Interpretation of the Quran in Contemporary Indonesia: A Study on M. Quraish Shihab and His Work “Tafsir Al-Mishbāh”

Bu makale çağdaş Endonezyalı bir müfessir olan M. Quraish Shihab, hayatı, eserleri ve en anıtsal eseri olan Tafsir Al-Mishbāh hakkında tartışmaktadır. Tafsir Al-Mishbāh, 15 ciltlik Kuran'ın 30 cüzünü mushaf sırasına göre açıklayan Endonezyaca bir tefsir eseridir. Bu tefsir aynı zamanda Endonezya'daki en popüler tefsir eserlerinden biri olup, çeşitli üniversitelerde araştırma ve çalışma materyali olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Tafsir Al-Mishbāh, Kuran'ın vahyedilişinin temel amacı insanlığa bir rehber olması gibi, Kuran'ın toplum içinde yaşayabilmesi için anlaşılması kolay bir dille Kuran'ı açıklamaya çalışır. Bu tefsir çalışması ile tefsir alanındaki diğer eserlerle M. Quraish Shihab, Kuran'ı modern toplumun gerçekleri ve ihtiyaçları doğrultusunda açıklayan çağdaş Güneydoğu Asya tefsirinin öncüsü olarak anılmaktadır. Bu makaledeki tartışma, M. Quraish Shihab'ın hayatı, Tafsir Al-Mishbāh'ın yazımının arka planı, tefsirin özellikleri, kaynakları ve tefsirin metodu gibi çeşitli noktalara odaklanmıştır. Bu makalenin amacı, Tafsir Al-Mishbāh'ı tanıtmak ve Güneydoğu Asya'da, özellikle Endonezya'da çağdaş tefsir eserlerinin gelişimini ve karakterini bulmaktır.

Interpretation of the Quran in Contemporary Indonesia: A Study on M. Quraish Shihab and His Work “Tafsir Al-Mishbāh”

This article discusses M. Quraish Shihab, a contemporary Indonesian commentator, about his life, writings, and greatest work, Tafsir Al-Mishbāh. Tafsir Al-Mishbāh is an Indonesian Quranic commentary that covers the entire 30 chapter of the Qur’an in 15 volumes in the order of the muṣḥaf. This commentary is also one of the most popular works of interpretation in Indonesia which is widely used as research material and study at various universities. Tafsir Al-Mishbāh tries to explain the Qur’an in easy-to-understand language so that the Qur’an can live in the midst of society as the main purpose of the revelation of the Qur’an, namely as a guide for mankind. With this and numerous other works in the field of commentary, M. Quraish Shihab has been named the pioneer of modern Southeast Asian commentary, which interprets the Qur’an in light of contemporary realities and needs. This article explores numerous aspects, including M. Quraish Shihab's biography, the background of writing Tafsir Al-Mishbāh, the characteristics of the commentary, its sources of reference, and the methods used to interpret it. This article aims to acquaint readers with the background of writing Tafsir Al-Mishbāh and to inform them about the development and character of modern commentary works in Southeast Asia, particularly in Indonesia.

___

  • Abdillah, Masykuri. Responses of Indonesian Muslim Intellectuals to the Concept of Democracy:1966 - 1993. Hamburg: Abera-Verl, 1997.
  • Abdul-Raof, Hussein. Schools of Qur’anic Exegesis: Genesis and Development. New York, N.Y: Routledge.
  • Amir, Mafri. Literatur tafsir Indonesia. Ciputat: LP. UIN Jakarta, 2011.
  • Anshori. Penafsiran Ayat-Ayat Jender Menurut Muhammad Quraish Shihab. Jakarta: ‎Visindo Media Pustaka, 2008.
  • Anwar, Mauluddin et al. Cahaya, Cinta, Dan Canda M. Quraish Shihab. Ciputat, Tangerang: Lentera Hati, 1st Ed., 2015.
  • Arimbi, Diah Ariani. Reading Contemporary Indonesian Muslim Women Writers: Representation, Identity and Religion of Muslim Women in Indonesian Fiction. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2009.
  • Bazith, Akhmad. Studi Metodologi Tafsir. West Sumatera: Insan Cendekia Mandiri, 2001.
  • Budi Handrianto. 50 Tokoh Islam Liberal Indonesia: Pengusung Ide Sekularisme, Pluralisme, Dan Liberalisme Agama. Jakarta: Hujjah Press, 1st Ed., 2007.
  • Demirci, Muhsin. Tefsir Usulü. 1 Volume. İstanbul: İFAV Yayınları, 74th Ed., 2019.
  • Dhahabī, Muḥammad Ḥusayn az-. at-Tafsīr wa’l-Mufassirūn. 3 Volume. Cairo: Maktabatu Wahba, 7th Ed., 2000.
  • Farmawī, ʿAbdul Ḥayy. al-Bidāyah fī Tafsīr al-Mawḍuʿī: Dirāsah manhajīyah mawḍūʻīyah. Cairo: al-Ḥaḍārah al-ʿArabiyyah, 1997.
  • Garwan, M. Sakti. Diskursus Studi Qur’an-Hadis Kontemporer. Jakarta: Guepedia Group, 2020.
  • Ghazālī, Muḥammad. A Thematic Commentary on the Qurʼan. trans. A. A. Shamis. Herndon, Va: International Institute of Islamic Thought, 2000.
  • Ghofur, Saiful Amin. Mozaik Tafsir Indonesia. Yogyakarta: Penerbit Kaukaba, 2013.
  • Hooker, M. B. (ed.). Islam in South-East Asia. Leiden; New York: E.J. Brill, 1988.
  • Husain, Hamadi. Dekonstruksi Pemikiran Islam Liberal Kritik Fenomenal Jil. Malang: Pustaka bayan, 2007.
  • Ibn Asad al-Maḥāsibī, Abū ʿAbdillāh al-Ḥārith. Fahmu’l-Qur’ān wa Maʿānih. ed. Husayn al-Qūtilī. 1 Volume. Beirut: Dāru’l-Fikr, Dāru’l-Kindī, 2nd Ed., 1398/1987.
  • Iqbal, Muhammad - Nasution, Amin Husein. Pemikiran Politik Islam: Dari Masa Klasik Hingga Indonesia Kontemporer. 1 Volume. Rawamangun, Jakarta: Kencana, 1st Ed., 2010.
  • Latief, Hilman - Zezen Zaenal Mutaqin (eds.). Islam Dan Urusan Kemanusiaan: Konflik, Perdamaian, Dan Filantropi. 1 Volume. Jakarta: Serambi Ilmu Semesta, 1st Ed., 2015.
  • Masduki, Mahfudz. Tafsir Al-Misbhāh M. Quraish Shihab: Kajian Atas Amtsâl al-Qur’an. Yogyakarta: Pustaka Pelajar, 1st Ed., 2012.
  • Mohd. Shuhaimi Haji Ishak. Islamic Rationalism: A Critical Evaluation of Harun Nasution’s Thought. Kuala Lumpur, Malaysia: IIUM Press, 1st Ed., 2009.
  • Muaz, Abdullah et al. Khazanah Mufasir Nusantara. ed. Muhammad Khoirul Anwar. 1 Volume. Jakarta: Program Studi Ilmu Al-Qur’an dan Tafsir, 1st Ed., 2020.
  • Mufid, Mohammad. Ushul Fiqh Ekonomi Dan Keuangan Kontemporer: Dari Teori Ke Aplikasi. 1 Volume. Rawamangun, Jakarta: Prenadamedia Group, 2nd Ed., 2018.
  • Qaṭṭān, Mannāʿ Khalīl al-. Mabāḥis̱ fī ʿulūmi’l-Qur’ān. Cairo: Maktabatu Wahba, 2000.
  • Riddell, Peter G. Malay Court Religion, Culture and Language: Interpreting the Qur’an in 17th Century Aceh. Leiden Boston: Brill.
  • Rippin, Andrew - J. A. Mojaddedi (eds.). The Wiley Blackwell Companion to the Qur’an. Chichester, UK; Hoboken, NJ: Wiley Blackwell, 2nd Ed., 2017.
  • Rumī, Fahd b. Abdurrahmān b. Sulaimān. Buḥūs fī Uṣūli Al-Tafsīr Wa Manāhijuh. Maktabah at-Tawbah, 1419.
  • Saeed, Abdullah (ed.). Approaches to the Qur’an in Contemporary Indonesia. Oxford; New York; London: Oxford University Press; In association with the Institute of Ismaili Studies, 2005.
  • Saifuddin. Tafsir Nusantara: Analisis Isu-Isu Gender Dalam Tafsir Al-Mishbāh M. Quraish Shihab Dan Tafsir Tarjuman Al-Mustafid Abd Al-Rauf Sinkel. ed. Wardani. 1 Volume. Yogyakarta: LKIS, 1st Ed., 2017.
  • Schmidtke, Sabine (ed.). The Oxford Handbook of Islamic Theology. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press, 2016.
  • Shihab, M. Quraish. Lentera Al-Quran Kisah dan Hikmah Kehidupan. 1 Volume. Bandung: Mizan, 1st Ed., 2008.
  • Shihab, M. Quraish. Logika Agama: Kedudukan Wahyu & Batas-Batas Akal Dalam Islam. 1 Volume. Ciputat, Jakarta: Lentera Hati; Pusat Studi al-Quran, 1st Ed., 2005.
  • Shihab, M. Quraish. ‘Membumikan’ Al-Qur’an: Fungsi dan Peran Wahyu dalam Kehidupan Masyarakat. Bandung: Mizan, 13th Ed., 1996.
  • Shihab, M. Quraish. Menabur Pesan Ilahi: Al-Qur’an Dan Dinamika Kehidupan Masyarakat. 1 Volume. Ciputat, Jakarta: Lentera Hati, 1st Ed., 2006.
  • Shihab, M. Quraish. Secercah cahaya Ilahi: hidup bersama Al-Qur’an. ed. Afif Muhammad. 1 Volume. Bandung: Mizan, 1st Ed., 2007.
  • Shihab, M. Quraish. Tafsir Al-Mishbāh: Pesan, Kesan, Dan Keserasian al-Qur’an. 15 Volume. Ciputat, Jakarta: Lentera Hati, 6th Ed., 2005.
  • Shihab, M. Quraish. Tafsir Al-Quran al-Karim: Tafsir atas Surat-surat Pendek Berdasarkan Urutan Turunnya Wahyu. 1 Volume. Bandung: Pustaka Hidayah, 1st Ed., 1997.
  • Shihab, M. Quraish. Wawasan Al-Quran: Tafsir Maudhu’i Atas Pelbagai Persoalan Umat. 1 Volume. Bandung: Mizan, 1st Ed., 1996.
  • Shihab, M.Quraish. Mukjizat Al-Quran: Ditinjau dari Aspek Kebahasaan, Isyarat Ilmiah, dan Pemberitaan Gaib. 1 Volume. Bandung: Mizan, 2nd Ed., 2007.
  • Sirry, Munʾim A. (ed.). New Trends in Qur’anic Studies: Text, Context, and Interpretation. Atlanta, GA: Lockwood Press.
  • Suyūṭî, Abu’l-Faḍl Jalāluddīn Abdurrahmān b. Abī Bakr. al-İtqān fī ʿulūmi’l-Qur’ān. Beirut: Dāru’l-Fikr, 1429/2008.
  • Zarkashī, Abū ʿAbdillāh Badruddīn Muhammad b. Bahādır b. ʿAbdillāh. al-Burhān fī ʿulūmi’l-Qur’ān. critical ed. Muhammad Abu’l-Faḍl İbrahīm. 2 Volume. Cairo: Dāru’t-Turās, 1st Ed., 1375/1957.
  • Zulkifli. The Struggle of the Shi’is in Indonesia. Acton, A.C.T.: ANU E Press, 2013.
  • Zurqānī, Muhammad ʿAbdulʿazīm. Manāhilu’l-ʿirfān fi ʿulūmi’l-Qur’ān. Cairo: ʿIsa al-Bab al-Halabī, 1362/1943.
  • ʿĀbid, Aḥmad Maḥmūd Muḥammad. al-ʿAql bayna al-firāq al-Islāmiyah qadīman wa hadīthan. Beyrut: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyah, 2012.
  • ʿUthaymīn, Muhammad b. Sālih b. Muhammad. Uṣūlun fi’t-tafsīr. Cairo: al-Maktaba al-Islāmiyya, 1st Ed., 1422/2001.