Entropi Temelli TOPSIS ve BORDA Sayım Yöntemleri ile Gıda İşletmelerinin Performanslarının Değerlendirilmesi

İşletmelerin sektör içindeki finansal performans sıralamasının belirlenmesi hem işletme yöneticileri hem de yatırımcıların alacakları kararlar açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Entropi Temelli TOPSIS ve BORDA Sayım yöntemlerini kullanarak Borsa İstanbul’da işlem gören Gıda İşletmelerinin finansal performanslarını analiz etmektir. Entropi yöntemi ile elde edilen ağırlıklar TOPSIS yöntemine aktarılarak yıllık bazda gıda işletmelerinin finansal performans sıralaması yapılmıştır. TOPSIS yöntemi sonuçlarına göre Ülker Bisküvi işletmesi 2015, 2016, 2017 ve 2018 yıllarında en yüksek finansal performansa sahip iken 2019 yılında Ekiz Kimya Sanayi işletmesi, 2020 yılında Altınyağ işletmesi en yüksek finansal performansa sahiptir. TOPSIS yöntem sıralamaları ile birlikte Borda skorları elde edilerek tek bir bütünleşik sıralama hesaplanmıştır. Elde edilen sıralamada 2015-2020 dönemi için en yüksek finansal performansa sahip olan işletme ÜLKER Bisküvi işletmesi olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Gıda İşletmeleri, Entropi, TOPSİS, BORDA Sayım Yöntemleri

Evaluation of Performance of Food Businesses with Entropy Based TOPSIS and BORDA Count Methods

Determining the financial performance ranking of companies within the sector is important for the decisions to be made by both company managers and investors. The aim of this study is to analyze the financial performances of Food Companies traded in Borsa Istanbul by using the Entropy Based TOPSIS and BORDA Count methods. The weights obtained by the entropy method were transferred to the TOPSIS method and the financial performance ranking of the food companies was made on an annual basis. According to the results of the TOPSIS method, Ülker Bisküvi has the highest financial performance in 2015, 2016, 2917 and 2018, while Ekiz Chemical Industry has the highest financial performance in 2019 and Altınyağ in 2020. A single integrated ranking was calculated by obtaining Borda scores along with TOPSIS method rankings. In the ranking obtained, the company with the highest financial performance for the 2015-2020 period was determined as ÜLKER Bisküvi.

Keywords:

Food Companies Performance, Entropy, TOPSIS, BORDA Count Methods,

PDF

___

ALIMOHAMMADLOU, M., & BONYANI, A. (2017). “A Novel HYBRID MCDM Model For Fınancıal Performance Evaluatıon In Iran's Food Industry”, Accounting and Financial Control, 1(2), 38-45.
AKYÜZ, K. C., AKYÜZ, İ., YILDIRIM, İ. & ERSEN, N. (2019). “Borsa İstanbul'da Basım- Yayın Sanayi Grubunda Yer Alan Şirketlerin Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yönetimi ile Değerlendirilmesi”, Türkiye Sosyal Araştımalar Dergisi, 23(1): 141-152.
APAN, M. & ÖZTEL, A. (2020). “Bütünleşik Entropi-EDAS Yöntemi ile Nakit Akım Odaklı Finansal Performans Analizi: BIST Orman, Kağıt, Basım Endeksi'nde İşlem Gören Firmaların 2011-2018 Dönem Verisinden Kanıtlar”, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(1): 170-184.
ATAN, M. & ALTAN, Ş. (2020). Örnek Uygulamalarla Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri. Gazi Kitapevi, Ankara.
AYTEKİN, S. & SAKARYA, Ş. (2013). “BİST'de İşlem Gören Gıda İşletmelerinin TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi”, Journal of Management and Economics Research, 11: 21-30.
BAĞCI, H. & CABA, N. (2018). “Entropi Ve COPRAS Yöntemleri Kullanılarak Menkul Kıymet Yatırım Ortaklarının Nakit Düzeylerinin Kıyaslanması”, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 64-83.
BAYYURT, N. (2007). “İşletmelerde Performans Değerlendirmenin Önemi ve Performans Göstergeleri Arasındaki İlişkiler”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0(53): 577- 592.
CHEN, C. T. (2000). “Extensions of the TOPSIS For Group Decision-Making Under Fuzzy Environment”, Fuzzy Sets and Systems, 114(1): 1-9.
ÇANAKÇIOĞLU, M. & KÜÇÜKÖNDER, H. (2020). “Entropi ve TOPSIS Bütünleşik Yaklaşımı ile BIST Gıda ve İçecek Endeksindeki Şirketlerin Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(2): 200-217.
DİZKIRICI, A. S. (2014). “Borsa İstanbul Gıda, İçecek Endeksine Kote İşletmelerin Finansal Performanslarının Veri Zarflama Analizi ile Ölçümü ve Malmquist Endeksine Göre Karşılaştırılması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz: 151-170.
ECE, N. (2019). “Holding Şirketlerinin Finansal Performans Sıralamasının Entropi Tabanlı Topsis Yöntemleri İle İncelenmesi”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 63-73.
ECER, F. (2020). Çok Kriterli Karar Verme Geçmişten Günümüze Kapsamlı Bir Yaklaşım. Seçkin Yayınevi, Ankara.
ERTAŞ, F. C. & YETİM, A. (2022). “Covıd-19 Pandemisinde Gıda ve İçecek Sektöründeki İşletmelerin Finansal Performansının TOPSIS Yöntemiyle İncelenmesi: BIST Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 93: 53-74.
HOE, L. W., SIEW, L. W., FAI, L. K., XIN, A. L., & FUN, L. P. (2020). “An Empirical Evaluation On The Performance Of Food Service İndustry İn Malaysia With TOPSIS Model”, Journal Of Physics: Conference Series, 1-7.
IŞIK, Ö. (2019). “The Investigation of Association between Financial Performance and Stock Returns by Entropy and TOPSIS Methods”, Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 12(1): 200-213.
KARAOĞLAN, S. & ŞAHİN, S. (2018). “BİST XKMYA İşletmelerin Finansal Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Ölçümü ve Yöntemlerin Karşılaştırılması”, Ege Akadmik Bakış Dergisi, 18(1), 63-80.
KAYA, A. & ÇOŞKUN, A. (2016). “VZA ile İşletmelerde Etkinliğin Ölçülmesi: BİST Gıda, İçki ve Tütün Sektöründe Bir Uygulama”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, IX(I): 231-242.
KEHRİBAR, Ö., KARADEMİR, F. & EVCİ, S. (2021). “İşletmelerin COVID-19 Pandemisi Sürecindeki Finansal Performanslarının Entropi ve MAIRCA Yöntemleri ile Değerlendirilmesi: BIST Gıda, İçecek Endeksi Örneği”, BMIJ, 9(1): 200-214.
KIZIL, C. & ASLAN, T. (2019). “Finansal Performansın Rasyo Yöntemiyle Analizi: Borsa İstanbul’da (BİST’de) İşlem Gören Havayolu Şirketleri Üzerine Bir Uygulama”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2): 1778-1799.
LIN, C. C., TUAN, C. L., YANG, W. N., & PENG, K. C. (2011). “An Application of Entropy Weight and Super-Efficiency Models on Financial Performance of Taiwanese Listed Food Companies”, 2011 2nd IEEE International Conference on Emergency Management and Management Sciences, 784-787.
MAYA, R. & EREN, T. (2018). “Türk Gıda Sektörünün Finansal Performans Analizinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Yapılması”, Verimlilik Dergisi, 3(3): 31-60.
METİN, S., YAMAN, S. & KORKMAZ, T. (2017). “Finansal Performansın TOPSIS Ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenebilmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 371-394.
ÖMÜRBEK, N. & URMAK AKÇAKAYA, E. D. (2018). “FORBES 2000 Listesinde Yeralan Havacılık Sektöründeki Şirketlerin Entropi, MAUT, COPRAS ve SAW Yöntemleri ile Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1): 257-278.
ÖZAYDIN, G. & KARAKUL, A. (2021). “Entropi Tabanlı MAUT, SAW ve EDAS Yöntemleri ile Finansal Performans Değerlendirmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1): 13-29.
SARITAŞ, H., KÜÇÜKKAPLAN, İ. & GENÇ, A. (2019). “Entropi Temelli TOPSIS Yöntemi İle Finansal Performans Analizi: BİST Çimento Sektörü Üzerine Bir Uygulama”. Uluslararası Ekonomi Araştırmaları ve Finansal Piyasalar Kongresi, Gaziantep, 66- 81.
TOPRAK, M. S. & ÇANAKÇIOĞLU, M. (2019). “Banka Performansının ENTROPİ ve COPRAS Yöntemi İle Değerlendirilmesi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, 29(154), 107-132.
TZENG, G. H., & HUANG, J. J. (2011). Multi Attribute Decision Making Methods and Applications. CRC Press, USA.
UYGURTÜRK, H. & YILKAN, E. (2020). “BİST Gıda ve İçecek Sektöründe Nakit Akım Odaklı Finansal Performansın TOPSIS ve ARAS Yöntemleri ile Karşılaştırmalı Ölçümü”, Journal of Humanities and Tourism Research, 10(3): 587-609.
WANG, T. C., & LEE, H. D. (2009). “Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based on Subjective Weights and Objective Weights”, Expert Systems with Applications, 6(5): 8980-8985.
WU, J., SUN, J., LIANG, L., & YINGCHUN, Z. (2010). “Determination of Weights For Ultimate Cross Efficiency Using Shannon Entropy”, Expert Systems With Applications, 38(2011): 5162-5165.
YILDIRIM, M., ALTAN, İ. M. & GEMİCİ, R. (2018). “Kurumsal Yönetim ile Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemi ile Değerlendirimesi: BİST'te İşlem Gören Gıda ve İçecek Şirketlerinde Bir Araştırma”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2): 130-152.
YILMAZ, T., KAYGIN, E. & GEREKAN, B. (2016). “Gıdda Maddeleri Snayii Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performansının TOPSIS Yöntemi ile Ölçülmesi: BİST Örneği”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(33): 609-623.
ZHANG, H., GU, C. L., GU, L. W., & ZHANG, Y. (2011). “The Evaluation of Tourism Destination Competitiveness by TOPSIS & information Entropy -A case in the Yangtze River Delta of China”, Tourism Management, 32: 443-451.