Osmanlıca Gazetelerdeki Personel İlanlarının İçerik Değerlendirmesi: 1909-1924

Bu makale, Osmanlı\'nın son döneminde ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında yayımlanan personel ilanlarının içerik analizini konu edinmiştir. Araştırmanın niceliksel değerlendirmesi 1909-1924 yılları arasında Osmanlıca yayımlanan 125 personel iş ilanı ve bu ilanlarda yer alan 173 farklı personel talebine dayanmaktadır. Araştırmada örnek ilanlar içerik açısından değerlendirilerek o dönemde hangi pozisyonlara eleman arandığı, bu elemanların hangi bilgi ve becerilere sahip olmasının istendiği, adayların istenilen niteliklere sahip olup olmadıklarının nasıl değerlendirildiği hususlarının açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmaya konu personel ilanlarında 25 yıl boyunca aranan elemanların niteliklerinde önemli değişmeler olmamıştır. En çok eleman talebinde bulunan kurumlar Maarif Nezareti ve Düyun-u Umumiye İdaresi’dir. Kamu kurumlarının eleman seçiminde eğitim durumu ve sınavda başarılı olma şartı öne çıkarken, özel sektörün eleman seçiminde ise yetkinlik ve beceri gerekleri öne çıkmıştır.

The Content Analysis of Job Advertisements in Newspapers Published in the Ottoman Turkish between 1909 and 1924

This article focuses on the content analysis of job advertisements published in the late Ottoman period and in the early years of the Republic. The quantitative evaluation of the research is based on 125 advertisements published in Ottoman Turkish in between 1909 and 1924 and on 173 different positions that taok place in these advertisements. In the research, by evaluating the example advertisements in terms of their contents, the aspects of for which positions employees were sought knowledge and skills required from employee and the procedures candidates were evaluated. In the said period, there was no significant change in terms of the qualification required from the candidates. The Ministry of National Education and the Ottoman Public Debt Administration were the institutions with highest demand for employees. While public institutions sought the required education and success in exam, competence and skills came first fo the private sector.

___

  • Aktar, Ayhan (1998), Şark Ticaret Yıllıkları'nda "Sarı Sayfalar": İstanbul'da Meslekler ve İktisadi Faaliyetler Hakkında Bazı Gözlemler, 1868-1938, Toplum ve Bilim, Sayı 76, Bahar, s. 105-143.
  • Bennett, Roger (2002), Employers’ Demands for Personal Transferable Skills in Graduates: A Content Analysis of 1000 Job Advertisements and an Associated Empirical Study, Journal of Vocational Education and Training, Vol. 54, No: 4, s. 457- 475.
  • Çamdereli, Mete (2010), Reklamın İlk Kitabı: İlanat-ı Fenni, Grafik Tasarım Degisi, Sayı 37, s. 84-88.
  • Çamdereli, Mete - Varlı, Murat (2009), Reklam Dergi ve Gazeteleri, Rasyo Yayınları, İstanbul.
  • Dijk, Teun A. Van (1993), Principles of Critical Discourse Analysis, Discourse & Society, Cilt 4, Say 2, s. 249 - 283.
  • Doğaner, Yasemin (2012), Hürriyet ve Modernleşme Enstrümanı Olarak Osmanlı’da Basın, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 29, Sayı 1, Haziran, s. 109 - 121.
  • Dorfler, Laura - Werfhorst, Herman G. van de (2009), Employers’ Demand for Qualifications and Skills Increased Merit Selection in Austria, European Societies, Cilt 11, Sayı 5, s. 697-721.
  • Er, Mutlu (2013), Osmanlı Dönemi Ticarî İlanlarının Göstergebilimsel Açıdan Çözümlenmesi, Milli Folklor Dergisi, Cilt 2, Sayı 100, s. 87-89.
  • Erdem, Barış - Gezen, Tuba (2014), Turizm İşletmelerine Yönelik İş İlanlarının İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi, Int. Journal of Management Economics and Business, Cilt 10, Sayı 21, s. 19-42.
  • İkdam Gazetesi (1923), Sayı 17, Ağustos.
  • Kaplan, Amy B. - Aamodt, Michael G.- Wilk, Doreen (1991), The Relationship Between Advertisement Variables and ASpplicant Responses to Newspaper Recruitment Advertisements, Journal of Business and Psycholgy, Cilt 5, Sayı 3, s. 383-395.
  • Kolay, Arif - Hızal, Dündar - Dura, Burkay - Arslan, Murat (2011), İlan-ı Ticaret Resimli İlanlar Perspektifinde Osmanlı'dan Cumhuriyet'e İstanbul Ticarî Hayatı, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
  • Kuokkanen, Anna - Varje, Pekka - Vaananen, Ari (2012), Transformation of the Finnish Employee Ideal in job Advertisements From 1944 to 2009, Acta Sociologica, Cilt 56, Sayı 3, s. 213-226.
  • Mayring, Philipp (2004), "Qualitatvie Content Analayses", Flick, Uwe - Kadroff, Ernst von - Steinke Ines (Ed.), A Companion to Qualitatvie Research Sage Publications, London, s. 266-269.
  • Özdemir, Hüseyin (2013), Osmanlı Devleti'nde Bürokrasi, ÖKM Yayınları, İstanbul.
  • Özdemir, Serdar (2008), Osmanlı Devletinde Devşirme Sistemi, Rağbet Yayınları, İstanbul.
  • Öztürk, Serdar (2011), "İlanatlar, Türk Reklamcılığı ve Sosyal Dönüşüm", Kolay, Arif - Hızal, Dündar - Durak, Burkay - Arslan, Murat (Ed.), İlan-ı Ticaret Resimli İlanlar Perspektifinde Osmanlı'dan Cumhuriyet'e İstanbul Ticarî Hayatı, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul; s. 12 - 24.
  • Rear, David (2013), Converging Work Skills? Job Advertisements and Generic Skills in Japanese and Anglo–Saxon Contexts Asian Business & Management, Sayı 12, s. 173–196.
  • Stone, Raymond J. (2008), Human Resource Management, Wiley & Sons, Australia.
  • Tanin Gazetesi (1917 - 3153, Eylül).
  • Tanin Gazetesi (1917 - 3155, Eylül).
  • Tanin Gazetesi (1917 - 3166, Teşrinievvel).
  • Tanin Gazetesi (1917 - 3187, Teşrinievvel).
  • Tanin Gazetesi (1917 - 3249, Kânunuevvel).
  • Tanin Gazetesi (1917 -3499, Teşrinievvel).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3460, Temmuz).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3463, Ağustos).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3479, Ağustos).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3499, Eylül).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3507, Eylül).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3517, Eylül).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3524, Teşrinievvel).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3532, Teşrinievvel).
  • Tanin Gazetesi (1918 - 3540, Teşrinievvel).
  • Varol, Özge (2008), II. Abdülhamit Döneminde Düyun-u Umumiye İdaresi'nin Kuruluşu ve İşleyişi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Yeni Tasvir-i Efkâr (1909 - 143, Teşrinievvel).
  • Yeni Tasvir-i Efkâr (1909 - 148, Teşrinievvel).
  • Yeni Tasvir-i Efkâr (1909 - 205, Kânunuevvel).
  • Yeni Tasvir-i Efkâr (1909 - 47, Temmuz).
  • Yeni Tasvir-i Efkâr (1910 - 244, Kânunusani).
  • Yeni Tasvir-i Efkâr (1910 - 310, Mart).
  • Yeni Tasvir-i Efkâr (1910 - 312, Mart).
  • Yeni Tasvir-i Efkâr (1911 - 479, Kânunusani).
  • Zhang, Yan - Wildemuth, Barbara M. (tarih yok). Qualitative Analysis of Content. https://www.ischool.utexas.edu/~yanz/Content_analysis.pdf (30.07.2014).