“Hizmetlimin Biçtiği Çimenler”: John Locke’ta Mülkiyet Hakkının Temellendirilmesindeki Bazı Açmazlar Üzerine
Bu makalede, John Locke’un Hükümet Üzerine İkinci İnceleme adlı temel eserindeki özel mülkiyet ‘hakkı’ kavramlaştırması ele alınmaktadır. Artık zamanımızın neredeyse en doğal, değer-bağımsız ve dokunulmaz kabul edilen hakkı olan özel mülkiyetin haklaştırılma süreci, Locke özelinde, başlangıcından itibaren izlenmektedir. Bu süreçteki mantıksal süreksizliklere, kopukluklara, geçişsizliklere dikkat çekilmekte, hakkın yalın hali, yani ‘çıplak’ sav hali gözler önüne serilmekte ve bu düzeyde Locke’un yaşadığı dönem ve toplumda hâkim olan ve kuramında da örtük halde işleyen varsayımlara işaret edilmektedir. Locke’un teorisinde ahlaki bir ödevden (Tanrı’nın insanlara ‘kendini esirgeme-yaşatma’ buyruğu) ve doğa yasasından türetilen ve varoluşu emeğe borçlu olduğu savlanan mülkiyet hakkının, doğa yasalarının sınırlılıklarıyla açık tutarsızlıklar içerdiği ve Locke’un teorisinde söz konusu örtük varsayımların, düşünürü, kendi argümantasyonundaki tutarsızlıkları görebilmekten alıkoyduğu savunulmaktadır.
“The Turfs My Servant Has Cut”: On Some Dilemmas of the Justification of the Right to Private Property in John Locke
In this paper, the conceptualization of the right to private property in John Locke’s Second Treatise of Government will be discussed. The process of becoming the private property into a right will be followed in Locke’s theory from the beginning on. Pointing out the logical discontinuities and ruptures, it is aimed to deal with the right to private property at the level of its bare situation of an assertion and to show how the tacit assumptions of the society and era in which Locke lived affected his theory of private property. It will be argued that the operation of these tacit assumptions within Locke’s theory generated open inconsistencies and prevented Locke to see such inconsistencies.
___
- Çakmakkaya, E. (2017). “Özel Mülkiyet Bağlamında Özgürlük Sorununa Bir Bakış:
Locke ve Rousseau’da Köle-Efendi İlişkisi”. Dört Öge, 113-130.
- Day, J. P. (1966). “Locke on Property”. The Philosophical Quarterly, 16(64), 207-220.
- Değirmencioğlu Yıldız, B. (2016). “John Locke’ta Doğa Durumu ve Direnme Hakkı”.
Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(3), 375-410.
- Dunn, J. (1967). “Consent in the Political Theory of John Locke”. The Historical Journal,
10(2), 153-182.
- Geçit, B. (2014). “John Locke’da Mülkiyet Hakkının Sınırları: Doğal Hukuk Temelinde
Bir Değerlendirme”. Beytulhikme, 4(1), 91-113.
- Hampsher-Monk, I. (2004). “John Locke”. Modern Siyasal Düşünce Tarihi: Hobbes’tan
Marx’a Büyük Siyasal Düşünürler. (Çev. N. Arat ve D. Hakyemez). İstanbul: Say Yayınları,
99-153.
- Jameson, F. (1994). The Seeds of Time. New York: Columbia University Press.
- Locke, J. (1996). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme. (Çev. V. Hacıkadiroğlu). İstanbul:
Kabalcı Yayınevi.
- Locke, J. (1999). Tabiat Kanunu Üzerine Denemeler. (Çev. İ. Çetin). İstanbul: Paradigma
Yayınları.
- Locke, J. (2004). Hükümet Üzerine İkinci İnceleme. (Çev. Fahri Bakırcı). Ankara: Babil
Yayınları.
- Locke, J. (2007). Hükümet Üzerine Birinci İnceleme. (Çev. Fahri Bakırcı). Ankara: Kırlangıç
Yayınları.
- Macpherson, C. B. (1964). The Political Theory of Possesive Individualism: Hobbes to
Locke. Oxford: Oxford University Press.
- Murteza, G. (2012). “John Locke’da Sömürgecilik ve Mülkiyet İlişkisi”. KutadguBilig,
21, 371-388.
- Olivecrona, K. (1974). “Locke’s Theory of Appropriation”. The Philosophical Quarterly,
24(96), 220-234.
- Rousseau, J. J. (2013). İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı. (Çev. R. N. İleri). İstanbul:
Say Yayınları.
- Sabine, G. (1969). “Halifax ve Locke”. Siyasal Düşünceler Tarihi: Yeniçağ (Cilt II).
(Çev. A. Öktem). Ankara: Türkiye Siyasi İlimler Derneği Yayını, 203-228.
- Sreenivasan, G. (1995). The Limits of Lockean Rights in Property. New York: Oxford
University Press.
- Tully, J. (2006). A Discourse on Property: John Locke and His Adversaries. New York:
Cambridge University Press.
- Waldron, J. (1979). “Enough and as Good Left for Others”. The Philosophical Quarterly,
29(117), 319-328.
- Waldron, J. (2010). “Locke, Tully ve Mülkiyetin Düzenlenişi”. (Çev. H. Bravo). Flsf
Dergisi, 9, 119-129.
- Žižek, S. (2012). “The Spectre of Ideology”. Mapping Ideology (Ed. S. Žižek). London:
Verso Books, 1-34.