek bulguları incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin açık uçlu sorulara verdikleri cevaplar incelendiğinde ise; aşı olan öğretmenlerin %72 sinin daha güvenilir buldukları için ve/veya yurtdışı çıkışlarında mRNA aşısının kabul edilmesinden dolayı mRNA aşısını tercih etmiş oldukları, henüz aşı olmamış öğretmenlerin %65 inin Türk aşısını bekledikleri, aşı olmak istemeyen öğretmenlerin aşı hakkındaki seminerlere katılmak isteyip istemedikleri hususu değerlendirildiğinde ise aşı olmamış öğretmenlerin, aşı hakkında otorite sahiplerinin seminerlerine katılmak istedikleri ancak aşı hakkındaki düşüncelerinin değişmeyeceğini belirttikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Pandemi, Covid-19, Aşı, Öğretmen, Tutum

EXAMİNİNG TEACHERS' ATTİTUDES TOWARDS COVİD-19 VACCİNE İN TERMS OF DİFFERENT VARİABLES

Knowing the attitudes of people towards a phenomenon and the factors that affect their positive or negative attitudes will ensure that the right attitude-enhancing measures are taken in the studies to be carried out. The Covid-19 pandemic have affected almost the entire society. Teachers' attitudes towards vaccines are of great importance in terms of public health, since the teaching profession has a socially exemplary status and is in a position to affect students and their families. Determining the attitudes of teachers and knowing the factors affecting this will create important ideas about what should be done in trying to improve their attitudes in a positive way. The aim of this study is to examine teachers' perceptions and attitudes towards the Covid-19 vaccine. The study group of the research consists of 86 teachers working in different districts of Balıkesir and in different branches. Differences in teachers' gender, branch, professional seniority and marital status have been examined. “Converging Parallel Pattern”,which is one of the mixed method patterns, has been used as the research design. To collect the quantitative data of the study, the “Attitudes Towards Covid-19 Vaccine Scale” adapted by wide at all has been used, and 4 open-ended questions have been asked to collect the qualitative data. By using the descriptive analysis method of open-ended questions, the data collected with the “Attitudes Towards Covid-19 Vaccine Scale” have been analyzed with the SPSS 24 statistical program. As a result of data analysis, the attitudes of the study group towards the Covid-19 vaccine have been revealed. Differences between variables were analyzed with independent sample test and One-way variance (ANOVA) test. In the findings of the research, it has been determined that the average of the teachers' attitudes towards the vaccine is at a moderate level. When the scale findings regarding the attitudes of the teachers constituting the study group towards the Covid-19 Vaccine are examined; It is seen that there is no significant difference between female and male teachers, between married and single individuals, but when the scale findings have been examined according to seniority level and branches, there is a statistically significant difference. When the answers given by the teachers to the open-ended questions are analyzed; it is evaluated whether 72% of the teachers who have been vaccinated prefer the mRNA vaccine because they find it more reliable and because the mRNA vaccine is accepted when they go abroad, 65% of the teachers who have not yet been vaccinated are waiting for the Turkish vaccine to be released, and whether the teachers who do not want to be vaccinated want to attend seminars about the vaccine. It has been observed that teachers who have not been vaccinated stated that they want to attend the seminars of authority holders about vaccines, but that their thoughts on vaccine will not change.

Keywords:

Pandemic, Covid-19, Vaccine, Teacher, Attitude,

PDF

___

Argüt, N., Yetim, A. & Gökçay, G. (2016). Aşı Kabulünü Etkileyen Faktörler. Çocuk Dergisi, 16 (1), 16-24. DOI: 10.5222/j.child.2016.016 Erişim Tarihi: 12.01.2022, Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jchild/issue/57053/803601
Arık, S., Karakaya, F., Çimen, O. & Yılmaz, M. (2021). Covid-19 Pandemi Sürecinde Uygulanan Uzaktan Eğitim Hakkında Ortaöğretim Öğrencilerinin Görüşlerinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41 (2), 631-659. Erişim Tarihi: 28.01.2022, Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/article/926838
Budak, F. ve Korkmaz, Ş. (2020). “COVID-19 Pandemi Sürecine Yönelik Genel Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği”, Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi, (1), 62-79. Erişim Tarihi: 18.01.2022, Erişim adresi: https://doi.org/10.35375/sayod.738657
Çıtak, G. & Duran Aksoy, Ö. (2021). Aşılamada Önemli Bir Engel: Aşı Reddi. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7 (2), 15-20. Erişim Tarihi: 14.01.2022, Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusaglik/issue/59791/798807
Dünya Sağlık Örgütü, (DSÖ), Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) Gösterge Paneli, Erişim Tarihi: 29.03.2022, Erişim adresi: https://covid19.who.int/
Geniş, B., Gürhan, N., Koç, M., Geniş, Ç., Şirin, B., Çırakoğlu, O. C., & Coşar, B. (2020). Development of Perception and Attitude Scales Related with COVID-19 Pandemia. Pearson Journal of Social Sciences - Humanities, 5(7), 306-328. doi: 10.46872/pj.127 DOI: 10.46872/pj.127 Erişim Tarihi: 12.01.2022, Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/covid-19-asisina-yonelik-tutumlar-olcegi
Gür, E. (2019). ‘‘Aşı Kararsızlığı-Aşı Reddi’’. Türk Pediatri Arşivi, 54 (1), 1-2 Erişim Tarihi: 18.01.2022, Erişim adresi: turkarchpediatr.org/Content/files/sayilar/24/TPA_54_1_1_2(1).pdf
Gürbüz, Y., Tütüncü, E. E., Şencan, İ., Şendağ, E., Callak, F., Sevinç, G., ve Tekin, A. (2013). İnfluenza A (H1N1) 2009 pandemisinde hastane çalışanlarının grip aşısına yaklaşımlarının araştırılması. Pamukkale Tıp Dergisi, (1), 12-17. Erişim Tarihi: 27.01.2022, Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/patd/issue/35373/392781
İBB. (2020). İstanbul'da Koronavirüs Algı, Beklenti ve Tutum Araştırması, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Planlama Ajansı ve İstanbul İstatistik Ofisi, Kasım 2020. Erişim Tarihi: 29.03.2022, Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/ viewer.html?pdfur l=https%3A%2F% 2Fmediabox.ibb.gov.tr%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F11%2FIstanbulda-Koronavirus-Algi-Beklenti-ve-Tutum-Arastirmasi-Kasim-2020.pdf&clen=57922276&chunk=true
Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Yeni İnsan ve İnsanlar (10.Basım), İstanbul: Evrim Yayınları.
Kutlu, H.H. ve Altındiş, M. (2018). “Aşı Karşıtlığı”. Flora Dergisi, 23 (2), 47-58. Erişim Tarihi: 02.02.2022, Erişim adresi: http://www.floradergisi.org/managete/fu_folder/2018-02/2018-23-02-047-058.pdf
Temel, M. K. ve Ertin, H. (2020). 1918 Grip Pandemisi Kıssasından COVID-19 Pandemisine Hisseler. Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences, Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi (COVID 19 Özel Sayısı), 63-78. DOI: 10.21673/anadoluklin.716868, Erişim Tarihi: 07.01.2022, Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1043358
T.C. Sağlık Bakanlığı, COVID 19 Bilgilendirme Sayfası, Erişim Tarihi: 29.03.2022, Erişim adresi: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html
Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Uslu, Y., Yılmaz, E. & Altun, U. (2021). Sağlık Yönetimi ve İnsan Kaynakları Yönetimi Öğrencilerinin Covid-19'un Kontrolüne ve Aşısına Yönelik Algı ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10 (3), 383-397. Erişim Tarihi: 27.01.2022, Erişim adresi: https://doi.org/10.37989/gumussagbil.908459
Ülgen, G. (1995). Eğitim Psikolojisi: Birey ve Öğrenme. Ankara: Bilim Yayınları.
Yıldız Z., Gencer E. & Gezegen N. F. (2021). Covid 19 pandemi sürecinde geliştirilen aşılara karşı bireylerin tutumlarının değerlendirilmesi üzerine uygulamalı bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(3), Erişim Tarihi: 07.01.2022, Erişim adresi: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/viewer.html?pdfurl=https%3A%2F%2Fdergipark.org.tr%2Ftr%2Fdownload%2Farticle-file%2F1681076&chunk=true&pdffilename=10.36362-gumus.908755-1681076.pdf
Yılmaz H. İ., Turğut B. vd. (2021). Türkiye’de İnsanların COVID-19 Aşısına Bakışı. Dicle Tıp Dergisi / Dicle Med J (2021) 48 (3) : 583-594. DOI: 10.5798/dicletip. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1945864