Sovyet Rusya'nın İnşasında Frunze'nin Rolü

ERusya’da XIX-XX. yüzyıldaki Sosyalist propagandanın, ekonomik buhranın ve savaşın, karakterine yön verdiği kişilerden biri de Mihail Vasilyeviç Frunze’dir. Marx, Lenin ve Plehanov’un revaçta olduğu yıllarda, onların fikirleriyle büyüyen Frunze, Rus Devrimi sürecinde yürüttüğü ajitasyon faaliyetleriyle ön plana çıkan ve zaman içinde gösterdiği başarılarla önce Kızıl Ordu saflarında görevlendirilen ardından da Troçki’nin yerine Savaş Komiserliği’ne kadar yükselecek olan bir Bolşevik liderdir. İlk olarak proletaryanın iktidarı ele geçirmesi maksadıyla halk milislerinin kurulması ve proleterin silahlandırılması fikrinin uygulayıcısı olarak karşımıza çıkmıştır. Profesyonel bir devrimci olan Frunze, işçi, köylü ve askeri, Sosyalist devrime hazırlamıştır. Devrimden sonra ise ortaya çıkan karşı-devrim hareketinin bastırılmasında görev almıştır. Resmi olarak askeri kariyerinin başladığı Rus İç Savaşı’nda, anti-Sovyet Beyazlara karşı Doğu Cephesi, Türkistan Cephesi ve Güney Cephesi’nde savaşmıştır. Doğu Cephesi’nde Aleksandr Kolçak, Türkistan Cephesi’nde Beyaz Kazaklar ve Güney Cephesi’nde Vrangel’e karşı başarılı operasyonlar yürüterek, “Sosyalist Anavatan”ın inşasına katkı sağlamıştır. Bu çalışmada Türkçe literatürde daha çok Türkiye’deki elçilik göreviyle tanıtılan Frunze’nin, devrimci kişiliği ve eylemleri irdelenerek, onun Sovyet iktidarının kuruluşundaki propaganda hayatına ve askeri faaliyetlerine yer verilmiştir. Araştırma yürütülürken özellikle Rusça biyografik kaynaklar ve derlemelerden yararlanılmış, bunun yanı sıra döneme genel açıdan ışık tutacak kaynaklar kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Frunze, Bolşevik, Rus İç Savaşı, Kızıl Ordu, Sovyet

THE ROLE OF FRUNZE IN THE CONSTRUCTION OF SOVIET RUSSIA

The economic depression, war, and socialist propaganda in Russia in the 19th-20th century determined the character of Mikhail Vasilyevich Frunze. Frunze, who was raised with the ideas of Marx, Lenin, and Plekhanov during their heyday, was a Bolshevik leader who rose to prominence with his agitation activities during the Russian Revolution and who was first appointed to the ranks of the Red Army and later to replace Trotsky as the War Commissar.He first appeared as the implementer of the idea of arming the proletariat and created the people's militia with the aim of the seizure of power by the proletarian. As a professional revolutionary, Frunze prepared workers, peasants, and soldiers for the coming Socialist Revolution. After the revolution, he took part in suppressing the counter-revolution that emerged in Russia. During the Russian Civil War when he officially began his military career, he fought on the Eastern Front, the Turkestan Front, and the Southern Front against the anti-Soviet Whites. He conducted successful operations against Alexander Kolchak on the Eastern Front, the White Cossacks on the Turkestan Front, and Pyotr Wrangel on the Southern Front. In this article, the role of Frunze in the construction of Soviet Russia was discussed.

Keywords:

Frunze, Bolshevik, Russian Civil War, Red Army, Soviet,

PDF

___

Arhangelski, Vladimir (1970). Frunze. Moskva: Molodaya Gvardiya.
Aslan, Yavuz (2021). E.T. 9.11.2021. “Mihail Vasilyeviç Frunze (1885-1925)”, https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/mihail-vasilyevic-frunze-1885-1925/
Berezov, Pavel (1947). Mihail Vasilyeviç Frunze. Moskva: İzdatelstvo Moskovski Raboçiy.
Bushkovitch, Paul (2016). Rusya’nın Kısa Tarihi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Frunze, Mihail Vasilyeviç (1937). O Molodeji. Moskva: Molodaya Gvardiya.
Golubev, A.V. (1985). “Polkovodets, Ne Znavşiy Porajeniy”. M.İ. Vladimirov (Sost), O Mihaile Frunze: Vospominaniya, Oçerki, Stati Sovremennikov. Moskva: İzdatelstvo Politiçeskoy Literaturı.
Gromov, Aleks Bertran (2017). Narkom Frunze. Moskva: Tsentrpoligraf.
Hamburg, İ.K. (1985). “Stoykiy Borets”. M.İ. Vladimirov (Sost), O Mihaile Frunze: Vospominaniya, Oçerki, Stati Sovremennikov. Moskva: İzdatelstvo Politiçeskoy Literaturı.
Kurat, Akdes Nimet (2014). Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar. Ankara: TTK.
Kydyralieva, Saltanat (2015). Türk ve Rus Kaynaklarına Göre Türkistan’da Basmacı Hareketi (1916-1924). Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Lafleur, Thomas Michael (2004). Mikhail Frunze and the Unified Military Doctrine. Doctoral Dissertation, Kansas: Fort Leavenworth.
Lebedev, Vyaçeslav (1960). Frunze. Moskva: Molodaya Gvardiya.
Lenin, Vladimir İlyiç (1989). Nisan Tezleri ve Ekim Devrimi. (Çev.: Muzaffer Erdost). İstanbul: Sol Yayınları.
M.V. Frunze Pyataya Godovşina Sovyetskoy Vlasti. (1960). Moskva: Gospolitizdat.
Mihail Vasilyeviç Frunze Jizn i Deyatelnost v Fotografiyah i Dokumentov. (1973). Moskva: İzdatelstvo Politiçeskoy Literaturı.
Ministerstvo Oboronı SSSR (1985). M.V. Frunze na Vostoçnom Fronte: Sbornik Dokumentov. Kuybışevskoe Knijnoe İzdatelstvo.
Rabinowitch, Alexander (2017). Devrime Doğru. (Çev.: Serpil Pehlivan). İstanbul: Yordam Kitap.
Rabinowitch, Alexander (2018). Bolşevikler İktidarda. (Çev.: Can Saday, Hakkı Başgüney, Nihan Elmas). İstanbul: Yordam Kitap.
Sadıgov, Ramin (2020). Kanlı Dört Yıl-Rus İç Savaş Tarihi (1917-1920). Ankara: Nobel Yayınları.
Vladimirov, M.İ., İvanov, A.E., İvanov, A.P., Kanevski, B.M., Kartavtsev, İ.İ., Lipitski S.V… (1984), M.V. Frunze Voyennaya i Politiçeskaya Deyatelnost, Voenizdat: Moskva.