Rüveyda KIZILOĞLU, Halil KIZILASLAN, Gamze DÖLEK

Ekolojik Yumurta ile Endüstriyel Yumurta Tüketim Tercihlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Tokat İl Merkez Örneği

Toplumun büyük bir oranı, bitkisel ve hayvansal üretim modellerini sorgulamakta, endüstriyel üretim yerine, sağlıklı ürünler ve çevre dostu üretimi ön plana çıkarmaktadır. Ekolojik ya da organik tarım olarak adlandırılan böyle bir üretim modelinin günümüzde ve gelecekteki bu tür beklentileri karşılaması beklenmektedir. Bu noktadan hareketle araştırmada, Tokat merkez ilçe kentsel alandaki hanelerin ekolojik yumurta tüketim alışkanlığını belirlemek amaçlanmıştır. Oransal örnekleme yöntemi ile belirlenen 270 hane ile yüz yüze görüşme yöntemi ile veriler toplanmıştır. Veriler doğrultusunda hanelerin %15.93‟ü ekolojik yumurta tüketirken %84.07‟si endüstriyel yumurta tükettiği belirlenmiştir. Hanelerin ekolojik yumurta tüketimi ile görüşülen kişinin; cinsiyeti, medeni hali, eğitim durumu, mesleği, eşinin çalışma durumu, eşinin eğitim durumu ve yumurta satın alım sıklığı faktörleri arasında istatistiki olarak bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Hanelerin yumurta satın alırken dikkat ettikleri özellikler ile ilgili düşüncelerini; yumurtanın fiziksel özelliği, yumurtanın üretim özelliği, yumurtanın sağlık, güvenirlik ve besin değeri ve yumurtanın pazar değeri diye dört faktör altında toplanabileceği faktör analizi sonucunda varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ekolojik Yumurta, Entansif Yumurta, Faktör Analizi, Tüketim, Tokat

-

A large proportion of society has been questioning the crop and animal production models and they have put emphasis on healthy products and environment friendly production rather than industrial production. Ecological or organic farming models are expected to meet such expectations now and in the future. Therefore this study aimed to determine ecological egg consumption preferences of households in Tokat central province. The data of the study were collected through face to face interviews with 270 households determined by proportional sampling method. The data collected from the households revealed that 15.93 % of the households consumed ecological eggs, whereas 84.07 % consumed industrial eggs. It was determined that there was a statistical relation between ecological egg consumption of the households and the properties of the person interviewed such as gender, marital status, education level, job, wife‟s employment, wife‟s educational background and the frequency of egg purchase. As a result of the factor analysis, it was found out that the households‟ evaluation criteria when they bought eggs could be classified into four categories: the physical properties, production properties, health, reliability and nutritional value and the market value of egg.

Keywords:

Ecological Egg, Intensive Egg, Factor Analysis, Consumption, Tokat,

PDF

___

Açıkgöz, Z., Özkan, K.,1996. Yumurta Tüketiminin Beslenme ve Sağlık Üzerine Etkisi. Hayvancılık ‟96 Ulusal Kongresi. Cilt 1, Sayfa: 305-312. İzmir.
Altan, Ö., Yalçın, S., Koçak, Ç.,1993. Toplumun Değişik Kesimlerinde Yumurta Tüketim Alışkanlığı ve Tüketimi Etkileyen Etmenler. Uluslararası Tavukçuluk Kongresi 93. Sayfa: 178-194. İstanbul.
Anonim, 2010. Türkiye kırmızı et sektörü ve rekabet politikası. Rekabet Kurumu, Ankara. http://www.rekabet.gov.tr/Resources/SektorRaporlari/sektorrapor5.pdf erişim tarihi:001.2013
Anonim, 20 Sektörel değerlendirme raporları. Et ve Balık Kurumu. http://www.ebk.gov.tr/database/attachment/7406146a.pdf . erişim tarihi:01.01.2013
Armağan, G., Özdoğan, M., 2005. Ekolojik Yumurta ve Tavuk Etinin Tüketim Eğilimleri ve Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi. Hayvansal Üretim 46(2): 14-21.
Armağan, G., Akbay, C., 2007. An econometric analysis of urban households' animal products consumption in Turkey. Applied Economics. S: 1-8.
Baysal, A., 2002. Beslenme kültürümüz. 3. Baskı. T.C. Kültür Bakanlığı. Ankara.
Browne, A.W., P.J.C. Haris, A.H. Hofny-Collins, N. Pasiecznik, R.R. Wallace., 2000. Organic Production And Ethical Trade: Definition, Practice and Links. Food Policy. 25: 69-80.
Cankurt, M., Miran, B., Şahin, A., 2010. Sığır eti tercihlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma: İzmir ili örneği. Hayvansal Üretim 51(2): 16-22
Cevger, Y., Aral, Y., Demir, P., Sarıözkan, S., 2008. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi intern öğrencilerinde hayvansal ürünlerin tüketim durumu ve tüketici tercihleri. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg., 55, 189-194
Çelik, Y., Şengül, T., 2001. Şanlıurfa İli Kentsel Alanında Tüketicilerin Yumurta Tüketim Düzeyleri ve Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi. Hayvansal Üretim 42 (2): 53-62.
Engindeniz, S., Çukur, F., 2003. İzmir İli Kemalpaşa İlçesinde Şeftali Üretiminin Teknik ve Ekonomik Analizi Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2):65-72.
Field, A., 2000. Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: SAGE Publication.
Gil, J.M., Gracia, A., Sánchez. M., 2000. Market Segmentation and Willingness To Pay For Organic Products in Spain. Int. Food and Agribusiness Management Rev. 3(2000): 207-226.
Gujaratı, N.D., 1995. Basic econometrics. McGraw-Hill. Third Edition. USA.
Hasipek, S., Aktaş, N., 1997. Türkiye‟deki Tavuk Ürünlerinin İnsan Beslenmesindeki Yeri ve Önemi. Uluslararası Tavukçuluk Konferansı YUTAV 97. Sayfa:15-22. İstanbul.
Huyghebaert, G., 2003. Replacement of antibiotics in poultry .Eastern Nutrition Conference, 8-9 May p.55-7
Kalaycı, Ş., 2010. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. BRC Matbaacılık, Ankara. Karakuş, K., 2011. Türkiye‟nin canlı hayvan ve kırmızı et ithaline genel bir bakış. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 1(1): 75-79
Karpati, L., Szakal, Z., 2009. Marketing Characteristics of Tokaj Wine Specialities Based on Factor and Cluster Analyses. Applied Studies in Agribusiness and Commerce – APSTRACT Agroinform Publishing House, Budapest. p: 93-102.
Keleş, C., 2007. Yeşil Pazarlama Tüketicilerin Yeşil Ürünleri Tüketme Davranışları ve Yeşil Ürünlerin Tüketiminde Kültürün Etkisi ile İlgili Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme ABD, (Yüksek Lisans Tezi).
Kurtuluş, K., 2004. Pazarlama Araştırmaları (Genişletilmiş 7. Baskı). Literatür Yayınları, Yayın No: 114, s:397-418, İstanbul.
Lohr, L., 2003. Factors Affecting International Demand And Trade in Organic Food Products. Economic Research Service/USDA. P, 67-7 Erişim: http//:www.USDA/EconomicResearchService/Chan ging Structure of Global Food Consumption and Trade/WRS-01-1
Lorcu, F., Bolat, B.A., 2012. Edirne ilinde kırmızı et tüketim tercihlerinin incelenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, Journal of Tekirdag Agricultural Faculty 9 (1)
Miran, B., 2003. Temel istatistik. Ege Üniversitesi Basımevi. ISBN 975-9308800 Bornova İzmir.
Mirer, T.W., 1995. Economic Statistic and Econometrics. 3 rd Edition, Prentice Hall, Inc., New Jersey. Ness, M., 2000. Multivariate Techniques in Marketing Research. Curso de Especializacion Postuniversitaria en Marketing Agroalimentario, CHIEAM, Spain.
Pazarlıoğlu, M.V., Miran, B., Ucdoğruk, S., Akbay, C., 2007. Using econometric modelling to predict demand for fluid and farm milk: A case study from Turkey. Food Quality and Preference. 18: 416–424.
Rahman, G., 2004. Oraganic Animal Husbandry in the European Union: Standards, Regulations And Practice with Special Consideration of Ruminants. 1. Uluslararası Organik Hayvansal Üretim ve Gıda Güvenliği Kongresi. Tebliğler. 28 Nisan- 1 Mayıs 2004. s. 8-24. Kuşadası, Aydın.
Refsdal, A.O., 2000. To treat or not to treat: a proper use of hormones and antibiotics. Animal Reproduction Science. 60-61(2000). 109-119.
Revington, B., 2002. Feeding Poultry in the postantibiotic era. Multi-State Poultry Meeting. 14-16 May 200 Multi-state feeding and Nutrition Publications. Erişim:http://ag.ansc.purdue.edu/poultry/multistate/multi-state.pdf
Ribarski, S., Ghasoub, G., Tchonka, M., Svetla, B., Marin, K., Hristo. C., 1995. Influence of a probiotic and an acidifier on meat quality and chemical composition in broiler chickens. Proceedings of the; XII. European Symposium on the Quality of Poultry Meat. I. Poultry Meat Quality. 25-29 September 1995, p:103-108, Spain.
Sundrum, A., 2001. Organic livestock farming. A critical review. Livestock Production Science. 67: 207-2
Şeker, İ., Özen, A., Güler, H., Şeker, P., Özden, İ., 2011. Elazığ‟da kırmızı et tüketim alışkanlıkları ve tüketicilerin hayvan refahı konusundaki görüşleri. Kafkas Univ. Vet. Fak. Derg. 17 (4): 543-5
Tabachnick, B.G., Fidel, S.L., 2001. Using Multivariate Statistics, 4th Edition, Boston.
Tekin, V.N., 2007. SPSS Uygulamalı Bilimsel Pazarlama Araştırmaları. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Topçu, Y., 2006. Süt Ürünlerinde Marka Rekabeti ve Tüketici Davranışları: Erzurum İli Örneği. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, (Doktora Tezi).
Uzundumlu, S.A., 2011. Erzurum İlinde İşlenmiş ve İşlenmemiş İçme Sütü Tüketim Davranışlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, (Doktora Tezi).
Yağmur, C., Güneş, E., 2010. Dengeli beslenme açısından Türkiye‟de gıda üretimi ve tüketiminin irdelenmesi, VII. Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, Ankara.
Yaylak, E., Taşkın, T., Koyubenbe, N., Konca, Y., 2010. İzmir ili Ödemiş ilçesinde kırmızı et tüketim davranışlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim 51(1): 21-30.
Yılmaz, V., 2009. Türkiye Akarsuları Su Kalitesi Parametrelerinin Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz Yöntemleriyle İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği ABD (Yüksek Lisans Tezi).