SİYASİ BİR ARAÇ OLARAK HARİTALAR: BASINDA İSKENDERUN SANCAĞI HARİTALARI

Haritalar, günlük hayatın pek çok alanında olduğu gibi siyasette de sıklıkla kullanılan araçlardır. Belirlenen konuların gündeme taşınması, ortaya konulan tezlerin desteklenmesi gibi siyasette çeşitli alanlarda kullanılabilen haritalar, dış politika hedeflerinin gerçekleştirilmesinde de etkin olabilmektedir. İskenderun Sancağı’nın Türkiye’ye katılması farklı açılardan yapılan pek çok çalışmanın konusu olmuştur. Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki ulusal gazetelerde sürecin ilk aşamalarında yayınlanan haritaların incelenmesi suretiyle haritaların siyasi bir araç olarak nasıl kullanıldığının analiz edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, haritaların siyasetteki konumuna dair yapılan çalışmalar incelenmiş ve bunlar ışığında İskenderun Sancağı’nın Türkiye’nin dış politikasında ön plana çıktığı Eylül 1936 sonrasında gazetelerde yayınlanan haritalar ve bunlara eşlik eden metinler analiz edilmiştir.

MAPS AS A POLITICAL MEAN: THE SANJAK OF ALEXANDRETTA MAPS ON PRESS

As in many areas of daily life, maps are also frequently utilized means in politics. As maps can be used for various ways in politics, like bringing up to agenda particular topics, supporting revealed claims, they can also be effective in the process of achieving foreign policy goals. Annexation of the Sanjak of Alexandretta to Turkey has been subject of many studies from different perspectives. The main purpose of this study, by examining maps published at national newspapers in Turkey at beginning of the course, is to analyze utilization of maps as a political mean. For that end, studies related to maps in politics have been investigated and based on those studies, maps and accompanying texts to them which were published at newspapers in the post September 1936 period when the Sanjak of Alexandretta issue came to the forefront in Turkey’s foreign policy have been analyzed.

PDF

___

Ada, Serhan (2005), Türk-Fransız İlişkilerinde Hatay Sorunu (İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları).
Anaz, Necati (2010), "Ütopik Coğrafyalar: On Sekizinci Yüzyıl Avrupa Haritalarındaki Kartuşların Söylemsel Analizi", Doğu Coğrafya Dergisi, 15 (24): 43-59.
Anderson, Benedict (1999), “Introduction”, Gopal Balakrishnan (Ed.), Mapping the Nation (London: Verso): 1-16.
Anderson, Benedict (2009), Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması (5. Baskı) (İstanbul: Metis Yayınları) (Çev. İskender Savaşır).
“Antakya Atatürk’e tapınıyor” (1936, 2 Ekim), Açık Söz, s.1.
Benice, Etem İzzet (1936, 2 Ekim), “İskenderun ve Antakya için: Sözün kısası ve doğrusu onun Türkiye’ye verilmesidir”, Açık Söz, s.1.
Biggs, Biggs (1999), “Putting the State on the Map: Cartography, Territory, and European State Formation”, Comparative Studies in Society and History, 41 (2): 374-405.
Black, Black (1997), Maps and Politics (London: Reaktion Books).
Branch, Jordan Nathaniel (2011), Mapping the Sovereign State: Cartographic Technology, Political Authority, and Systemic Change (Yayınlanmamış Doktora Tezi), University of California, Berkeley.
Crampton, Jeremy W. (2002), “Thinking Philosophically in Cartography: Toward A Critical Politics of Mapping”, Cartographic Perspectives, 41: 4-23.
Crampton, Jeremy W. (2008), “Maps as Social Constructions: Power, Communication and Visualization”, Bauder, Harald ve Salvatore Engel-Di Mauro (Ed.), Critical Geographies: A Collection of Readings (Kelowna, British Columbia: Praxis (e) Press): 691-710.
Çağaptay, Çağaptay (2006), Islam, Secularism and Nationalism in Modern Turkey: Who is a Turk (London: Routledge).
Duman, Levent (2016), “Vatan”ın Son Parçası: Hatay’daki Uluslaştırma Politikaları (İstanbul: İletişim Yayınları).
Duran, Yusuf (2010), İskenderun Sancağı’nda Fransız Mandası (Ankara: Alter Yayıncılık).
Durgun, Sezgi (2011), Memalik-i Şahane’den Vatan’a (İstanbul: İletişim Yayınları).
Fotiadis, Piers (2008/2009), “The Strange Power of Maps: How maps work politically and influence our understanding of the world”, School of Sociology, Politics, and International Studies, University of Bristol, Working Paper No. 06-09: 1-82.
Gönlübol, Mehmet, Haluk Ülman, Ahmet Şükrü Esmer, Cem Sar, Duygu Sezer, Oral Sander ve Ömer Kürkçüoğlu (1996), Olaylarla Türk Dış Politikası, 1919-1995 (9. Baskı) (Ankara: Siyasal Kitabevi).
Hale, William (2003), Türk Dış Politikası, 1774-2000 (İstanbul: Mozaik) (Çev. Petek Demir).
Harley, J. B. (1988), “Maps, knowledge, and power”, Cosgrove, Denis ve Stephen Daniels (Ed.), The Iconography of Landscape: Essays on the symbolic representation, design and use of past environments (Cambridge: University of Cambridge Press): 277-312.
Houtum, Henk van (2012), “Remapping Borders”, Wilson, Thomas M. ve Hastings Donnan (Der.), A Companion to Border (West Sussex: Wiley-Blackwell): 405-417.
“İstiklaline Kavuşan Hatay Yurdu” (1937, 17 Şubat), Tan, s.1.
Karayel, Sami (1936, 2 Ekim), “İskenderun’da Türkiye’den gelen bir Türk halaskar gibi karşılanır”, Açık Söz, s.1.
Khadduri, Majid (1945), “Alexandretta Dispute”, The American Journal of International Law, 39 (3): 406-425.
Khoury, Philip S. (1987), Syria and the French Mandate: The Politics of Arab Nationalism, 1920-1945 (London: I. B. Tauris).
Kitchin, Rob ve Martin Dodge (2007), “Rethinking maps”, Progress in Human Geography, 31 (3): 331-344.
Kitchin, Rob, Martin Dodge ve Chris Perkins (2011), “Introductory Essay: Power and Politics of Mapping”, Dodge, Martin, Rob Kitchin ve Chris Perkins (Der.), The Map Reader: Theories of Mapping Practice and Cartographic Representation (West Sussex: Wiley-Blackwell): 388-394.
Kosonen, Katariina (1999), “Maps, newspapers and nationalism: The Finnish historical experience”, GeoJournal, 48 (2): 91-100.
Leuenberger, Christine ve Izhak Schnell (2010), “The politics of maps: Constructing national territories in Israel”, Social Studies of Science, 40 (6): 803-842.
MacArthur, Julie (2016), Cartography and the Political Imagination: Mapping Community in Colonial Kenya (Athens: Ohio University Press).
Mayakon, İsmail Müştak (1936, 10 Ekim), “Tarihten bir yaprak: Bir Türk camiasının adı”, Cumhuriyet, s.1.
Mayakon, İsmail Müştak (1936, 22 Ekim), “Hata-Hatay ve Oronte-Uratube”, Cumhuriyet, s.1, 3.
Medzini, Arnon (2012), “The War of the Maps: The Political Use of Maps and Atlases to Shape National Consciousness –Israel versus the Palestinian Authority”, European Journal of Geography, 3 (1): 23-40.
Melek, Abdurrahman (1986), Hatay Nasıl Kurtuldu (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları).
Monmonier, Mark (1991), How to Lie with Maps (Chicago: The University of Chicago Press).
Norman, Wayne (2006), Negotiating Nationalism: Nation-building, Federalism, and Secession in the Multinational State (Oxford: Oxford University Press).
Peckham, Robert Shannan (2000), “Map mania: nationalism and the politics of place in Greece, 1870-1922”, Political Geography, 19 (1): 77-95.
Pickles, John (2004), A History of Spaces: Cartographic reason, mapping and the geo-coded world (London: Routledge). “Sancağın hududunu çizelim”, (1937, 1 Ocak), Tan, s.11.
Sanjian, Avedis K. (1956), “The Sanjak of Alexandretta (Hatay): Its Impact on Turkish-Syrian Relations (1939-1956)”, Middle East Journal, 10 (4): 379-394.
Satloff, Robert B. (1986), “Prelude to Conflict: Communal Interdependence in the Sanjak of Alexandretta, 1920-1936”, Middle Eastern Studies, 22 (2): 147-180.
Sharp, Joanne P. (2000), Condensing the Cold War: Reader’s Digest and American Identity (Minneapolis: University of Minnesota Press).
Shields, Sarah D. (2011), Fezzes in the River: Identity Politics and European Diplomacy in the Middle East on the Eve of World War II (Oxford: Oxford University Press).
Smith, Anthony D. (2009), Milli Kimlik (5. Baskı) (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Bahadır Sina Şener).
Soyak, Hasan Rıza (2010) Atatürk’ten Hatıralar (6. Baskı) (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları).
Sökmen, Tayfur (1992), Hatay’ın Kurtuluşu için Harcanan Çabalar (2. Baskı) (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları).
“Sulh Yoluyla Kazanılan Milli Zafer: Konsey hazırlanan mukavelenameyi dünkü toplantısında tasvip etti” (1937, 28 Ocak), Tan, s.1, 8.
Sykes, Ella ve Percy Sykes (1920), Through Deserts and Oases of Central Asia (London: Macmillan and Co., Limited).
Tan, M. Turhan (1936, 3 Ekim), “Türk Antakya’nın tarihi: 3600 sene evvel Etilerin işgali ile başlar”, Cumhuriyet, s.3.
Türkmen, Ahmed Faik (1936, 23 Aralık), “Şimali Suriye Anadolunun mütemmim bir parçasıdır”, Cumhuriyet, s.2.
Türkmen, Ahmed Faik (1936, 24 Aralık), “Suriye şimalinin tabii coğrafyası -2”, Cumhuriyet, s.2.
Türkmen, Ahmed Faik (1936, 25 Aralık), “Şimali Suriyenin beşeri coğrafyası”, Cumhuriyet, s.2.
Türkmen, A. Faik (1937), Mufassal Hatay, 1. Cild: Coğrafya (İstanbul: Cumhuriyet Matbaası).
Türkmen, A. Faik (1937), Mufassal Hatay, 3. Cild: Tarih (İstanbul: Reklam Basımevi).
Türkmen, A. Faik (1939), Mufassal Hatay Tarihi, 4. cilt: Hatay Manda Tarihi Silahlı Mücadele Devresi (İstanbul: Tan Matbaası).
Vinha, Luis Miguel da (2010), “Acquiring Geographic Knowledge in International Politics”, Universitas: Relacoes Internacionais, 8 (2): 53-94.
Winichakul, Thongchai (1994), Siam Mapped: A History of the Geo-Body of a Nation (Honolulu: University of Hawaii Press).
Yerasimos, Stefanos (2010), Milliyetler ve Sınırlar: Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu (6. Baskı) (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev. Şirin Tekeli).