Volkan ÖNGEL, Gökten ÖNGEL, Murat SÜSLÜ, Hasan Sadık TATLI

Üniversite Çalışanlarının Çok Yönlü Kariyer Tercihleri: Zaman Kullanım Eğilimi ve Kişilik Özellikleri Açısından Bir İnceleme

Araştırmanın amacı, vakıf yükseköğretim kurumlarındaki akademik ve idaripersonellerin çok yönlü kariyer eğilimlerinde kişilik özelliklerinin ve zamankullanım eğilimlerinin rolünün tespit edilmesidir. Araştırma kapsamındaİstanbul’da yer alan üç vakıf yükseköğretim kurumundaki 387 personeldenveri toplanmıştır. Araştırma sonucunda, akademik personeller ve idaripersonellerin demografik özelliklerinin kişilik özellikleri ve çok yönlükariyer açısından anlamlı farklılıklar meydana getirdiği tespit edilmiştir.Çalışanların zaman kullanım eğilimleri ile çok yönlü kariyer eğilimleriarasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Çalışanların kişiliközellikleri ile çok yönlü kariyer eğilimleri arasında ise düşük düzeyde ilişkiolduğu tespit edilmiştir. Zaman kullanım eğilimi ve kişilik özellikleriarasında ise düşük düzeyde ilişkiler tespit edilmiştir. Son olarak çalışanlarınkişilik özelliklerinin A ya da B tipi olarak dağılmadığı, polikronik zamankullanım eğilimlerinin yüksek olduğu ve çok yönlü kariyere olumluyaklaştıkları tespit edilmiştir.

Protean Career Preferences of University Employees: An Investigation in Terms of Time Use Tendency and Personal Traits

The study aims to determine the role of personality traits and time usage tendency in the protean career tendency of academic and administrative staff in foundation higher education institutions. In the study, data were collected from 387 personnel working in three foundation higher education institutions in Istanbul. Questionnaire forms were used to collect research data. As a result of the research, it was determined that academic and administrative staff's demographic characteristics create significant differences in terms of personality traits and protean career. It has been determined that there is no significant relationship between employees' time usage tendencies and protean career tendencies. It has been found that there is a low level of relationship between employees' personality traits and their protean career tendencies. Low-level relationships were found between time use tendency and personality traits. Finally, it has been determined that the employees' personality traits are not distributed as A or B type. They have high polychronic time usage tendencies, and they have a positive approach to a boundaryless career.

PDF

___

ARNDT, A., ARNOLD, T.J. ve LANDRY, T.D., (2006). “The Effects of PolychromicOrientation Upon Retail Employee Satisfaction and Turnover”, Journal of Retailing 82: 319–330.
ARTHUR, M.B., HALL, D.T. ve LAWRENCE, B.C. (1989). “Generating New Directions in Career Theory: The Case for A Transdisciplinary Approach”, Ed. M.B. Arthur, D.T. Hall ve B.C. Lawrence, The Handbook of Career Theory, New York: Cambridge University, 7-25.
AYDOĞAN, A. (2005). “Şehir ve Cemiyet”. İz Yayıncılık, İstanbul.
BARUCH, Y. ve OSENSTEIN, E. (1992). “Human Resource Management in Israeli Firms: Planning and Managing Careers in High-Technology Organizations”, The International Journal of Human Resource Management, 3(3): 477-495.
BLUEDORN, A. C., KALLIATH, T. J., STRUBE, M. J. ve MARTIN, G. D. (1999). “Polychronicity and the Inventory of Polychronic Values (IPV) The Development of An Instrument to Measure A Fundamental Dimension of Organizational Culture”. Journal of managerial psychology, 14(3/4): 205-231.
BRISCOE, J. P. HALL, D. T. ve DEMUTH, R. L. F. (2006). “Protean and Boundaryless Careers: An empirical Exploration”, Journal of Vocational Behavior, 69 (1): 30–47.
BRISCOE, J.P. ve HALL, D.T. (2006). “The Interplay of Boundaryless and Protean Careers: Combinations and Implications”, Journal of Vocational Behavior, 69: 4-18,
CONTE, J. M. ve GINTOFT, J. N. (2005). “Polychronicity, Big Five Personality Dimensions, and Sales Performance”, Human Performance, 18(4): 427-444.
CONTE, J. M., ve JACOBS, R. R. (2003). “Validity Evidence Linking Polychronicity and Big Five Personality Dimensions to Absence, Lateness, and Supervisory Ratings of Performance”. Human Performance, 16: 107–129.
ÇALIK, T. ve EREŞ, F. (2006). “Kariyer Yönetimi Tanımlar, Kavramlar, İlkeler”, Gazi Kitabevi, Ankara.
DALGIÇ, A., ve TÜRKOĞLU, N. (2018). “Otel Çalışanlarının İş Becerikliliği ve Polikronisite Eğilimlerinin İşten Ayrılma Niyetleri Üzerine Etkisi”, SETSCI Conference Indexing System, 3: 787-794.
DIRENZO, M.S. GREENHAUS, J.H. ve WEER, C.H. (2015). “Relationship Between Protean Career Orientation and Work–Life Balance: A Resource Perspective”, Journal of Organizational Behavior, 36: 538-560.
ERDEM, R., YILDIRIM, H.H., ATİLLA, G., ve OKSAY, A. (2009). “Hastane Çalışanlarının Kişilik Özellikleri ve Zamanı Kullanma Biçimleri”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2): 105-120.
ERDOĞMUŞ, N. (2003). “Kariyer Geliştirme Kuram ve Uygulama”, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
FREI, R. L., RACICOT, B. ve TRAVAGLINE, A. (1998). “The Impact Of Monochronic And Type A Behavior Patterns On Research Productivity And Stress”, Journal of Managerial Psychology, 14(5): 374-387.
FRIEDMAN, M. ve ROSENMAN, R. H. (1974). “Type A Behavior and Your Heart”. NY: Fawcett Books.
GÖKDENİZ, İ. ve MERDAN, E. (2011). “Kişilik ile Kariyer Seçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2): 23-36.
GÜMÜŞTEKİN, G. E. ve GÜLTEKİN, F. (2009). “Stres Kaynaklarının Kariyer Yönetimine Etkileri”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23: 147-158.
HAIR, J. F., BLACK, W. C., BABIN, B. J. ve ANDERSON, R. E. (2014). “Multivariate Data Analysis”. 7. Ed. Pearson Education Limited.
HALL, D. T. (1996). “Protean Careers of the 21st Century”, Academy of Management Executive, 10: 8-16.
HALL, D. T. (2004). “The Protean Career: A Quarter-century Journey”, Journal of Vocational Behavior, 65(1): 1–13.
HERRMANN, A. HIRSCHI, A. ve BARUCH, Y. (2015). “The Protean Career Orientation as Predictor of Career Outcomes: Evaluation of Incremental Validity And Mediation Effects”, Journal of Vocational Behavior, 88: 205-214.
HIRSCHI, A., JAENSCH, V. K. ve HERRMANN, A. (2017). “Protean Career Orientation, Vocational Identity, and Self-Efficacy: An Empirical Clarification of Their Relationship”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 26(2): 208- 220.
INKSON, K. (2006). “Protean and Boundaryless Career as Metaphors”, Journal of Vocational Behaviour, 69(1): 48-63.
JANG, J. ve GEORGE, R. T. (2012). “Understanding The Influence of Polychronicity on Job Satisfaction and Turnover Intention: A Study Of Non-Supervisory Hotel Employees”, International Journal of Hospitality Management 31: 588– 595.
KALE, E. ve ÖZER, S. (2012). “İşgörenlerin Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Tutumları: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 173-196.
KANBUR, A. ve SALİHOĞLU, G. H. (2014). “Çalışanların Sınırsız ve Değişken Kariyer Yolculuğunda İşkolikliğin Rolü Üzerine Bir Araştırma”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2): 27-58.
KANTROWITZ, T. M. DARRIN M. GRELLE, JAMES C. BEATY ve MARK B. WOLF (2012). “Time is Money: Polychronicity as a Predictor of Performance Across Job Levels”, Human Performance, 25(2): 114-137.
KARLBERG, L., KRAKAU, I., SJÖDÉN, P. O. ve UNDÉN, A. L. (1997). “Psychometric Properties of A Brief Self-Report Type: A Questionnaire for Use in Primary Health Care”. Scandinavian Journal of Primary Health Care, 15(1): 52-56.
KASPI-BARUCH, O. (2016). “Motivational Orientation as a Mediator in The Relationship Between Personality and Protean And Boundaryless Careers”, European Management Journal, 34(2): 182-192.
KOÇAK, O., ETİ, S., ve GÜRSOY, G. (2017). “A ve B Kişilik Tipine Sahip Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının Kişilik Tiplerinin İncelenmesi: Yalova Örneği”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(15): 380-397.
KURTULUŞ, K. (2014). “Araştırma Yöntemleri”, Türkmen Kitapevi, İstanbul.
LI, H., NGO, H. Y. ve CHEUNG, F. (2019). “Linking Protean Career Orientation and Career Decidedness: Themediating Role of Career Decision Self-Efficacy”, Journal of Vocational Behavior, 115(2019): 1-11.
LINDQUIST, J. D., ve SCARBOROUGH, C. K. (2007). “The Polychronic-Monochronic Tendency Model: Pmts Scale Development and Validation”, Time & Society, 16(2/3):269-301.
MOORHEAD, G. ve GRIFFIN, R., W. (1992). “Organizational Behavior”, Houghton Mifflin Company, Boston.
NEGRU-SUBTIRICA, O. ve POP, E. I. (2016). “Foreshadowıng Identities: The Relation Between Achievement Goals and Educational Identity in A Sample of Romanian Emerging Adults”. Cognitie, Creier, Comportament/Cognition, Brain, Behavior. 17(1): 1-14.
ONAY, M. ve VEZNELİ, Z. (2012). “Sınırsız ve Çok Yönlü Kariyer: Akademisyenlerin Kariyer Yaşamı”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1): 193-202.
ONAY, M. ve ZEL, U. (2011). “Kişi-Kültür Uyumunun Kariyer Planlaması Üzerindeki Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12 (2): 265-278.
PAKSOY, M., HIRLAK, B. ve BALIKÇI, O. (2017).“Sınırsız ve Çok Yönlü Kariyer Tutumlarının Bazı Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi: Adana Örneği”, Javstudies, 3(2): 277-292.
RASTGAR, A. A., EBRAHIMI, E. ve HESSAN, M. (2014). “The Effects of Personality on Protean and Boundaryless Career Attitudes”, International Journal of Business Management and Economics, 1(1): 1-5.
REDONDO, R., SPARROW, P. ve HERNANDEZ-LECHUGA, G. (2019). “The Effect of Protean Careers on Talent Retention: Examining The Relationship Between Protean Career Orientation, Organizational Commitment, Job Satisfaction and Intention to Quit for Talented Workers”, The International Journal of Human Resource Management, 1-24, DOI: 10.1080/09585192.2019.1579247.
SCARBOROUGH, K. C. ve LINDQUIST, J. D. (1998). “Time Management and Polychronicity: Comparisons, Contrasts, and Insights for The Workplace”, Journal of Managerial Psychology 14(3/4): 288-312.
SCHEIN, E.H. (1992). “Organizational Culture and Leadership”, 2nd, San Francisco: JosseyBass.
SEYMEN, O. A. (2004). “Geleneksel Kariyerden, Sınırsız ve Dinamik/Değişken Kariyere Geçiş: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Yazınsal Bir İnceleme”, Uludağ Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 79-114.
SUVACI, B. ve PAŞAOĞLU BAŞ, D. (2018). “Banka Çalışanlarının Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Tutumları”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1): 113-140.
ŞAHİN, N. H., BASIM, H. N. ve AKKOYUN, N. (2011). “A-Tipi Kişilik ve Stres İlişkisinde Üç Önemli Bileşen: Öfke, Etkisiz Başa Çıkma ve İş Saplantısı”, Türk Psikoloji Dergisi, 26(68): 31-44.
TAŞ, M. A. ve ÖZMEN, M. (2019). “Kişilik Tipi ile Kariyer ve Akademik Desteğin Kariyer Uyum Yeteneklerine Etkisi: Bir Saha Araştırması”. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20): 333-370.
TAYMUR İ, ve TÜRKÇAPAR M. H. (2012). “Kişilik: Tanımı, Sınıflaması ve Değerlendirmesi”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 4: 154-177.
TOKAT, B., KARA, H. ve KARA, M.Y. (2013). “A-B Tipi Kişilik Özelliklerine Sahip İşgörenlerin Olası Bir Örgütsel Değişime Yatkınlıklarının Araştırılması”, Turkish Studies, 8(8): 1973-1988.
ZEL, U. (2001). “Kişilik ve Liderlik”, Seçkin Yayınları, Ankara.