İzmir'de sözleşmeli ve sözleşmesiz domates üretiminin karşılaştırmalı ekonomik analizi

Bu araştırmanın amacı, İzmir’in Torbalı ilçesinde sözleşmeli ve sözleşmesiz domates üretiminin ekonomik analizini yapmaktır. Araştırmada kayıt tutmaya gönüllü 51 üreticiden 2003 yılı üretimine ilişkin veriler derlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; ortalama domates üretim alanı, sözleşmeli üretim yapan işletmelerde 55.54 da, sözleşmesiz üretim yapan işletmelerde 24.79 da’dır. Domates verimi, sözleşmeli üretim yapan işletmelerde 7586.06 kg/da, sözleşmesiz üretim yapan işletmelerde ise 7200.00 kg/da’dır. Domatesten elde edilen brüt ve net kâr ise; sözleşmeli üretim yapan işletmelerde 334.12 YTL/da ve 181.40 YTL/da, sözleşmesiz üretim yapan işletmelerde ise 443.44 YTL/da ve 284.87 YTL/da olarak hesaplanmıştır.

Comparative economic analysis of contracted-based and non-contract tomato production in Izmir

The purpose of this research is to analyse the economics of contracted-based and non-contract tomato production in Torbali-Izmir. In the research, data belongs to the production period of 2003 collected from 51 farmers which are willing for data register. According to results of the research, the average size of tomato production area in farms which produce tomato as contract-based and farms which produce tomato as non-contract were 55.54 da and 24.79 da. Tomato production in farms which produce tomato as contract-based and farms which produce tomato as non-contract were 7586.06 kg/da and 7200.00 kg/da. Gross and net profit obtained from tomatoes production in farms which produce tomato as contract-based and farms which produce tomato as non-contract were calculated to be 334.12 YTL/da and 181.40 YTL/da, 443.44 YTL/da and 284.87 YTL/da, respectively.

___

  • Anonim, 2001. Türkiye’de Bazı Bölgeler İçin Önemli Ürünlerde Girdi Kullanımı ve Üretim Maliyetleri. TEAE Yayın No:64, Ankara.
  • Anonim, 2003a. Agricultural Statistic Database. Rome (www.fao.org).
  • Anonim, 2003b. İzmir Tarım İl Müdürlüğü Kayıtları, İzmir
  • Anonim, 2006. Tarımsal Yapı-2003 (Üretim-Fiyat-Değer), Ankara.
  • Atlı, F., 1993. Ege Bölgesinde Manisa Yöresinde Sözleşmeli Domates Yetiştiriciliğinin Gelişimi ve Yöre Tarımına Etkileri, Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Başsevinç, N., Esengün, K., 1995. Tokat İli Kazova Yöresinde Domates Yetiştiriciliğinin Ekonomik Analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1995): 78-93.
  • Çiçek, A., Akçay. Y., Sayılı, M., 1999. Tokat İli Erbaa Ovasında Bazı Önemli Sebzelerde Fiziki Üretim Girdileri, Maliyetleri ve Karlılıkları Üzerine Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:34, Tokat.
  • Ergun, E., 1995. Sözleşmeli Tarım Yapan İşletmelerin Temel Yapısal Özellikleri ve Üretim Dalı Seçimini Etkileyen Bazı Faktörler Üzerine Bir Araştırma: Sanayi Domatesi Örneği. Doktora Tezi (Yayınlanmamış), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,İzmir.
  • Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F.F., Fidan, H., Gündoğmuş, E., 1999. Tarımsal Ürünler İçin Gelir ve Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve Veri Tabanı Rehberi. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:37, Ankara.
  • Özçelik, A., Turan, A., Tanrıvermiş, H., 1999, Tarımın Pazara Entegrasyonunda Sözleşmeli Tarım ve Bu Modelin Sürdürülebilir Kaynak Kullanımı ile Üretici Geliri Üzerine Etkileri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:14, Ankara.
  • Özdamar, K., 1999. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler).Kaan Kitabevi, Eskişehir.
  • Şafak, A., 1982. Bursa Yöresinde Sanayi Domatesi Yetiştiren Seçilmiş Bir Grup İşletmede Sanayi Domatesi Üretim Maliyetleri, Üretim Tekniğinin Ekonomik Analizi, Pazarlaması ve Üretici Sorunlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Domates Araştırmaları Ülkesel Projesi, Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yalova.
  • Tanrıvermiş, H., 2000. Orta Sakarya Havzasında Domates Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanımının Ekonomik Analizi. TKB Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayınları No:42, Ankara.