Orhan Veli Kanık’ın Hoşgör Köftecisi Adlı Hikâye Kitabı Üzerine Bir İnceleme

Garip akımının öncülerinden olan ve daha çok şair kimliği ile tanınan Orhan Veli, şiirlerinde sıradan insanların kaygı ve endişelerini kaleme almış, şiiri şairane üslubundan çıkarmış, herkesin anlayabileceği ve kendinden bir şeyler bulabileceği anlama dayalı şiirler oluşturmuştur. Şiirlerindeki bu insanların günlük hâllerini ve olaylara bakışını başarılı bir şekilde işlemiştir. Şiirlerinin yanı sıra hikâye de kaleme almış olan sanatçının görece bakir bırakılan bu hikâyeleri üzerine bir çalışma yapılmamış olması ve edebiyat dünyasında hikâyeleriyle de var olan bir Orhan Veli anlatmak için bu makale kaleme alınmıştır. Şiirlerindeki aleladelik ve sıradanlık sanatçının hikâyelerinde de görülür. Fakat bu sıradanlık hiçbir hikâyesine basitliğe sebep olmamış aksine temaları ince ve sık dokumasını sağlamıştır. Hikâyelerinin türü durum hikâyesi olmakla birlikte yaptığı insan tasvirleri ve bu insanların olay karşısında takındıkları tavır psikanalitik açıdan da incelenmeye değerdir. Bu makaledeki hikâyeler, alt başlıklara yer vermeden yapısal açıdan incelenmeye çalışılmıştır. Hikayelerinin çoğunda alt metin olarak işlediği sosyal mesajlar zamanın sosyal hayatı içerisinde değerlendirilmelidir. Güçlü gözlem yeteneği sanatçının hikâyelerini esprili bir dille anlatmasını sağlamış Toplumcu Gerçekçilerden temayı anlatmadaki üslubu yönüyle ayrılmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Orhan Veli, hikâye, yapı, inceleme

Study on Orhan Veli Kanik’s Story Book “Hoşgör Köftecisi”

Known as a poet, Orhan Veli, who is pioneer of literary movement called “Garip” drew up ordinary people’s anxiety and wrote understandable, narrative poems. He successfully demonstrated people’s daily life and their point of view. Besides his poems, he wrote stories but they have remained untouched and there are not any studies on these stories. That’s why this article was written to illustrate how Orhan Veli existed in literature as a story teller. Simplicity in his poems is easily seen in his stories. However, simplicity does not cause ordinariness, conversely it provides honorific theme. His works are case stories, though his portrait of people and these people’s attitudes toward events are worth searching in terms of psychoanalytic. The stories in this article have been tried to be examined structurally without subtitle. Social messages that he refers to as a subtext must be evaluated in its social life. His talent about observation provide him to tell the stories in a humoristic way. He is different from Socialist Realists in terms of his genre.

___

  • Akkanat Cevat (2012). Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri, İstanbul: Okur Kitaplığı.
  • Belge Murat (2018). Şairaneden Şiirsele Türkiye’de Modern Şiir, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Kanık Orhan Veli (2019). Hoşgör Köftecisi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Kaplan Mehmet (1973). Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
  • Kolcu Ali İhsan (2009). Orhan Veli’nin Poetikası, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
  • Timuçin Afşar (2003). Yeni Şiirimizin Kısa Romanı, İstanbul: Bulut Yayınları.